1035 Sprenkeling werd doorgaans Sprinkel genoemd. Tij sen werd als Tiese(n) uitgesproken. Wiegeman werd na 1811 als Wiegman geschreven en nog wel als Wiegeman uitgesproken. Zomerdijk werd als Zeumerdiek uitgesproken. De in 1811 nog niet op Wieringen voorkomende naam Duijnker werd na vestiging op het eiland ook wel geschreven als Duynker en als Duunker uitgesproken. De in 1811 nog niet op Wieringen voorkomende naam Stijgstra werd na vestiging op het eiland dikwijls als Strijgstra uitgesproken. Voor^de in 1811 nog niet op Wieringen voorkomende naam Pruimboom: zie "Op de Hoogte" 8e jaargang nr.5, 1996. In tegenstelling tot de achternamen wijken de meeste in het Wieringer Registre Civique genoemde voornamen weinig af van de elders in de regio voorkomende. Van de hierin genoemde namen zijn in de loop der tijden verschillende in onbruik geraakt of gemoderniseerd. We bepalen ons hierbij dan ook hoofdzakelijk tot de uitspraak in het Wieringer dialect, tot de afkortingen, de roep- en bijnamen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat buiten het gezinsverband de roepnaam Broer of Zus maar zelden voorkwam. Ook het afkorten van een voornaam tot de eerste letter van de officiële naam was op Wieringen niet gebruikelijk. Meisjesnamen zoals b.v. Geertje of Guurtje werden dikwijls afgekort door het weglaten van de uitgang tje bij het verkleinwoord. Bij het toevoegen van een verkleinwoord werd dikwijls de uitgang ke gebruikt. Een aardig voorbeeld van het moderniseren van namen zien we bij Aarjen en Aries, die na 1811 Arie werd. In een afgekorte vorm werd deze dikwijls als Aai of Aaike uitgesproken. Een afkorting met een toevoeging van het verkleinwoord waarbij soms ook nog een klankwijziging optreedt is de naam Cornelis. Als roepnaam werd hier dikwijls CorCorke, (C)Kees, (C)Keeske gebruikt. Een ander voorbeeld waarbij de letters in een roepnaam worden gewijzigd zien we bij de naam Willem. Dit werd Wullem en in een verkleinende vorm Wulke. De afkorting tot Wum was minder gebruikelijk. Het afkorten van b.v. de meisjesnaam Maartje ging dikwijls verder dan het verkleinwoord tot de roepnaam Ma. Een andere variatie in het weglaten van letters zien we bij de na 1811 voorkomende naam Herman, die soms werd afgekort tot Hemke. Een dialectische klankverandering viel te beluisteren in de naam Meijert. Deze werd doorgaans Moaiert en in de verkleinvorm Moaike genoemd. Zo'n klankverandering was ook te beluisteren in de naam Nan, die als Noan werd uitgesproken. Een illustrerend voorbeeld van bijnamen toont een grafzerk op de Stroeër begraafplaats. In het Dirk van Jaap van Teetje is de voornaam van de overledene hier gekoppeld aan de voornaam van zijn vader en grootmoeder. Een andere vorm van bijnamen is die waar de voornaam werd gekoppeld aan de woonplek zoals b.vvan de Gest, ....van de hoogte, van de Bierdijk of soms een bepaalde tak van de familie betreffend als de Bierdijkers. Ondanks dat de meeste Wieringers het dialect niet meer spreken behoren de bovenstaande voorbeelden thans nog niet geheel tot het verleden. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Op de Hòògte - Wieringen | 1997 | | pagina 25