m
- 75 -
mee was Friesland betrokken in de grote strijd van de Habsburgers met Karei van Egmond, die pas in
1543 tot een beslissing komen en Gelre bij de Habsburgse erflanden voegen zou,... De strijd werd op
en om de Zuiderzee gevoerd, waar de Friese nationalisten onder Grote Pier huishielden.
Van Winter
Het was in de strijd tussen George,
den zoon van Albrecht van Saksen
Meiszen, potentaat van Friesland,
en Karei van Egmond, hertog van
Gelderland, dat aan de zijde van
laatstgenoemde zich krachtig deed
gelden de onversaagde Fries, Pier
van Heemstra, algemeen bekend on
der de naam "Grote Pier" en aldus
genoemd naar zijn buitengewone
lichaamslengte. Van het ogenblik af,
waarop deze welgestelde landman,
bij de plundering en brand van zijn
woonplaats Kimswerd, ook zijn huis
in vlammen zag opgaan, greep hij
naar het zwaard, teneinde elke be
springer van zijn land "de voeten te
spoelen", zoals hij het noemde, dat
wil zeggen een graf te doen vinden
in de golven. Deze vrijbuiter, die, zo
als Winsemius, schrijver van "Chro-
mque orte nistoriscne Vjescnieaemsse van vriesiant" zegt, "zeer boertigh de Hollantsche berispt en
uytgelacht heeft", terwijl hij niet zonder eigenwaan van zichzelf getuigde: Ik, Grote Pier, Koning van
Vriesland, Hertog van Sneek, Graaf van Slooten, Vrijheer van Hindeloopen, Kapitein-Generaal van de
Zuiderzee"... deze vrijbuiter was de Schrik der Hollanders, die hij als de vijanden der Friese vrijheid
beschouwde.
F.W. Drijver
Het hoofd der Geldersen was de bekende Grote Pier, geboren te Kimswert, die zich niet zonder ei
genwaan de naam gaf van Koning van Friesland, Hertog van Sneek, Graaf van Slooten, Vrijheer van
Hindelopen, Kapitein-Generaal der Zuiderzee. Het verbranden van zijn geboorteplaats deed hem naar
het zwaard grijpen. Een sterke bende onder bevel stellende van zijn neef Wierd, om te land de vijand
afbreuk te doen, koos hij 't woelend element als toekomstig veld zijner daden om daarop zijn doodsvij
anden, de Hollanders te bestrijden.
Kroon en Kapteijn
Betreffende zijn heldendaden (van Grote Pier) weet de historie o.a. te verhalen, hoe van de zesendertig
schepen, welke Hieronimus Snees te Hoorn namens den hertog van Saksen huurde voor een tocht
naar Friesland, nadat nabij Workum slag geleverd was, niet minder dan achtentwintig door Grote Pier
werden opgebracht. Zo kon dan ook de bovengenoemde Winsemius niet zonder reden van hem getui
gen, dat hij een man was, "die indien hij den peese van oorlog na zijn appetijt (naar hartelust) hadde
mogen drijven, wellicht alleen het vaderland verlost zou hebben van den Sassenschen, Borgoenschen
en Gelderschen".
F.W. Drijver
De hertog van Gelder, door zijn nederlagen in Friesland meer verbitterd, deed wat mogelijk was om
zijn tegenstanders afbreuk te doen. Hij nam tot betere uitvoering zijner plannen een bende Friezen en
Geldersen, uit 4400 mannen en 1000 jongens bestaande, in dienst. Deze bende, door de Hollanders
MC CCLXXXYH
Koggeschip uit de late Middeleeuwen. Het koggeschip, de aloude scheeps-
vorm hier te lande, werd gebouwd met de planken gedeeltelijk dakpansge
wijs over elkaar. Het kon door riemen worden voortbewogen, maar werd
meestal gezeild. Het was niet groter dan een hedendaags vissersvaartuig.
f*. TT" i /n i i TT 1 .11 .cc
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 20e jaargang nr. 3 - 2008
