ÉÉflNK
- 34 -
Zo mogelijk nog strenger en in elk geval één van
de felste winters van de 18e eeuw, was de winter
van 1708/09.
"Veertien dagen voor kersttijd," aldus Burger
van Schoorl, "begon 't alhier te vriesen. Maar
1709, in 't begin van January, zette het zoo sterk
aan met vriesen, en daar bij met zulken swaren
sneeuwjagt, dat het bijna onbeschrijflijk was.
Den 6. February schreef de Courant van Haar
lem, dat door de sware wind en extra ordinaire
hooggevallen sneeuw de wegen alom onbruik
baar waren."
Kruiend ijs
Voorts vermeldt de schrijver duizenden dood
gevroren mensen - alleen in Parijs al 3500 - en
tot waanzinnige hoogten stijgende prijzen voor
voedsel en brandstof.
"Ook quam in deeze maand (januari 1709) een
Galjoot uitVrankrijk met 130 vaten Wijn in Texel
binnen en liet zijn anker vallen, wierde van de
Ysgank omgesmeeten als een vogeltouw en ging
te gronde, het volk salveerde haar (redde zich) op
deYsschotsen."
Het kruiende ijs bracht dikwijls grote schade aan.
Zo is in de Resoluties van de Staten van Holland
van 15 en 29 juli en 13 september 1622 sprake
van subsidies aan Texel en Wieringen vanwege
de door ijsgang beschadigde dijken. Ook na an
dere strenge winters in deze eeuw is daar her
haaldelijk sprake van. Maar niet alleen de (wier)
dijken worden vaak ernstig beschadigd, ook in
gevroren schepen raakten soms totaal vernield.
Zo vermeldt Buisman dat in de strenge winter
van 1762/63 een aantal schepen in begin januari
zó schielijk was ingevroren, dat toen het ijs aan
het eind van de maand bij Texel begon te werken,
er enkele verbrijzeld werden. Men had de lading
van de schepen al wel gelost, maar de schepen
waren geheel verloren.
De vier jaargetijden. Winter, ets uit 1618, prentenkabinet Museum Boijmans van Beuningen
Literatuur
1J. Buisman, Bar en boos - zeven eeuwen winterweer in de
Lage landen, 1984, bladz. 120, resp. 163.
2. D. Burger van Schoorl, Chronyk van den stad Medemblik,
editie 1767, bladz. 231.
3. D. Velius, Chronijk van Hoorn, editie 1740 (5e boek).
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 23e jaargang nr. 2 - 2011
