e Afsluitdijk: méér dan een afsluiting
- 50 -
De Afsluitdijk is meer geworden dan een afslui
ting van de Zuiderzee. De Afsluitdijk werd ook
een belangrijke verkeersweg: een belangrijke ver
binding tussen Noord-Holland en de noorde
lijke provincies. Het is met dat verkeer wel even
anders gegaan dan de plannenmakers hadden
gedacht. In de memorie van toelichting op het
wetsvoorstel tot afsluiting en droogmaking van
de Zuiderzee kon men lezen over het voordeel
dat de spoorwegverbinding tussen Noord Hol
land en Friesland 56 kilometer korter zal wor
den. Over de spoorbaan over de Afsluitdijk is
veel te doen geweest. Eens was er bijvoorbeeld
het plan om Arum tot een spoorwegknooppunt
te maken. Maar het eind van het lied was dat er
helemaal geen spoorweg is gekomen en dat de
plaats die daarvoor was gereserveerd, gebruikt is
voor uitbreiding van de autoweg. Voor het weg
verkeer is de Afsluitdijk veel belangrijker gewor
den dan men toentertijd dacht. Wie had in 1933
toen de weg werd geopend kunnen dromen dat
er een autosnelweg op de Afsluitdijk zou lopen.
Bij de plannenmakers was er ook niet veel aan
dacht voor. Van de grote ontwikkeling die het
wegverkeer in betrekkelijk korte tijd zou door
maken had men nog geen weet en dat kan ook
niemand worden verweten. 'Het landverkeer zal
door de afsluiting worden gebaat door de gele
genheid die wordt geopend voor den aanleg van
een weg over den Afsluitdijk.'Dat is alles in de
Betonweg naar Friesland
■f m
genoemde memorie van toelichting. Toen de dijk
voltooid was, was de weg nog niet klaar. Pas in
maart 1933 werd bekend gemaakt dat licht ver
keer op de weg over de dijk werd toegelaten. Wie
van deze weg gebruik wilde maken, moest echter
wel een bedragje betalen ten bate van een toen
bestaand comité voor hulp aan crisisslachtoffers.
Dat rijden over de dijk was toen wel een evene
ment. Nu nog wordt verteld dat kinderen een
dagje vrij van school konden krijgen om met pa
en ma in de automobiel (wat een avontuur!) een
tochtje over de dijk te gaan maken.
Op 25 september 1933 ging de verkeersweg over
de Afsluitdijk definitief open. Wat is er mooier
dan nu een foto te zien van de Afsluitdijk met een
onderschrift uit die dagen, 'waarover zich weldra
een druk autoverkeer ontwikkelt: elke tien minu
ten een auto.' Het crisiscomité is met de grote
belangstelling voor de dijk wel gelukkig geweest.
Na de officiële opening van de weg werd 100.000
gulden afgedragen uit de tijdelijke heffing voor
toegang tot de dijk. Het bedrag had misschien
nog hoger kunnen zijn als men wat slimmer was
geweest. Er waren namelijk twee tarieven, een
voor auto's en een voor motoren. Toen inwoners
van Franeker met paarden over de dijk gingen
rijden, was wel duidelijk dat hiervoor niets be
hoefde te worden betaald. De paarden waren
vergeten. Er kwam geen trein op de Afsluitdijk,
maar wel een andere vorm van openbaar vervoer:
de bus. H. Pols uit
Leeuwarden was de
eerste die met een spe
ciale vergunning een
groep ambtenaren van
Rijkswaterstaat per bus
over de dijk vervoerde.
Hij was het ook die
met zijn collega's De
Waard en Boontje een
vaste busdienst over de
dijk naar Amsterdam
opende. Voor de men
sen in het noorden was
Amsterdam aanzienlijk
dichterbij gekomen.
In de tijd van de wilde
bussen kon men boven
dien nog profiteren van
de moordende concur-
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hóógte" - 19e jaargang nr. 2 - 2007
