- 56 - Laros zijn straf was veel hoger omdat hij een deel van de schuld van Roel Drenth op zich nam. De ze leed nl. aan suikerziekte en zou een langdurig verblijf in de cel niet kunnen verdragen. Drenth is nog enige tijd in hongerstaking gegaan, hetgeen tot grote opwinding onder de bevolking leidde. Piet Laros zou later bekend worden als "Hollander Piet" in de Internationale Brigade tegen het fascistische Franco regime in Spanje. Hij was daar de commandant van de compagnie "De Zeven Provinciën". Opvallend is ook dat de familie Barelds al in 1937 op anarchistische meetings in Friesland gewezen werd op het gevaar voor de joden in Hitier Duitsland. Verrassend modern was ook de anarchistische opvatting over het huwelijk. Zij verwierpen het bur gerlijke huwelijk omdat dit inhield dat de vrouw zich aan het gezag van de man onderwierp. Deze slavernij wezen zij af en kozen voor het vrije huwelijk. Ging men eenmaal samenwonen en een ge zin vormen dan bleef men elkaar trouw. Is het wellicht hierdoor dat men in de naoorlogse emanci patorische groepen anarchistische invloeden terugvindt? Pikant is ook hun oordeel over de op Wieringen niet onbekende Duitse kroonprins. Al voor de oor log namen zij afstand van deze "oorlogszuchtige vertegenwoordiger van het rücksichtloze, pruisi sche militairisme". Even voor le wereldoorlog verscheen er nl. een brochure van de Duitse "impe rialist" H. Frobenius: "Des Deutschen Schicksalstunde". Hierin werd geschetst hoe op grond van politiek-strategische verhoudingen een geweldige oorlog dreigde tussen de mogendheden. Duits land zou zich, met Oostenrijk-Hongarije, daarbij hoogstens kunnen verdedigen door zo snel moge lijk België te bezetten en te pogen door te breken naar Parijs. Kort daarop las men in de bladen dat de Duitse kroonprins het volgende telegram had gezonden: "Ik heb uw uitstekende brochure met de grootste belangstelling gelezen en wensch haar onder het Duitsche volk de ruimste verspreiding. WILHELM, kroonprins". "Vrijwel de gehele wereldopinie blaakte van edele verontwaardiging tegen de Duitse zondebok van wie men even weinig goeds kon zeggen als Hitier thans van de joden", schreef Bart de Ligt in zijn publicatie: Het einde van Nederlands onafhankelijkheid en neutraliteit (1934). In deze brochure wordt ook helder afgerekend met de toen wel gekoesterde veronderstelling dat Nederland bij een nieuwe oorlog tus sen de grote mogendheden, opnieuw neutraal zou kunnen blijven. Na de 2e wereldoorlog heeft de anarchistische beweging geen rol van betekenis meer gespeeld. "De maatschappij is verburgerlijkt" verzucht Teun Barelds weduwe. Anderen hebben het over het einde van de ideologieën in deze postmoderne tijd. Feit is dat de emancipatie van de arbeidersklasse niet zonder deze idealisten heeft gekund. Vele denkbeelden op het gebied van de materiële welvaart, scholing en gezondheidszorg zijn mede door hen verwezenlijkt. Tot die grote revolutie, die de mens ook geestelijk vrij zou maken, is het nooit gekomen. Op het Nassauplein in Amsterdam lijkt Dome- la te wachten op nieuwe idealisten die de strijd zullen voortzetten. Geraadpleegde bronnen: A. Constandse: De alarmisten 1918-1933. Politieke Teksten, gedichten, essays en tekeningen uit de anarchistische tijdschriften Alarm en Opstand. Ingeleid en samengesteld door Anton Constandse (Meulenhoff 1975); J. Daan: Wieringer land en leven in de taal (stichting "oud Wieringen" 1981); Departement van Waterstaat en de directie der Zuiderzeewerken: De Afsluiting en gedeeltelijke droogmaking van de Zuiderzee (NV Handelsdrukkerij Holdert Co A'dam 1929); H. Eikeboom: Opruiing? De Arbeider weigert dienst. Tegen den oorlog. Verdedigingsrede; H. van Houten: Anarchisme in Drente: Levensherinneringen van een veenarbeider (Ambo 1985); B. de Ligt: Het einde van Nederlands onafhankelijkheid en neutraliteit (brochuredepot der I.A.M.V. Nieuwe Niedorp 1934); H. Ramaer: "Neem en eet!" Een anarchistisch antwoord op de werkloosheid in de jaren dertig. (Erasmus universiteit Rotterdam. Subfaculteit Maatschappijgeschiedenis i.o. Vakgroep Industriële Samenlevingen 1980); P. Rotert/R. Bos: 50 jaar afsluitdijk, herinneringen van dijkers, denkers en drammers. (De Boer Maritiem); G. Wit-Koster: Vele persoonlijke herinneringen uit enkele interviews in 2001. Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 13e jaargang nr. 3 - 2001

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Op de Hòògte - Wieringen | 2001 | | pagina 10