Reizende bioscoop: Eerste Wieringer Bioscoop Onderneming
Marie de Haan, dochter van
Martinus en Trijntje trouwde
met Bernard Kraan. Het was
voor Bernard het 2e huwelijk.
Hij was eerst getrouwd met
Pietertje Luijt. Die overleed op
30 jarige leeftijd. Bernard
paste goed in de familie, hij
had ook ondernemingsgeest.
Hij handelde in van alles en
was mede stimulator van de
zg. reizende bioscoop. Aan de
keukentafel bij Martinus en
Trijntje werd het plan geboren
een filmprojector te kopen, die
in een vrachtauto te zetten en
daarmee in diverse plaatsen
films te gaan vertonen. Ber
nard Kraan kreeg hulp van
zwager Bertus de Haan, die technisch en heel handig was. En zo werd de E.W.B.O. Eerste
Wieringer Bioscoop Onderneming opgericht. Een kleine vrachtauto met een huif, want de projec
tor moest wel droog blijven. De auto werd bestuurd door Cor Bosker van de drukkerij van de
Wieringer Courant. Hij was welbespraakt en omdat het in die tijd nog stomme films waren, vertel
de hij erbij. Bernard Kraan was de man van de financiën. Hij verzorgde de contracten met de film
verhuurbedrijven en bemande de kassa in de plaatsen waar de voorstellingen plaats vonden.
De families Luijt, De Haan en Bosker waren allen zeer ondernemend en hebben daardoor bijdra
gen geleverd aan de bekendheid van Wieringen.
Filmvoorstelling vanuit de vrachtauto
De reizende bioscoop gaf voorstellingen door een groot deel van de kop van Noord-Holland. In
het kasboekje van 1924, bijgehouden door Bernard Kraan, komen de volgende plaatsnamen voor:
Aartswoud, Kolhorn, Barsingerhorn, Winkel, Nieuwe Niedorp, Warmenhuizen, Callantsoog, Van
Ewijcksluis en natuurlijk Wieringen.
De vrachtauto ging over met de postboot van Jo Baijs. In 1924 kostte zo'n overtocht met 3 man
13,Dan reden ze naar het dorp waar de voorstelling zou plaats vinden, meestal in het dorps
café. De vrachtauto werd zodanig voor een raam geplaatst (dat open kon) zodat de projector z'n
werk kon doen. Binnen was een laken gespannen en zo kon de film vertoond worden. Bernard
Kraan inde de entree, die was een dubbeltje. Bij de film werd verteld en soms was er muziek bij.
Dan speelde Jan Bruul. Een paar titels van films uit die tijd zijn: "Bruid van de zee", "Moeder",
"Vlammende hartstochten" en "Wat en half wat". Deze laatste werd ook gebruikt voor kindervoor
stellingen.
In 1924 was Wieringen nog een eiland. De overtochten waren nogal duur en de mannen van de
reizende bioscoop werden wat ouder. Redenen om er eind 1924 een punt achter te zetten. Het
leverde financieel heel weinig op. In 1924 bedroeg de winst 41 cent.
Bernhard Kraan met zoon Piet. De bus links werd "de ouwe
republiek" genoemd. De boerderij is van Meijert Lont op Zand-
buren, waar nu de bussen van Rasch staan.
- 60-
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Höógte" - 14e jaargang nr. 3 - 2002
