- 116 -
sigarenfabriek en de Veltas leerfabriek. Voor de
werknemers van Machinefabriek Luyt zijn geen
woningen beschikbaar. Jan Luijt koopt dan zelf
huizen om de mensen onderdak te bieden. Wat
dat betreft is de medewerking van de Gemeente
Wieringen niet optimaal.
Nadat de kinderen geboren zijn en er meer werk
nemers komen, treedt Piet Bays in dienst en ver
zorgt voortaan de boekhouding. Hij is de man
van de ideeën. Jan Luijt en Piet Bays vormen sa
men een hecht team. Helaas overlijdt Bays plot
seling in 1992.
Later koopt Luijt nog het wierpakhuis van Jaap
Metselaar, daar is nu het nieuwe magazijn geves
tigd. Jan Luijt is nog in militaire dienst als hij
bij zijn vader in diens bedrijf in Hippolytushoef
zijn eerste lier bouwt. Deze lier wordt op de WR
54 gemonteerd. Hij heeft zodoende al ervaring
opgedaan met de lierenbouw. Voor de bokken-
visserij worden lieren gebouwd met klauwkop-
pelingen en rembanden. Ze worden in die jaren
nog op het dek bediend. De eerst tweehonderd
"Luyt-lieren" zijn allemaal van dit soort. De vis
sers willen de lierbediening niet meer op het dek
hebben maar in de brug. Daardoor komt er ver
andering in de lierenbouw, ze worden groter, van
vier trommels naar zes en later van zes naar acht.
Tegenwoordig zelfs tot twaalf trommels.
Vroeger gebeurden er nogal wat ongelukken met
de draaiende lieren aan dek. Door veiligheids
aanpassingen zijn die praktisch verleden tijd. Van
de handbediening van de lieren in vroeger tijden
worden de lieren nu op grote schepen hydrau
lisch of op de kleinere schepen elektrisch aange
dreven. Ook hebben grotere kotters tegenwoor-
Niet alleen voor de vis
serij maar ook voor de
offshore en de baggerindustrie. Het bedrijf is het
eerste in Nederland dat lieren met dubbele assen
bouwt. Tot nu toe zijn door het bedrijf ongeveer
750 verschillende lierconstructies gebouwd en
allemaal hebben ze een eigen nummer. Ze staan
bekend om hun stille aandrijving. Ze worden be
halve in Nederland ook naar allerlei andere lan
den verkocht: o.a. Engeland, België, Duitsland,
Egypte, Frankrijk, Scandinavië en Australië.
In maart 2009 heeft Machinefabriek Luyt de twee
grootste lieren tot nu toe uit haar bestaan afgele
verd, voor het Suez kanaal in Egypte. Deze zijn
uitgevoerd met twee trommels met een draadca
paciteit van 800 meter met een dikte van 46 mm.
Hun afmeting is die van een kleine vrachtwagen
met een gewicht van 34 ton per stuk. Het ver
mogen van 400 pk is gelijk aan dat van een flinke
viskotter. De winches hebben elk een eigen die
selmotor voor de aandrijving van de trommels.
Een dieplader met een vergunning voor speciaal
vervoer heeft de lieren naar Antwerpen gebracht.
Van daar werden ze verder naar Egypte vervoerd.
Vervolgens zijn ze daar door eigen monteurs in
bedrijf gesteld.
Regelmatig kun je in Den Oever een buiten
landse kotter in de haven zien liggen, die in het
dok van Luyt een onderhoudsbeurt krijgt of een
nieuwe lier krijgt ingebouwd o.a. uit Cornwall en
Devon in Engeland. Met de schepenlift waarmee
500 ton kan worden getild worden de schepen
droog gezet voor onderhoud en conservering on
der de waterlijn.
Het bedrijf verwerft in 1992 het Caterpillar dea
lerschap voor de scheepvaart voor hoofdmotoren
en generatorsets. Door het bedrijf worden in het
dig draadgeleiders aan
boord. Door het vis
sen op grotere diepten
hebben ze meer lijn
nodig, sommige zelfs
meer dan duizend me
ter. Ter voorkoming
van extra slijtage is een
draadgeleider dan een
uitkomst. Piet Ooms
is het brein achter de
nieuwe ontwerpen. De
lieren zijn de speciali
teit van het bedrijf.
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 22e jaargang nr. 4 - 2010
