OUDALKMAAR - 43
d. Uitsnede met Alkmaar, Kaart
droogmakerijen, 1573, Lourens Pietersz.
Bij nieuw aan te leggen bruggen kon nog wel eens
discussie ontstaan vanwege de verschillende belangen.
Zo is over de precieze plek van de Schapenbrug rond
1558 onenigheid ontstaan.7 Na ruim vijftig jaar leek deze
discussie nog niet te zijn uitgedoofd en werd deze brug
nog Kijfbrug8 genoemd, zie afbeelding [b].
Naast de uitbreiding van de vestinggrachten bij de
Wageweg en de Oudegracht was op de kaart van Van
Deventer in de Voormeer een vierkant getekend. Vijf jaar
later zien we dat Lourens Pietersz9 [c] op die plek een
molen (omcirkeld) weergaf. Het betrof de aanleg van een
nieuwe molenwerf in de Voormeer. Het lijkt de voorbode
voor een stadsuitbreiding die op de kaart uit 1573 in de
Voormeer is te zien.
Opvallend op de kaart van Van Deventer is dat het gebied
ten noorden van Alkmaar meer is uitgewerkt dan dat ten
zuiden van Alkmaar. Zo ontbreekt de Die met de toen al
ingepolderde Achtermeer, die samen met de Rekere en
Zeglis belangrijke waterwegen waren, die nu nog
aanwezig zijn.
Over het Alkmaar van vlak voor de Spaanse belegering is
naast de geschreven bronnen, over de voorbereiding op
de Spaanse aantocht, een ongedateerde kaart 10 [d]
bekend. Alkmaar is daar onderdeel van de in kaart
gebrachte waterhuishouding met de drooggemaakte
meren, zoals het Zwijnsmeer en het Achtermeer aan de
noord- en zuidzijde van de stad.
Voor het eerst werden de in aanbouw zijnde vestingwer
ken aan de west- en zuidkant van de stad weergegeven,
wat ook te zien is op het schilderij van P.A. Cluyt uit 1580.
De weergave op de kaart van de oude vestingmuur en
het gebruikte schrift duiden op een getekende situatie
uit 1573, gemaakt door Lourens Pietersz.11 De oude,
noordelijke vestingmuur is ook door P.A. Cluyt geschil
derd in 1580. De stad is niet het hoofdonderwerp van de
kaart. Het is wel een kaart waarop de overgang van de
c. Kaart Alkmaar met Voormeer, Zwijnsmeer en
Oudorp, 1565, Lourens Pietersz. De kaart is gedraaid
weergegeven met het noorden boven.
