- 105 -
Zelfs het Scheermes, had menselijke trekken. Hij was oprecht begaan met het lot van Letty toen
haar dorpsgenoten haar hadden dood verklaard. Bij zijn verhoren verklaart hij:
"Ze straalde volkomen eenzaamheid uit daarom vatte ik genegenheid voor haar op".
Een onverdachte bron, marineman Kuipers die door hem werd gearresteerd, verklaart dat hij door
het Scheermes goed en menselijk is behandeld. Dat is heel wat anders dan het Scheermes zelf over
kwam bij zijn arrestatie.
Schijn en werkelijkheid lopen wel heel erg uit elkaar bij opperwachtmeester Nipperus. Op de be
vrijdingsfoto's staat de opper nog glunderend samen met de ondergrondse voor het postkantoor.
Bij de ambtenarenzuivering wordt hij echter ernstig bekritiseerd. Voor het Tribunaal moet hij zich
verantwoorden voor hulpverlening aan de vijand, b.v. wegens de arrestaties na de Meistaking van
1943. En in juli 1943 arresteert hij Margaretha A. Schreuder uit Amsterdam, omdat ze vermoede
lijk jodin is. Terwijl de Nederlandse joden al massaal waren afgevoerd! En terwijl de katholieke
Nipperus beter had kunnen weten. Omdat in februari 1943 de bisschoppen de jodenvervolging
veroordeelden en medewerking hieraan door ambtenaren ongeoorloofd vonden. Zijn collega's
Veldman en Wiersma (oud-verzetsman) schieten hem te hulp. Zij zeggen dat Nipperus als "mili
tair" politieman niet zo gemakkelijk kon omschakelen. "Hij was een echte politieman voor wie een
bevel een bevel was". Waar hebben we dat meer gehoord?
Ook het Scheermes beriep zich op "Befehl ist Befehl". En notaris Haremaker zei over zijn collega
Obreen dat die steeds aan het hoogste gezag gehoorzaamde! Drie verschillende kampen, maar
dezelfde mentaliteit. Tot de door Nipperus gearresteerden behoren de Meistakers van 1943 Schel-
tus, Bijma, A. de Vries, en F. de Maesschalck, terwijl elders de onderduiker Sjef Snoodijk, broer van
Maarten door hem opgepakt is.
Maar er is meer, zeggen de collega's Veldman en Wiersma. Hij, Nipperus is niet alleen op en top
militair, hij is ook nog kerkelijk.
"Een combinatie die op Wieringen niet zo populair is, daarom was er
P. de Graaf is het er in de Wieringer Courant helemaal mee
oneens. In een ingezonden stuk schrijft hij: "De opper werd
gehaat om zijn pro-Duitse houding en om de dubbele rol die hij
heeft gespeeld". De opper heeft zijn leeftijd mee, het Tribunaal
vindt hem te oud voor gevangenisstraf en laat het bij een ern
stige berisping. Hij gaat daarop met vervroegd pensioen.
Ook voor Letty ("die vreemde meid van de notaris") was er
tenslotte iemand die het voor haar opnam. Als ze in 1946
gevangene is in de "Centrale Bewaarplaats Scheveningen"
schrijft het hoofd van het vrouwenkamp een pleidooi:
"Ik acht deze vrouw beslist niet tot misdaad in staat. Natuurlijk
heeft zij, door het lidmaatschap van de NSB en de omgang met
Duitschers een ernstige schuld op zich geladen, en een detinering
dus ook geheel niet ten onrechte is, maar ik zou u toch zeer drin
gend willen verzoeken, ook deze zaak tot de werkelijke proporties
terug te brengen.
Uit haar levensgeschiedenis is mij duidelijk geworden, dat zij in de
geïsoleerde positie waarin zij op Wieringen verkeerde, licht tot de
stap kwam lid van de NSB te worden. Daarna heeft zij een misstap begaan op sexueel gebied en is toen in
een verslagen isolement gekomen.
In dit isolement is de gedetineerde Hinrichsen gekomen en was eigenlijk de enige, die deze vrouw de hand
toestak. Daardoor heeft zij zich met huid en haar aan hem overgegeven".
Voor de notaris had niemand een vergoelijkend woord over.
een grote hetze tegen hem
Letty als femme fatale.
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 16e jaargang nr. 3 - 2004
