^Jroaarb can ben roatercjeus
J®. |3Iois oan CÜrpsIong 1572
Zwaard van Bloys van Treslong in de Michaëlskerk te Oosterland. De onderzijde van de lijst ontbreekt, het bord is vroe
ger groter geweest. Er heeft meer tekst op gestaan. (foto Helene Gorter-Prins, informatie van Kees Klein)
- 19 -
liggende schepen tegen een Spaanse aanval. Op
Vlieland waren de Geuzen diezelfde maand kind
aan huis bij de bevolking.'
De Slag bij Wieringen
Begin maart begon het te dooien, op 5 maart was
de zee ijsvrij. De twee schepen lagen nog vast
gevroren, maar kapitein Jelte Eelsma slaagde er
als eerste in zijn schip uit het ijs te bevrijden en
zeilde weg. Treslong moest zich kort daarna ver
dedigen tegen troepen van de Spaanse stadhou
der Bossu, onder bevel van vice-admiraal Rol,
die vanuit Enkhuizen over het ijs naar Wieringen
kwamen om zijn schip te veroveren. Het gevecht
dat ontstond is in de geschiedenis bekend gewor
den als De Slag bij Wieringen.
Dr. de Meij: 'Begin maart bedreigde de Hol
landse edelman een ernstiger gevaar, dat niet
met diplomatieke woorden maar slechts met ge
weld afgewend kon worden. Uit Enkhuizen trok
ken vier vendels onder aanvoering van Bossu's
onderbevelhebber Jan Simonsz Rol en voorzien
van geschut op het schip van Treslong af. Er ont
stond een artillerieduel waarbij de Watergeuzen
hun belagers enige tijd op een afstand konden
houden; ondertussen slaagden zij erin het schip
uit de omklemming van het ijs los te maken en
triomfantelijk zeilden zij de vrijheid van de zee
tegemoet.'
In "Oorsprongk, begin ende vervolgh der
Nederlandsehen oorloghen, beroerten en-
de burgelijeke oneenigheden" van Pieter
Christiaenszn Bor (1559-1635) omschrijft
deze het als volgt:
Grave van Bossu, stadhouder van Holland in
plaatse van den Prince van Oranje aan de zijde van
den hertog van Alva, heeft aldaar gezonden den Vi
ce-Admiraal Jan Sijmonsz. Rol met vier vaandelen
soldaten menende het voorzeide schip met alle het
volk te vangen. Deze kwamen daar zo onvoorzien
dat zij bijna de kapitein met het meeste volk, hetwelk
te lande was, zouden hebben verrast en gekregen en
hadden nauwelijks tijd te scheep te komen, maar
kwamen nog meestal te scheep, uitgenomen hunlieder
constabel, die vanzelf leegliep bij de vijanden. Deze
kapiteinen aldaar aangekomen zijnde zonden een
bode aan 't schip en deden het opeisen. Treslong gaf
kwade antwoord en zeide dat hij op hunlieden niet
en paste, hij en wilde schip noch goed niet verlaten
eti hadde voor hun lieden niet dan kruit en lood ten
beste, 't welk verstaande zijn zij al 't samen daarop
aangekomen om het schip, aldaar in het ijs bevro
ren leggende, te bevechten en nemen. Maar Treslong
schoot er zo geweldig uit met zijn geschut, dat zij
zeer haastig en met vreze, achter den dijk geweken
zijn. Daarna hebben zij veel praamkens en sleeden
met aarde op het ijs gebracht en geschut, en schoten
wel vierhonderdachtentachtig schoten op het schip,
zonder 't zelve iet te kannen krenken, want zij en
dorsten niet te na onder Treslongs geschut te komen.
Doch werd de schipper van het schip geschoten, de
welke zij als eene vrouw huldeti en met kamers van
bassen aan armeti en benen gebonden deden in 't
water zinken. Treslongs volk arbeidde zeer met bij
ten en anders, om 't schip los te krijgen, ten aanzien
van hunne vijanden, die zo na niet en dorsten komen
dat zij het konden beletten. Ten lesten kwamen zij los
en schietende zeer geweldelijk en begekten zij hunne
vijanden en voeren het zeewaarts in zonder iemand
anders dan de voorschreven schipper verloren te heb
ben, h welk groot wonder was, en zeilden voorts in
Engeland."
Het zwaard van Bloys van Treslong
Volgens de overlevering hebben de Wieringers
Treslong gedwongen zijn zwaard aan hen af te
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Höögte" - 22e jaargang nr. 1 - 2010
