RaSFABRIEK OP WlERINGEN
11 door Nel Fijnheer-Rotgans
In een paar opzichten is Wieringen toch wel bijzonder.
Welke plaats ter grootte van Hippolytushoef had er b.v. tussen 1935 en 1950 een wielerbaan? In
Valkenburg was er één, dat is bekend, maar verder?
En welk eiland had in 1911 een gasfabriek, een gasacetyleenfabriek? Wieringen had dat dus. Het
woord "fabriek" schept wel
enige verwachtingen. Je denkt
dan aan een flink stenen ge
bouw met een fikse schoor
steen. Zo zag deze gasfabriek
er niet uit.
Laten we eerst eens kijken
waarom Wieringen een gasfa
briek kreeg.
Koningstraat op foto Koningsweg) met 2e van links met vierkan
te raampje de boerderij van Veerdig. In het midden, op de hoek van
de Koogerweg, het huis van Jan Klein, de aannemer, en Maartje
Minnes.
Rond 1910 werden er o.a. in
Hippolytushoef verschillende
particuliere gasinstallaties in
gebruik genomen. Het ge
meentebestuur maakte zich
daar zorgen over. Zo in de
bebouwde kom zou dat wel
eens gevaar kunnen opleve
ren.
Deze particuliere gasinstallaties produceerden acetyleengas uit carbid." Acetyleen- of carbidgas
werd vroeger wel in afgelegen
gebieden als lichtgas gebruikt.
In een kleine "gasfabriek"
werd calciumcarbid met water
behandeld en het gas, dat
daardoor ontstond, in een
gashouder opgevangen. Van
daar werd het in de woning
gedistribueerd. Dat heeft me
nige ernstige explosie veroor
zaakt. Het was kennelijk niet
moeilijk om zelf gas te maken
voor verlichting. Het was dus
geen gas waarop gekookt
werd. Vooral de middenstand
en de horeca maakten er
gebruik van. Wie geen gaslicht
had, zat bij een petroleum
lamp of bij kaarslicht.
Gaskousje
Rondkop-speksteenbrander vleermuisbrander)
-74-
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 13e jaargang nr. 4 - 2001
