dween je achter de tra
lies, Teun in Schevenin-
gen, zijn zwager Evert
Holtjer in fort Spijker
boor. De dorpsveldwach
ter die hem moest arres
teren, was bang voor
Teun, de volstrekt ge
weldloze, maar het anar
chisme was voor sommi
gen angstaanjagend. Ne
gen maanden heeft hij in
de Scheveningse strafge
vangenis doorgebracht, af
en toe gesterkt door ka
meraden, die hem van on
der de muur toezongen.
Hij trouwde in 1932 met Geertje Koster. Als rechtgeaarde anarchist wilde Teun wel een vrij huwe
lijk, dwz. zonder boterbriefje, maar daar was Geer teveel Wieringse voor: er werd voor de Burger
lijke Stand getrouwd! Wel waren ze, in die tijd ongebruikelijk, voorstanders van actieve geboortebe
perking. Ze waren lid van de Malthusiaanse Bond, later NVSH want, zei Geertje: "Een bos kinde
ren wil ik niet". Uit het huwelijk werd zoon Bert geboren (1932).
Toen hij trouwde verdiende Teun 14,75 per week. Ze huurden een huisje op Noorderbuurt a
2,50 per week. Zaterdags kwam er een briefje op tafel om uit te rekenen wat ze konden uitgeven
Soms was er geen geld om eierkolen voor de kachel te kopen. Teun ging dan achter dijk wat hout
slopen (neem en eet?). Uit zuinigheid kookten Geertje en haar zuster die naast elkaar woonden,
wel om de dag, om brandstof te sparen. Op deze manier werden er nooit schulden gemaakt. Dat
was niet eenvoudig. Je zat ook zo maar zonder werk en dan had je 9,75 steun per week.
Als je ziek werd was je nog niet jarig. Teun had vaak last van zijn rug en dan kwam dokter Tamsma
uit de Wieringermeer als controleur. Die was berucht: "Ze moesten al die arbeiders die doen of ze ziek
zijn naar Rusland sturen" was één van zijn uitspraken. Sommige arbeiders deden van alles om nog
wat langer in de ziektewet te kunnen blijven. Dat leverde wat meer op dan de steun. Overigens
keek je wel uit om je gauw ziek te melden. Als je binnen één jaar voor de 2e keer ziek werd, werd je
doorgaans niet meer aangenomen. Het ziektepercentage schommelde dan ook slechts tussen de 2,5
en 5,7
De werkdagen waren lang, 10 uur en soms meer. Daarbij moest je vaak lange afstanden afleggen,
van en naar je werk. Altijd maar weer fietsen. Samen gingen Teun en Geertje op de fiets naar de
vredemeetings van ds. Schermerhorn in Nieuwe Niedorp (een centrum van anarchistische activiteit
in die tijd. Zo was er naar het voorbeeld van Frederik van Eeden, een commune) Ook bezochten ze
fietsend de meetings van ds. De Ligt in Amsterdam. In de paar dagen vakantie die ze hadden gin
gen ze op de fiets naar België te kamperen, Geertje voor die tijd uitdagend gekleed in rood shirtje,
korte broek en sandalen. Ze sliepen in een zelfgemaakt tentje op een bos stro.
In 1931 is Teun met nog enkele Wieringers op de fiets naar Amsterdam geweest om bij de onthul
ling van het standbeeld van Domela Nieuwenhuis op het Nassauplein te zijn. 50.000 mensen ston
den langs de route van het Concertgebouw naar het standbeeld. Domela was nog niet vergeten na
zijn overlijden in 1919.
Twee dienstweigeraars: Teun Barelds Ezn en Oebele Oldenburger. Foto
genomen in Hippolytushoef Slingerweg?Elft?)
-54-
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 13c jaargang nr. 3 - 2001