erdruk "Benamingen Dieren en Planten"
- 100 -
door Gea Klein-Hamming
Historische Vereniging Wieringen presenteert herdruk van
'Benamingen van dieren en planten op het eiland Wieringen' door A. Pruimboom
In 1999 verscheen het boekje 'Benamingen van dieren en planten op Wieringen' van de hand van
August Pruimboom. Een man die zich met veel inzet heeft ingespannen om het Wieringer dialect te
behouden. Een moeilijke opgave in een tijd waar voor streektalen bijna geen plaats meer is, laat staan
om er in te onderrichten. Langzaam dreigde de taal in de vergetelheid te geraken. Het Wierings, zo
als het in de volksmond genoemd wordt, is geen schrijftaal maar een spreektaal die voortkomt uit een
mix tussen Fries en West-Fries. Wieringen was met beide gebiedsdelen vele eeuwen nauw verwant.
Niet alleen de invloeden van buitenaf zorgen ervoor dat het dialect verdwijnt, ook deWieringers zelf
zien zich steeds meer genoodzaakt goed Nederlands te spreken. Om het idioom voor het nageslacht
te bewaren is het daarom noodzakelijk de taal aan het papier toe te vertrouwen. August Pruimboom
is daarin bijzonder goed geslaagd.
1999. Zoals hij zelf in
het voorwoord aangeeft
is het boekje geschre
ven naar aanleiding van
de vele nieuwe straat-
Om het dialect te behouden zijn het niet alleen
de regionale verenigingen en stichtingen die zich
inzetten om het dialect te behouden maar ook
landelijke stichtingen zoals het Meertens Insti
tuut. Dit onderzoeksinstituut, onderdeel van de
Koninklijke Nederlandse Academie van weten
schappen (KNAW) in Amsterdam, houdt zich
hoofdzakelijk bezig met taal en cultuur. Nadat
Pruimboom in 1976 genoodzaakt wordt om ge
zondheidsredenen te stoppen met werken gaat
hij op zoek naar bezigheden in kunst en cultuur.
De historie van Wieringen werd zijn werkterrein,
de Michaelskerk, Eilandmuseum Jan Lont, toen
onderdeel van Stichting Oud Wieringen en de
Historische Vereniging, waar hij mede-oprichter
van is, kregen een bevlogen man in hun gelede
ren. Pruimboom schreef dit boekje 'Benamingen
van dieren en planten op het eiland Wieringen' in
namen op Wieringen
die vanuit de gemeente
een vogelnaam 'op z'n
Wierings' hadden mee
gekregen. Uit prak
tische overwegingen
wilde Pruimboom geen
algemeen Wierings
woordenboek maken,
hij beperkte zich tot
dieren- en plantenna
men. In het boekje zijn alleen de woorden opge
nomen die als woord of in uitspraak afwijken van
het ABN, Algemeen Beschaafd Nederlands.
De Historische Vereniging Wieringen kreeg na
de voltooiing van de laatste nieuwbouw in Hip-
polytushoef steeds meer vragen over de beteke
nis van de straatnamen. Helaas was het boekje
al vele jaren uitverkocht. Door de samenwerking
met Sarien Pruimboom-Breed en de vereniging
is er besloten tot een herdruk. De oplage is met
honderdvijftig klein, maar mocht er meer belang
stelling zijn kan er eventueel een tweede herdruk
plaatsvinden.
In het voorwoord van het boekje schreef August
dat hij de hoop had dat het initiatief in een be
hoefte zou voorzien. Nu verschijnt er een her
druk, dat had hij waarschijnlijk toen niet gedacht.
Het is wel tien jaar later, maar gezien de vraag
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 20e jaargang nr. 4 - 2008
