WOLLEBRANT
GELEYNSSEN,
VAN WEESJONGEN
TOT VOC-
COMMANDEUR
Ben Wouters
boeken over genealogisch onderzoek en een selectie uit
de laatste aanwinsten aanwezig. In de leeskamer liggen
de nieuwste afleveringen van de periodieken van de
historische verenigingen en andere historische tijdschrif
ten ter inzage.
website of bij een bezoek aan de studiezaal. Als de
studiezaal gesloten is kan er contact opgenomen worden
via e-mail, telefoon of chat. Op de website van het archief,
www.regionaalarchiefalkmaar.nl, staan openingstijden en
informatie over de dienstverlening vermeld.
Het overgrote deel van de collectie is opgeborgen in
het bibliotheekdepot waar temperatuur en vochtig
heidsgraad optimaal zijn. Voor de kranten is een
speciaal krantendepot ingericht waar de meestal
kwetsbare krantenleggers goed bewaard worden. De
depots zijn alleen voor de medewerkers toegankelijk.
Alle bibliotheekmaterialen zijn te vinden via de
catalogus op de website van het Regionaal Archief.
Bij de beschrijving van een titel staat aangegeven op
welke plek een boek, krant of tijdschrift zich bevindt.
De bezoeker kan - na registratie - de gewenste
materialen in de studiezaal aanvragen, de medewerker
haalt ze vervolgens op uit het depot. Wanneer een
digitale versie beschikbaar is kan deze ingezien worden
op een van de beeldschermen in de studiezaal. Boeken
die niet ouder zijn dan vijftig jaar kunnen ook worden
geleend, met een aantal uitzonderingen zoals de
boeken in de studiezaalcollecties, naslagwerken,
tijdschriften, scripties en genealogieën.
VOOR DE TOEKOMST BEWAARD
De bibliotheek van het Regionaal Archief heeft in de
jaren van haar bestaan altijd veel aandacht gehad van de
bestuurders en beheerders van het Archief. C.W. Bruinvis
heeft met zijn arbeid de toon gezet, latere beheerders
volgden zijn voorbeeld. De collectie is daardoor steeds
goed aangevuld en beschreven, de catalogus is te
raadplegen op de website van het Regionaal Archief.
Juist in deze tijd waarin de nadruk veelal op beeld
materiaal en digitalisering ligt is de beschikbaarheid van
gedrukte informatie die niet digitaal is van groot belang.
De geklimatiseerde depots zorgen ervoor dat de boeken
in goede omstandigheden worden bewaard. Als het
nodig is worden beschadigde boeken verpakt in speciale
zuurvrije dozen of omslagen. Waar mogelijk worden
reparaties uitgevoerd. Jaargangen van tijdschriften
worden ingebonden om te voorkomen dat losse
nummers zoekraken, kranten worden zoveel mogelijk
gedigitaliseerd om schade door gebruik te voorkomen.
Bijzondere werken en tijdschriften van de historische
verenigingen worden gedigitaliseerd en op de website
getoond en kunnen veelal vanuit huis bekeken worden.
En alles is gratis beschikbaar voor iedereen, via de
Prent van De Rijp in Leeghwaters Kleyne chronycke van
Graft en de Ryp, Amsterdam, 1649
NOTEN
1. Paul Dijstelberge en Kuniko Forrer: Kennis is pracht: de Alkmaarse
Librije. Alkmaar, Stichting Alkmaarse Historische Publicaties, 2019.
2. De zes kaarten zijn te zien op Flickr: http://bit.ly/kanselbijbel
3. www.regionaalarchiefalkmaar.nl/collecties/bibliotheek
4. Judith Eilander: Een aanzienlijke bibliotheek van een vrij
nette statie: de boeken van de Corneliusparochie te Limmen.
Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, 2013.
^'i |ll'l i iiV*
YP is't beft om te Eten de Vruchten van het Velt
Onrijp gegeten des Menfchen Lichaem Keel ontftelt.
Rijpelijck deelt u gaven die ghy vanGodt hebt ontfaen
Wik tiwen nacften doen alsghv Eelt wilt hebben gedaeiu
Jan ridriaenlz Leeghwaters
cjar
64 - OUDALKMAAR
Een portret van Wollebrant Geleynssen. (Caesar van
Everdingen, collectie Stedelijk Museum Alkmaar).
HANS VAN SANTEN SCHRIJFT BIOGRAFIE
OVER HISTORISCHE ALKMAARDER MET
'METHODISCHE BEWAARZUCHT'
Alles bewaarde hij. Reisverslagen, corres
pondentie, rekeningen, roddels, gastenlijs
ten. Zelfs een paar liefdesbrieven zijn er
nog. Vijf meter papier in het Regionaal
Archief Alkmaar en het Nationaal Archief
in Den Haag documenteren het leven van
Wollebrant Geleynssen de Jongh (1594
1674). Hans van Santen dook erin en
schreef een biografie over de Alkmaarse
weesjongen, die aanmonsterde bij de
Verenigde Oost-Indische Compagnie, naar
Azië vertrok, carrière maakte, en 35 jaar
later als een welgestelde pensionado
terugkeerde naar zijn geboortestad.
"Ja, Geleynssen gooide niets weg", vertelt Van
Santen. "En in zijn testament had hij bepaald
dat ook zijn erfgenamen dat niet mochten
doen. Die methodische bewaarzucht heeft ons
een uniek archief opgeleverd. Een rijkdom aan
materiaal over een bijzondere man, met
boeiende rollen in roerige tijden. Met mijn boek
wil ik een kijkje geven in de keuken van iemand
die niet behoorde tot de echte VOC-top, maar
wel wist op te klimmen tot een behoorlijk hoge
positie. Juist daarom zijn deze documenten zo
interessant. Over de gouverneurs-generaal,
bijvoorbeeld, is veel archiefmateriaal en is veel
geschreven, over de compagniedienaars uit het
niveau daaronder vrijwel niet."
Een VOC-schip bracht Wollebrant Geleynssen
in 1611 voor de eerste keer naar Azië, naar de
Molukken aanvankelijk. Assistent-koopman
werd hij er. Maar daarna wist Geleynssen al
behoorlijk snel een functie als koopman te
bemachtigen op handelsposten van de
Compagnie in Noordwest-India. Hij mocht zich
gaan bezighouden met vooral de inkoop van
katoenen stoffen. Een functie die een scherp
inzicht vergde in de plaatselijke omstandig
heden, handel en gewoontes en in de politieke,
sociale en culturele verhoudingen.
OUDALKMAAR -
