Brandverzekering op Wieringen
Brand, brandweer en brandverzekering op Wieringen.
E GESCHIEDENIS VAN BRAND, BRANDWEER EN
samengesteld door Elly Boeschoten, Janny Slotboom en Nel Fijnheer
Aanleiding tot dit themanummer
De Historische Vereniging Wieringen organiseerde in 1999/2000 ter ere van het 10-jarig bestaan een cursus
"Onderzoek naar lokale en regionale geschiedenis."
Een 20-tal cursisten nam enthousiast deel aan deze cursus, o.a. dokter Van Tol. Toen de cursus was afgelo
pen, vond zij datje het geleerde in praktijk moest brengen. Ze bracht het idee naar voren te onderzoeken hoe
een brandweerkorps is samengesteld, uit welke beroepsgroepen zich mannen melden voor de vrijwillige
brandweer. En is dat b.v. in Anna Paulowna hetzelfde en was dat 50 of 100 jaar geleden ook al zo?
Om kort te gaan: zij wist een groepje mensen te vinden voor haar onderzoekplan. De groep was eerst groter,
maar uiteindelijk bleven over Jan Muntjewerf en Arend de Vries, Elly Boeschoten en Janny Slotboom. De
twee heren zouden de brandweer van Anna Paulowna onderzoeken en de twee dames Wieringen. Aan het
slot zou er overleg plaats vinden. Dat laatste is er niet van gekomen.
Uiteindelijk gingen de twee heren en de twee dames afzonderlijk verder. Elly en Janny verzamelden veel
gegevens en foto's over en van de Wieringer brandweer. Ze werden zo enthousiast dat het allang niet meer
alleen om de leden van het korps en hun achtergrond ging. Samen met Nel Fijnheer is uit hun gegevens dit
themanummer ontstaan:
Van burenhulp naar brandweer
In vroeger tijden was een brand bestrijden
louter een zaak van burenhulp. Als iemand
"brand" riep, gooide iedereen het werk
neer en rende naar de brand. Men pro
beerde te redden wat er te redden viel en
de vlammen te doven. Dat gebeurde hoofd
zakelijk met emmers water die werden
doorgegeven en op de brand geleegd.
Op Wieringen was het vinden van bluswa
ter een probleem. Op de hoge delen van
het oude eiland waren geen sloten. Daar
was je dus afhankelijk van het water uit de
welputten. Die waren overigens wel op elk
erf te vinden, maar ze bevatten niet zulke
grote hoeveelheden water dat er een flinke
brand mee bestreden kon worden. En
brand was er regelmatig. Veel huizen en boerenwoningen waren gedekt met riet. Dat werd beves
tigd met in teer gedrenkt henneptouw. Bij hooibroei en blikseminslag wil dat goed branden.
Binnenbrandjes ontstonden nogal eens door ondeugdelijke petroleumlampen of omgevallen thee
lichtjes. Binnen was een regenwaterbak, waaruit geput kon worden om deze brandjes te bestrijden.
Van gemeentewege was er niets georganiseerd om branden te blussen en mensen buiten de dorps
kernen konden bij brand niet op veel hulp rekenen.
Brandspuit in Museum Jan Lont
-62-
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 15c jaargang nr. 3 - 2003
