- 13 -
Westerland en later, toen het gezin Schat naar het Westerklief en daarna naar de Broekerlaan op
Noord-Stroe verhuisde, naar de lagere school in Hippolytushoef. Klaas mocht maar wilde niet ver
der leren. Als jongste knecht kwam hij in dienst bij boer Simon Snooy aan de Gemeenelandsweg.
Maar niet lang daarna vond hij in loonbedrijf Meier in de Wieringermeer een nieuwe werkgever.
De Duitse bezetter zette echter, in één van zijn laatste stuiptrekkingen, de Wieringermeer onder
water en Klaas moest ander werk zoeken. Door dienst te nemen bij het gemaal Leemans zette hij
zich in bij het opnieuw droogmaken van de polder. Intussen was Klaas gekeurd voor het verplicht
dienst nemen in het (nieuwe) Nederlandse leger.
In militaire dienst
Klaas, inmiddels getrouwd met Mar-
rie Pruimboom, ontving in het begin
van 1946 het bericht dat hij zich
voor de eerste (militaire) oefening
moest melden bij de "7 december
divisie" in de Van Cornput Kazerne
te Steenwijk. Hij kreeg daar een
opleiding tot infanterist. Al spoedig
bleek dat alle jongens van de oplei
ding werden klaar gestoomd voor
Nederlands-Indië. Tegen het einde
van de opleiding werden alle betrok
kenen nog eens gekeurd en gevacci
neerd tegen pokken en andere tropi
sche ziekten. Spoedig daarna zou
men vertrekken.
Ziek thuis
Op de dag dat Klaas naar huis zou
gaan voor verlof werd hij echter ziek
en koortsig. De oorzaak hiervan waren de korstjes van de pokkeninenting die, tijdens een partijtje
voetbal, van zijn huid waren geschaafd. Hij mocht daarom niet met verlof naar huis. Klaas voelde
er echter niet voor om in de kazerne te blijven en wilde toch naar huis voor verlof. Bovendien had
hij geen extra schone kleren bij zich. Hij was echter te ziek om alleen te reizen. Tenslotte gaf de
dokter hem toestemming naar huis te gaan mits hij door anderen werd begeleid. Zijn dorpsgeno
ten, Piet Kooy en Rinus Steigstra, namen hem tussen zich in leverden hem, ziek als een hond, thuis
af. Na zijn verlof was Klaas nog te ziek om af te reizen en bleef thuis om te herstellen. Na enige tijd
knapte Klaas weer op. Het beviel hem prima bij Marrie en hij peinsde er derhalve (nog) niet over
om terug te gaan naar zijn onderdeel. Klaas deed wat klussen bij deze en gene... totdat de Militaire
Politie, tot twee keer toe, bij hem voor de deur stond. Klaas en zijn vrouw waren niet thuis. Wel de
bouvier! Na enige tijd te hebben gewacht dropen de vertegenwoordigers van het militaire gezag af.
Na zes weken thuis te zijn geweest gelastte dokter De Groot Klaas naar zijn onderdeel terug te
keren. Dokter de Groot was reserve-officier in het leger...!. Op die grond moest Klaas wel gaan
wilde hij zijn uitkering niet missen.
Het vertrek
In de nacht van 2 oktober 1946 werden de manschappen in de Amsterdamse haven ingescheept
voor vertrek naar Indië. Er stond muziek op de kade. Het Wilhelmus weerklonk en er werden toe
spraken gehouden. Familieleden van de troepen mochten niet bij het vertrek aanwezig zijn. Je had
thuis toch al afscheid genomen redeneerden de autoriteiten...!! Dat was erg hard!! Je wist niet hoe
lang het zou duren voor dat je terug zou keren. Als je terug kwam... maar daar durfde niemand aan
te denken. Tenslotte ontmeerde en vertrok de "Tegelberg" met meer dan 4500 man aan boord
richting IJmuiden. Menigeen had zijn gedachten bij thuis en de angst wat je te wachten stond
brandde in je lijf.
Voor de Van Cornputkazerne in Steenwijk. Tweede van
rechts is Hendrik Bosman (dienstkameraad van Klaas
Schat) die tijdens een politionele actie sneuvelde. Derde van
rechts is Klaas Schat.
Historische Vereniging Wieringen - "Op de Hoogte" - 13e jaargang nr. 1 - 2001
