- 99 -
IT DE OUDE DOOS
door Ds. Henk Broer
Enkele weken geleden ontmoette ik de heer Simon Wigbout uit Hoorn. Hij kwam mij spre
ken over het grafmonument dat op de (sinds 1939 algemene) begraafplaats recht tegenover
de werkkamer van de pastorie lag, aan de noordzijde van de Hippolytuskerk. Het was het
- inmiddels vervallen - grafmonument van de "drie Wigbouten", daterend uit 1901. De heer
Wigbout gaf mij een korte beschrijving van wat zich had afgespeeld:
Door een strenge winter was de Zuiderzee rondom
Wieringen dichtgevroren. Het was toentertijd een fa
milie-eer om als eersten over het ijs naar de vaste wal
te schaatsen. De familie Wigbout had deze oversteek
meerdere keren gemaakt. Ook op 16 januari 1901
zou het plaatsvinden. Deelnemers waren: grootva
der Pieter Wigbout 68 jaar), zoon Jan Wigbout 44
jaar), kleinzoon Pieter Wigbout (15 jaar) en buur
jongen Jan Kraan (18 jaar). Deze onderneming is
tragisch verlopen. Alle vier zijn tegelijk door het ijs
gezakt en verdronken. Op 17 januari 1901 werd
duidelijk dat er geen overlevenden waren.
Vissers van Wieringen en de Marine deden naspeu
ringen. Resultaat: nihil. Er ging een schok door de be
volking van Wieringen n. a. v. het dramatische einde
van de schaatstocht naar Kolhorn. Er hadden twee
slachtoffers meer kunnen vallen: nl. Simon Wigbout
(broer van Pieter Wigbout) en de hervormde predi
kant ds. Bax. Eerstgenoemde voelde zich niet goed.
Had hij een voorgevoel omtrent de risico 's? De vrouw
van de predikant had niets op met een dergelijke
schaatstocht en zette daarom de wekker verkeerd,
zodat haar man te laat op het ijs verscheen. Aldus
ontkwamen beiden aan de dood. (En dit feit heeft
diepe indruk op Bax gemaakt!, HB)
Daarna moest men afwachten tot de. stoffelijke over
schotten ergens zouden aanspoelen. De laatste werd
in mei van dat jaar gevonden bij de Friese kust.
Ds. Bax heeft de uitvaarten geleid. Vervolgens werden
gelden ingezameld voor een waardig grafmonument
van de hervormde kerk te Hippolytushoef De wedu
we van grootvader Pieter Wigbout, Dieuwertje Kok,
is op 2 maart 1901 van verdriet gestorven en is op
dezelfde plaats begraven.
Ds. Bax heeft in de Wieringer Courant van 18
april 1901 "op verzoek van Mej. A. Wigbout" een
woord ter nagedachtenis aan de verongelukten
geschreven, getiteld "Weemoedsvreugde", een
nogal cantecleriaans aandoend en erg lang rijm.
De heer Simon Wigbout deed het me toekomen.
Daaruit een kort fragment:
"O, booze zee,
wat waart gij wreed vooral voor d oude
Die man en zoon en kleinzoon en
vriend u toevertrouwde,
z 'Is thans vervuld, haar wensch, thans sluimert
z' aan de zijde
van hem, dien wreede zee toch eind'lijk wedergaf.
Thans zijn zij weer vereend, om nimmermeer
te scheiden,
terwijl een groene zode rust op hun beider graf"
Op 30 mei 1901 verscheen nog een naschrift in
de Wieringer Courant:
"De zee gaf weer, wat z' in haar schoot
Vier maanden hield verborgen.
Toen z' eind 'lijk ook den vierde bood.
Verdween het tobbend zorgen.
En 't droeve hart, na vreeslijk lijden
Mocht zich in rusten thans verblijden.
Nu rusten zij allen op 't eiland in 't graf
Vier lijken van mannen,
hoe wreed ons ontnomen.
Verhoord werd de wensch, die veel onrust ons gaf
Wat gij, O zee, ons naamt, is eind'lijk weêrgekomen"
De heer Wigbout (en verdere familie) gaf mij
aan het plan te hebben het monument voor de
"Drie Wigbouten" te laten restaureren. Het zou
immers historische betekenis kunnen hebben.
Dat kost 9.500, -. De steun van de gemeente
Wieringen (bij tekening door wethouder Elbert
Volkers) heeft hij al.
Ik heb toegezegd dat ook ik - hoewel het monu
ment zich strikt genomen niet meer op kerkelijke
grond bevindt - wel een aanbeveling zou willen
plaatsen in dit blad. Ik wijs u dan ook op het
banknummer: 14.37.28.482 t.n.v. S. Wigbout,
Oliemolen 153, 1622 JS Hoorn, o.v.v. "Grafmo
nument Drie Wigbouten".
(Overgenomen uit DUBBELSPOOR,
kerkblad voor de Protestantse Gemeente te Wieringen,
met toestemming van ds. Henk Broer)
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 20e jaargang nr. 4 - 2008
