- 77 -
Na het vernemen van de vermetele wijze
waarop de Hertog van Gelder de zwakste
punten van Holland en West-Friesland had
bespied, werd de waakzaamheid verdub
beld, maar spoedig bleek het dat zijn list was
gelukt, schijnbaar op de landzijde zijn aan
dacht vestigende, overviel zijn vloot, terwijl
de onze voor Genemuiden lag, het eiland
Texel en eiste tweemaal een brandschat
ting, te samen groot 18.000 Philipsguldens.
Wieringen lag daarna aan de beurt, zestig
huizen werden verbrand en een schatting
van 3500 guldens werd geheven. In afwach
ting van het geld werden vele inwoners als
gijzelaars medegevoerd. Het bevel over de
schepen was opgedragen aan de neef van
Grote Pier, den reeds vermelden Wierd, die
het oorlogvoeren te land moede, ter zee zijn
woeste handelingen vervolgde. Een vloot
koopvaarders uit de Oostzee komende,
viel in Juli den zeeschuimers in handen. Te
land behaalde de vijand voor Genemuiden
een belangrijk voordeel; de stadhouder van
Friesland, George Schenck, ontkwam ter
nauwernood aan de grote slachting. Het
toneel van de strijd werd naar Friesland verplaatst, waar Karei tal van steden en stinsen onder zijn
heerschappij bracht. Vaak geslagen, nooit verwonnen, beproefden de Gelderschen hun geluk elders.
Van onze kant werden de voorzorgen verdubbeld.
Kroon en Kapteijn
Grens van de Nederlandse gewesten van Karei V in 1543.
Nadat Floris III de Wieringers aan zich had onderworpen, eischte hij van hen in 1188 eene brand
schatting, terwijl dergelijke schatting hen ook werd opgelegd in 1522, door de Geldersche Friezen;
waardoor dit Eiland zeer verarmde.
F. Allan
Aan de handelsontwikkeling op de Zuiderzee van de 16e eeuw is de afwisseling van vrede en oorlog in
grote trekken te volgen. Aan de IJssel is vooral het verval zeer treffend in het eerste kwart. Er zijn geen
schepen meer, klagen Kampen en Deventer in 1507. Door de Sont kwamen in 1503 nog 48 Kamper
schepen, in 1528 slechts 4.
Van Winter
De Nederlandse gewesten verenigd onder Habsburgs bestuur
De Gelderse oorlogen duurden van 1502 tot 1543. Hertog Karei van Gelre uit het huis Egmond was
de laatste feodale heerser in de Nederlanden. Zijn ongelijke strijd tegen het machtige rijk van Keizer
Karei kon zo lang duren door zijn bondgenootschap met Frankrijk en de strijd die de Habsburgers op
andere fronten moesten leveren. Met het bevrijden van Vlaanderen en Artesië uit hun leenverband met
de Franse koning en de verovering van Gelre in 1543 voltooide Keizer Karei V de eenmaking der Ne
derlanden. Wat betreft Wieringen kunnen we stellen dat de Wieringers van het bezoek van de Gelderse
Friezen in 1522 niet rijker zijn geworden.
Bronnen: Wikipedia
Archief van de Historische Vereniging Wieringen
^Groningen
GRONINGEN.
Enkhuizen
Kampen
Zwolle
Utrecht
Brugge
ARTESIË
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 20e jaargang nr. 3 - 2008
