OLENTAAL
Van oudsher heeft de molenaar mededelingen
gedaan of wensen te kennen gegeven door
middel van de stand van de wieken van de
molen. Dat was voor de hand liggend, want
tot in de verre omtrek kon je de wieken zien.
Bij het bestuderen van onderstaande schetsjes
dient men te bedenken, dat - kijkende naar de
voorzijde van de molen - de wieken altijd
tegen de richting van het uurwerk draaien.
De stand "overhek" of "over-
kruis"is de ruststand. De wie
ken staan zo laag mogelijk en
lopen daardoor de minste kans
op blikseminslag.
Stond de molen voor korte tijd
stil, dan werden de wieken ho
rizontaal en vertikaal gezet of
wel met één roede voor de
borst", zodat het werk zo vlug
mogelijk hervat kon worden.
Vreugde in het gezin van de
molenaar (huwelijk, geboorte
etc.) werd aangegeven met de
"vreugdestand". Deze stand
wordt verkregen door de "aan
komende" wiek vlak voor het
laagste punt op te vangen en vast te zetten. In
het "aankomende" zit de vreugde, de ver
wachting.
Rouw werd aangegeven met de
"rouwstand". De "gaande"
wiek wordt daartoe vlak na
het laagste punt vastgezet, het
"gaande" drukt hierbij de ver
gankelijke, de droefheid uit.
Tenslotte de molen in "feest
tooi". Bij bijzondere feestelijke
gebeurtenissen worden tussen
de "overkruis" gezette wieken
in vertikale richting draden
gespannen waaraan allerlei
"mooimakersgoed" wordt gehangen.
Zo zie je maar dat je flink hard moet werken
voor een goed resultaat. En we hebben samen
een mooie tijd gehad. Het was ongeveer een
internationale opleiding, in Nederland, Duits
land en België. In de molen hangen twee diplo
ma's, van David en van mij, en die hebben voor
ons een grote waarde.
Regelmatig draait de molen, het is mooi werk. Je
speelt met de krachten van de natuur, het weer
regelt wanneer je kunt draaien, dat doe je niet
zelf. Het is elke dag anders, niet alleen de wind
richting, ook de kracht, dunne of dikke wind,
hoge of lage druk.
De westkant is het meest ideaal, optimale stro
ming. Westnoordwest is ook goed, met buien
lastig, je hebt dan te maken met windstoten.
Dan is het oppassen geblazen. "De Hoop" gaat
snel op hol. Het is net of hij soms aandacht wil,
je moet ook wel eens duwen en naar boven om
te luisteren of alles goed is.
De molen trekt behoorlijk veel bezoekers en het
verbaast me wel eens hoe de mensen onder de
indruk zijn van de molen en wat je erover ver
telt. Soms is de taal een probleem als er bij voor
beeld twee Hongaren komen. De ene spreekt
een beetje Duits en de ander een beetje Engels.
Je bent dan met handen en voeten in de weer.
Als ze het uiteindelijk maar begrijpen. Dat is
met de reuzel (om te smeren) die boven in de
kap hangt wel eens een probleem, ik heb een
keer een varken nagebootst en toen begrepen ze
het.
Zo staan er leuke dingen in het gastenboek, niet
alleen uit Den Oever, Wieringerwerf, Neder
land, maar ook uit Finland, België, Rusland,
Korea, Belarus, Duitsland ("tolle Mühle"), Mi
chigan USA, Denemarken, Athene ("Unique"),
Blackburn ("a wonderful part of a weekend of
friendship"), Italië, Montreal, Alberta Canada
("Amazing"), New Zealand, Australië, Spanje,
Zwitserland ("bravo") Jambeiro Brazilië, Pre
toria (Zuid-Afrika), Dio's d'Hongarije, Israël
Haifa, Frankrijk ("formidable"), Ierland, Portu
gal.
We zijn zo aardig internationaal aan het worden
en ik begin steeds meer te beseffen dat de oplei
ding de moeite waard is geweest.
Pietje Louwerse-Rotgans, vrijwillig molenaar van
molen "De Hoop" te Den Oever
52-
"0
Historische Vereniging Wieringen -
Op de Hoogte" - 16e jaargang nr. 2 - 2004
