ET EILAND WIERINGEN
- 138 -
De tongval van het eiland Wieringen komt nagenoeg volkomen met dien van Texel overeen. Wat op
bl. 25II van den texelschen tongval is gezeid, geldt ook voor dien van Wieringen. Maar de wieringer
tongval is over h geheel genomen ouderwetscher dan de texelsche, dat wil zeggen nog friescher, min
der hollandsch dan deze. Het friesche bestanddeel treedt er nog meer in op een voorgrond. De reden
hiervan is de omstandigheid dat de Wieringers, die veelal landbouwers zijn, over h algemeen minder
dan de Texelaars met vreemdelingen in aanraking komen.
Eenige eigenaardige wieringer woorden, die
niet in de onderstaande vertaling voorkomen,
zijn de volgenden. Deze woorden komen ech
ter grootendeels, of althans met zeer geringe,
onwezenlijke afwijkingen, ook in de friesche en
friesch-nederduitsche tongvallen voor. Zoo zeit
men op Wieringen: g'neven voor goeden avond
(even is zoowel goed friesch als 't jünd der Frie
zen tusschen Flie en Lauwers; het sagelter friesch
heeft êund, êvend, het wangerooger aiven, het
helgolander in of inlung, het sylter inj, het kar-
rhardinger en, en het engelsch heeft eve, evening
voor avond). Aid voor egge (het gewone friesch
heeft eide, het friezenveener friso-saksisch jagde,
westvlaamsch eegde); diisik voor broekzak, (zie
bl. 385 I); foelke voor veulen (eigenlijk veulentje;
gewoon friesch fole, foolke); enk voor inkt (ook
te Leeuwarden bij ouderwetsche lieden enk of
enk't); bub (met een klank tusschen
bub en beb in, overeenkomende ongeveer met 't
fransche oeu in boeuf), voor grootmoeder (ge
woon friesch beppe); skeep voor schaap, (zie vs.
29 bl. 29 II) sleep voor slaap (zie bl. 485 I); (ge
woon friesch skiep en sliep); noud voor nieuw
(te Brussel nuut); zoo zeit men 'n noud huus,
'n noue skuut voor een nieuw huis, een nieuwe
schuit; een korenaar is eer; weit is turw met het
hollandsche tarwe overeenkomende; aardappel is
eerpel, als te Leeuwarden, en ook te Weert en in
veel andere zuidnederlandsche tongvallen. Een
klein kind noemt men op Wieringen bailee, van
het friesche boi, jongen; aan den vasten wal van
Noord-Holland heeft men van dit bailee, boilee,
boi, zelfs buikje, in de beteekenis van klein kind,
gemaakt.
Voor zoo verre mij bekend is, is er zoo min over
als in den wieringer tongval ooit iets geschreven,
behalve enkele bijzonderheden die aangaande,
die in het werkje van F. Allan, Het eiland Wierin
gen en zijn bewoners, Amsterdam 1856, vermeld
staan.
De gelijkenis van den verlorenen zoon in
den tongval van het eiland Wieringen. Me
degedeeld door den heer R. Wijn, hoofdon
derwijzer op Wieringen. November 1870. (In
nederlandsehe spelling.)
D'r was eris 'n man die twie jonges had. Ien fan
die jonges, de jongste, froeg an siin taat om siim
memmes bewiis; en dat kreeg i. Toe i dat had is
i 'r mee fort gaan na 'n aar langd deer i alles d'r
rou deur brocht en verspeulde. En toe i alles d'r
deur brocht had, kwam deer 'n freeselike hon
gersnood in dat langd en hij kreeg ok gebrek. Toe
gong i na 'n boer toe, en die stuurde 'm na siin
langd om de farkes te waiden. Hij had toe so 'n
freeselike honger dat i siim buuk wel fol ete wou
fan 't supen in de seunis, dat de farkes kregen,
maar i kreeg niks fan gien ien. Toe docht i an
huus, hoe goed i 't deer had en hoe de knechs
en de maiden fan siin taat deer altiid de buuk fol
ete kregen. Toe docht i: ik sel ook weer na huus
toe gaan in ik sel teugen taat segge dat ik sondigd
hef, en dat ik niet meer weerd bin om siin seun
te weze, maar of i me niet foor knecht hewwe wil.
En dat deed i; hij gong weer na siin taat toe. En
toen i weer dicht bij huus kwam, sag siin taat 'm
al in de feerte ankommen en die was deerover
so in siin skik, dat i na 'm toe gong, 'm om siin
hals pakte en 'm soende. Maar toe seid i teugen
siin taat hoe slecht of i deend had en dat i deer-
om niet meer weerd was om siin seun te weze.
Maar siin taat seide teugen siin knechs, dat se
siin beste kleere brenge moste en se 'm antrekke
moste en dat se 'n ring an siin hangd en skoene
an siin biene doen moste. En dat se 't meste kalf
slachte moste, want hij wou dat se allegaar ete
en in heur skik weze soue. Want siin seun die i
docht dat dood was, was nou weer levendig en
die i docht dat weg was, was nou weerom fon-
gen. En toe wierden se allegaar froolik. Maar toe
kwam die are jonge fan 't langd 't huus, en die
hoorde hoe 'r songen en dangst wierd. En die
riep toe ien fan de knechs en froeg weerom se so
deden. En die knecht seide toe teugen em, dat
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 22e jaargang nr. 4 - 2010
