OOFDSTUK 5 - 104- Niets is wat het lijkt; schipperen op Wieringen Naarmate de oorlog langer geleden is vervaagt de herinnering. Verhalen krijgen soms mythische vormen, die ver af staan van de werkelijke gebeurtenissen. Teruggaand naar de oorspronkelijke bronnen, rechtbankverslagen, getuigenverhoren, krantenverslagen merkt men dat de waarheid niet zo eenvoudig in zwart/wit te beschrijven is. Er moeten nuanceringen in de overlevering aangebracht worden. Zelfs op de vermoorde verzetsheld Maarten Snoodijk moet een correctie worden aange bracht. Dat hij 10 maanden gevangenisstraf kreeg voor het luisteren naar Radio Oranje was vooral te danken aan zijn eigen onvoorzichtigheid. Pastoor Kouwenhoven typeerde zijn persoonlijkheid aldus: "Er brandde vuur in hem, hij was niet lauw, hij moest vooruit. Hij wist dat het gevaarlijk was wat hij deed, maar hij moest handelen. En dat deed hij met zijn verwarde zwarte krullen, waaronder de grijze ogen blik semden, de kraag onder de overall open, want hij moest lucht hebben. Het was hem toch te benauwd onder de Pruisische laars die neertrapte, ook op hem". Die persoonlijkheid speelde hem ook parten toen hij Letty kort voor het einde voortdurend dreig de wat er straks, na de oorlog met haar zou gebeuren. Wie had ooit kunnen vermoeden dat deze uitlatingen, naast de verdenkingen van sabotage die er al langer waren, het Scheermes tot de moord zouden brengen? Nuanceringen brachten buurtbewoners van Koos Visser aan toen ze bij zijn proces een handteke ningenactie voor hem hielden. 21 Omwonenden pleitten voor Koos omdat hij zo'n kindervriend was en zijn winkelvoorraden nooit tegen woekerprijzen had verkocht. Desondanks werd hij met 10 jaar de zwaarst gestrafte Wieringer, want door zijn handelingen waren mensen omgekomen. Geertje Bosker werd, gesteund door wel 100 sympathiebetuigingen, door het Tribunaal berecht. Ze had onderduikers in huis gehad, ze zorgde voor vervalste persoonsbewijzen. Ze deed wat ze kon om het lot van de bij de razzia in 1944 opgepakte 175 Wieringers te verzachten. Ze wist ze in enkele gevallen weer terug te halen. Ze liet in steeds schaarsere tijden mensen mee-eten van hun nog steeds welvoorziene tafel. We laten de typering van burgemeester van Diemen, dat zij dat alleen deed om er macht, invloed of relaties mee terug te krijgen, en dat zij alleen zo'n grote staat kon voeren door zwarte handel, nu maar even buiten beschouwing. Maar het mag niet onvermeld blijven dat zij tot het einde in 1945 haar vooraanstaande positie in de NSB behield en daarmee een dubbele rol speelde. Als provinciaal leidster van Vrouwen in de Landstand, als sociaal raadsvrouwe in Alkmaar was ze tot het einde toe actief. Ze verkondigde de ideologie van de NSB Landstand. Zelfs twee keer als radiopropagandiste. In die positie had ze toe gang tot vele NSB kopstukken Over de tientallen kleine zondaren, zwarthandelaars, moffenmeisjes en doodgewone meelopers zul len we het hier niet hebben. Tot nadenken stemt de verklaring van het Scheermes tijdens zijn pro ces, dat hij niet alleen onderduikers kon arresteren op aangeven van plaatselijke verraders, maar ook door anonieme brieven. Vermakelijk is het schipperen van de moeder van eenWieringse schone. Voor de organisatie van de Wieringer "Feuerstelle" was met spion Meesters ook ene Krogmann in Hippolytushoef versche nen. Die zag wel wat in Letty. Ze ging een paar keer met hem naar Cinema de Haan. Eens, toen ze de laatste trein gemist had, bleef ze in Amsterdam slapen op Krogmann's verblijf adres bij de Abwehrafdeling in de Euterpestraat. Uiteindelijk was zij van zijn avances niet gediend. Krogmann richtte vervolgens zijn libido op een ander appetijtelijk meisje, die evenmin iets van hem moest hebben. De moeder van dat meisje heeft hem nog lange tijd gepaaid: "Heinrich, du musst Geduld mit Ihr haben." Want Heinrich bracht iedere keer kostelijke manden met levensmiddelen mee. Historische Vereniging Wieringen - "Op de Höögte" - 16e jaargang nr. 3 - 2004

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Op de Hòògte - Wieringen | 2004 | | pagina 46