De bestuursleden van de
Bond waren natuurlijk niet
helemaal representatief
voor de gewone leden
r JA
oL. fe,. ^•-'1U_
LA -■' J
VmivisklitrechL f00
c Aht /if it
'J I r ht~
Presentielijst Bond. Bron: Archief Nederlandsche Bond voor
Vrouwenkiesrecht (1899-) 1907-1920 (-1927)
Mevrouw Boelmans ter Spill-Boon was als Neeltje Boon
in 1856 in Hoogezand geboren. Na haar huwelijk verhuisde
ze in 1883 naar de Langestraat 79 in Alkmaar waar haar
man agent van de Nederlandsche Bank werd. Het gezin
kreeg zes kinderen en was welvarend. Ze hadden
bijvoorbeeld een zomervilla in Egmond aan Zee en in de
nalatenschap van Neeltje (1928) bevond zich 'een café
met tennisbaan en vruchtbare tuingrond' van ruim 64
aren groot en gelegen op de hoek Zuiderhoutlaan en
Zandersloot.4 Hendrik Boelmans ter Spill werd advocaat
en procureur bij de rechtbank en was vanaf 1890 tot 1915
gemeenteraadslid in Alkmaar en in de periode 1901-1914
wethouder. Neeltje hield zich bezig met allerlei vereni
gingsbesturen. In de adresboeken van Alkmaar komen
we haar tegen als bestuurslid van de 'Algemeene
Nederlandsche vrouwenvereniging Tesselschade' (1897),
als presidente van de 'Protestantse Vrouwenvereeniging'
(1912) en als regentesse van het Burgerweeshuis. Verder
was ze in 1909 betrokken bij het 'Nederlands genoot
schap tot zedelijke verbetering der gevangenen, vrou
wenafdeling', en was ze presidente van de 'Vereniging
voor Kinderkleding' (1906) waarvoor ze in 1901 een plan
had ingediend.5 Toen Hendrik in 1915 overleed, verhuisde
ze naar Bussum. Mevrouw J.F. Ternooy Apel was
de echtgenote van J.F. Ternooy Apel, dominee bij
de Evangelisch-Lutherse gemeente, en al direct geïnte
resseerd in het vrouwenkiesrecht. Zijn echtgenote werd
in 1854 geboren onder de naam Sara Margaretha
Anna Wehlburg. In 1900 woonde het echtpaar op
Foto van Cornelia de Lange Tigler-Wybrandi.
Bron: Oud Alkmaar dec 2001, pag 93.
Wilhelminalaan 23. Ze werd bestuurslid, maar komt niet
zelf op de contributielijst voor. In het adresboek van 1909
vond ik mevrouw Ternooy Apèl- Wehlburg die presidente
was van de 'vereeniging voor verbetering van vrouwen
kleding'. Haar bejaarde moeder, de weduwe C.H. Wehlburg,
woonde ook op de Wilhelminalaan.
BESTUURSLEDEN VAN DE BOND
De Bond voor Vrouwenkiesrecht had in de beginjaren
drie bestuursleden. Anna Aukes-Timmer werd president
van de Bond. Ze werd in 1862 in Krommenie geboren en
woonde vanaf 1888 in Alkmaar. Voor haar huwelijk was ze
onderwijzeres. Haar man was hoofd van de Burgerschool
in de Brillesteeg en ze woonden op Oudegracht 176.
Anna kreeg twee dochters en zette zich in op maat
schappelijk terrein en in de politiek. Ze was onder andere
bestuurslid van de 'Vereeniging voor de Verbetering van
Vrouwen- en Kinderkleeding', lid van de Armenraad en
bestuurslid van de 'Vrijzinnig Democratische Vrouwen
club'. Ze werd presidente van de Bond, later secretaris.
48 - OUDALKMAAR
Als afgevaardigde van de afdeling Alkmaar was ze
betrokken bij de landelijke vergaderingen van de Bond.
C.H. de Lange Tigler-Wybrandi werd als Cornelia Wybrandi
in 1859 in Leeuwarden geboren. Ze groeide op in een
rijke, doopsgezinde familie en haalde, niet heel deftig,
haar akte voor onderwijzeres. Ze trouwde in 1886 met
Pieter de Lange, directeur/eigenaar van de zeepfabriek
'De Ankers' in Alkmaar. Het gezin woonde op Langestraat
46. Rond de eeuwwisseling werd Cornelia actief in allerlei
besturen en clubs. Zo zette ze zich in voor de Alkmaarse
afdeling van de reformbeweging. In 1899 werd de
Vereeniging voor verbetering van vrouwenkleding
opgericht en tussen 1900 en 1902 was Cornelia voorzitster
van een afdeling in Alkmaar (ook Grundlehner-Konig
en Aukes-Timmer waren daarbij). Ze werd regentes
van het Burgerweeshuis, nam plaats in het bestuur van
de Leeszaal, was secretaresse van de Vereniging
Tesselschade, zat in een comité voor de belangen van
'gevallen' dienstboden en ze was vele jaren presidente
van 'De Moederlijke Sociëteit van Weldadigheid'.
C.C. de Wolf - van Doorninck kwam uit Deventer. Cathari-
na's vader was officier. Haar moeder overleed toen ze
zeven jaar oud was en haar vader hertrouwde in 1892
met jonkvrouwe A.J. Gevaerts. Catharina trouwde in 1906
met P.M. de Wolf. Hij werd om gezondheidsredenen
afgekeurd en aangesteld als leraar in de wis- en natuur
kunde aan de Cadettenschool in Alkmaar. Het echtpaar
kreeg drie kinderen, ze woonden op Kennemerstraatweg
99 en regelmatig verscheen in de krant een advertentie
voor een dienstbode, zoals gebruikelijk in die kringen.
De bestuursleden van Bond en Vereeniging waren
natuurlijk niet helemaal representatief voor de gewone
leden, maar we kunnen wel concluderen dat het dames
waren uit de gegoede stand, meestal van middelbare
leeftijd, met echtgenoten die arts, jurist, dominee of
officier waren, vaak liberaal, hervormd, doopsgezind of
zonder religie. Ze hadden geen eigen baan, maar waren
wel actief in allerlei verenigingen die meestal betrekking
hadden op typische vrouwenzaken en getuigden van
een vooruitstrevende inslag. Dat waren ook de organisa
ties waar ze elkaar tegenkwamen.
PROPAGANDA BIJEENKOMSTEN
Zowel de Vereeniging als de Bond voor Vrouwenkies
recht hielden bijeenkomsten in zaaltjes van De Unie of
de Harmonie. De beschrijving in de Alkmaarsche Courant
van 27 februari 1908 van een bijeenkomst van de VvVK is
wel typerend: het was een gezellige bijeenkomst (met
kleine tafeltjes waarop vaasjes met bloemen prijkten en
in de pauze werd door jongedames thee met koekjes
gepresenteerd), met een spreekster van naam (Johanna
Naber) met een serieus onderwerp (de internationale
strijd), en na de pauze werd een mooi muziekprogram
ma ten gehore gebracht. De meeste bijeenkomsten
kregen een uitgebreid verslag in de krant.
Van 15 tot 21 juni 1908 werd in Amsterdam het vierde
Internationale Congres van de Wereldbond voor Vrou-
Afd. Alkmaar en Omstreken van den Ned. Bond voor Vronwenkfesretti»,
Mej. A. H. B. Weber, pres.
Mevr. A, Aukes-Timmers, secr.
Mej. N. de Lange, penningm.
J. Zaadnoord ijk.
Mevr, O. D. Schröder-Boonacker.
Vereeniging voor Vrou wen kiesrecht, aid. Alkmaar.
Mej. E. v. et. Hoeven, pres. Mevr. S. A. C. Verdam-Diephuis,
N, Carels, le secr. Zeeman-Erib (Stompetoren),
G. Miliaard, 2e secr, Mej. O, jelgersma (Schoorl).
Mevr. A, F. Bossert-Zaadnoordijk, penningm.
Afd. Alkmaar ert Omstreken van den Ned, Bond voor Vrou wen kiesrecht.
Mevr. R. Priits-Vlessing, pres. Mevr. j, v, d. Plocg-Wcvcr.
A\evr. C, Goetma kers-Ra pp. Mevr, A. v. Zuydam-Keijzer,
Mevr. S. Wotiters-Nanningen. Mevr. A. Aukes-Timmers, secr,
Mej, A. Raadgeep.
Vereeniging voor Vrouwen kiesrecht, Alkmaar,
Mej. E. v. d. Hoeven, pres.
Mevr. A. F, Bosset t-Zaadnoordijk, vice-pres.
Mej. H, Carels, le secr.
Mevr, M, Bakker-Leuning, 2e secr.
Mej. A. F. Bosscrt, penningm.
Mevr. S. A. C. Verdain-üiephuts.
Mevr. S. Zeeman-Eriks (Stompetoren).
Bestuursleden van de Bond en de Vereniging voor Vrouwen
kiesrecht in 1912. Bron: Regionaal Archief Alkmaar, adres
boek 1912.
Bestuursleden Bond en de Vereniging voor Vrouwenkies
recht in 1915. Bron: Regionaal Archief Alkmaar, adresboek
1915.
OUDALKMAAR - 49
