NANCY DE JONG - LAMBREGTS
ALKMAARDER OVER HISTORIE
INTERVIEW DOOR: LISA OSKAMP
De rubriek waarin redacteur Lisa Oskamp bekende en minder bekende Alkmaarders interviewt
over hun band met geschiedenis. Nancy de Jong - Lambregts is stadsarcheoloog van de gemeen
te Alkmaar en promovenda aan de Universiteit van Tilburg.
WELK NUT HEEFT GESCHIEDENIS VOLGENS U?
Geschiedenis kan een plaats een identiteit geven.
Als je mensen leert kijken naar hun omgeving gaan ze
deze ook meer waarderen. We worden in hoge mate
geregeerd door dingen die men in het verleden heeft
bedacht. Mijn missie met archeologie is mensen bewust
maken van de wereld onder je voeten.
WAT ZOU ELK KIND OP
SCHOOL MOETEN LEREN OVER GE
SCHIEDENIS?
Dat alles een geschiedenis kent. Je
kunt dit uitbouwen van de directe
omgeving tot verder. Op basisscho
len laat ik een afbeelding zien van
de huidige Molen van Piet en de
molen in de 18e eeuw. Leerlingen
kennen de plek en zien door de
veranderingen in hun woonom
geving de lagen in de tijd.
WAT IS UW FAVORIETE
HISTORISCHE BOEK?
Het boek Pompeji van Mary Beard
bijvoorbeeld. Dit geeft inzicht in het
dagelijks leven in Pompeji voor de vulkaan
uitbarsting. Ook historische romans lees ik graag,
omdat je op een makkelijke manier wordt meegenomen
naar een bepaalde periode in de geschiedenis.
als Michiel de Ruyter zie ik juist wat er niet klopt. The
Other Boleyn Girl vind ik bijvoorbeeld leuker, omdat deze
film zich afspeelt in Engeland en qua materiële cultuur
minder overeenkomt met hetgeen ik hier onderzoek.
WELKE HISTORISCHE PERSOON SPREEKT U HET
MEEST AAN?
Maria Tesselschade. Na een brand in de binnenstad
hebben we haar woonhuis opgegraven. Ze
werd in de 19e eeuw neergezet als een
deugdzame vrouw. Toen ik meer ging
lezen, zag ik dat dat beeld volgens
documenten van haar tijd, de
17e eeuw, niet klopt. Ze was
welbespraakt, intelligent en kon
in heel veel talen lezen en
schrijven. Tesselschade was dus
eigenlijk heel vrijgevochten.
ALS U EEN DAG TERUG ZOU
MOGEN IN DE ALKMAARSE
GESCHIEDENIS, NAAR WELK
JAAR VERTREKT U DAN?
Naar 1254, het jaar waarin Alkmaar
stadsrechten kreeg. Ik wil kijken hoe de
stad er in die tijd uitzag. Willem II leefde toen
nog en kondigde allerlei oorkondes af. Ik zou het
gewoon zo graag willen beleven!
WAT IS UW FAVORIETE HISTORISCHE FILM?
Ik kijk het liefst historisch verantwoorde films. Bij een film
WAT IS UW FAVORIETE ALKMAARSE MUSEUM?
Het Stedelijk Museum Alkmaar. De opstelling over het
beleg vind ik fantastisch. Daar ligt bijvoorbeeld een
- OUDALKMAAR
De kelder van het huis van Maria Tesselschade.
Foto Archeoplan
schedel met een kogel in het hoofd. Ik weet nog goed
dat deze gevonden werd. We hebben toen onderzocht
wat er met de mensen gebeurd kon zijn. In het dagboek
van Nanning van Foreest vonden we meer informatie.
Ook liggen er spullen van Maria Tesselschade zoals haar
trouwring die we vonden in een beerput. Deze heb ik
zelfs gepast. De laatste keer dat de ring werd gedragen,
is waarschijnlijk 380 jaar geleden. Zo wordt geschiedenis
een beetje 3D.
WAAR IN DE HISTORISCHE BINNENSTAD VAN
ALKMAAR KOMT U GRAAG?
Het oostelijke deel van de binnenstad. Het wordt nu
'de oude stad' genoemd. Dit klopt in feite niet, maar het
ademt wel die sfeer. Daar is nog steeds de magie van
kasteel Torenburg te vinden. Op basis van bronnen
probeer ik dat te lokaliseren, want het is nog steeds niet
duidelijk waar het precies lag.
WAT BEZOEKT U OP OPEN MONUMENTENDAG?
Ik ben dan aan het werk. Ik vertel graag een verhaal op
een historische plek, want dan sta je er met je voeten
bovenop. Als ik op een weiland tegen een mevrouw zeg
dat ze op de waterput staat en tegen een meneer dat
hij zich in de gracht bevindt, gaat het leven en maak je
mensen bewust van de geschiedenis onder hun voeten.
WAT VINDT U VAN DE TRADITIE VAN 8 OKTOBER?
Het was een overwinning voor en door Alkmaarders. Dit
Nancy bij resten van het Clarissenklooster die recent werden
blootgelegd aan de Molenbuurt. Foto Wim van der Vlugt
was een hele belangrijke gebeurtenis die de stad een
bepaalde identiteit heeft gegeven. Alcmaria Victrix is
tegenwoordig ons credo. Het waren mensen die van
aanpakken wisten en zich niet uit het veld lieten slaan.
Dat zegt iets over de stedelijke mentaliteit.
WELK STANDBEELD IN ALKMAAR IS UW FAVORIET?
Dat van Maria Tesselschade bij het Ritsevoort.
VOOR WIE ZOU U EEN STANDBEELD NEERZETTEN
IN DE STAD?
Voor Roomskoning Willem II. Hij heeft Alkmaar stadsrech
ten gegeven en wordt niet genoeg gewaardeerd. Er wordt
veel gefocust op graaf Floris V, maar zijn vader Willem II
heeft de basis gelegd waarop hij verder kon. Floris heeft
helemaal niet alle dwangburchten van nul af aan ge
bouwd in recordtijd, zijn vader heeft de basis gelegd.
ALS U EEN (HISTORISCHE) DOCUMENTAIRE ZOU
MOGEN MAKEN WAAR ALKMAAR EEN ROL IN
SPEELT, WAAR ZOU DEZE OVER GAAN?
Over 1573, want het credo in het stadwapen is Alcmaria
Victrix. Dit kan beter belicht worden. Het ontzet van
Leiden was een jaar later, maar zij krijgen veel meer
aandacht. Je kunt een mooi verhaal maken op basis van
ooggetuigenverslagen en de opgraving die is gedaan aan
de Wageweg.
Foto van ring: De ring van Maria Tesselschade. Foto Archeoplan
OUDALKMAAR - 73
