ALKMAAR EN BATH: VERENIGD
DOOR EEN STRAATORGELTJE
HOE EEN EENVOUDIG STRAATORGELTJE HET SYMBOOL WERD
VAN EEN HECHTE STEDENBAND
ITS UP TO YOU
BARREL*»»
EFFORT
Ar give
Klaas Kirpensteijn
1 Please HELP the Dli i CH CffOfifN
RAISE £1000 WITH THIS ORG4fr
vrct-Ti wlj
Een rammelend straatorgeltje, dat door de straten
van de Engelse stad Bath werd voortgeduwd,
vormdae in 1945 het middelpunt van een
inzamelingsactie, waarmee inwoners van Bath geld
en voedsel inzamelden voor de door de oorlog
verarmde inwoners van Alkmaar. Daarmee werd
het fundament gelegd voor een hechte stedenband,
die in 2021 al 75 jaar bestaat.
EEN ALKMAARDER VLUCHT NAAR BATH
Vlak nadat Duitsland in mei 1940 Nederland onder de
voet liep, ontsnapte de jonge Alkmaarse onderwijzer
Eli Prins over de Noordzee in een trawler vanuit IJmuiden
naar Engeland. Hij vestigde zich in Bath, waar zijn
zus woonde, die met een Engelsman getrouwd was.
Gedurende de oorlog hield Eli lezingen over wat er in
Nederland gebeurde en hoe zijn landgenoten moeizaam
verzet boden tegen de Duitse bezetter. Hij kwam
daardoor ook in contact met de Rotary Club van Bath.
In 1945, toen de oorlog voorbij was, besloot de Rotary Club
van Bath Alkmaar te adopteren en een actie te
organiseren om geld, kleding en levensmiddelen in te
zamelen. De actie kreeg de uitdrukkelijke goedkeuring
van Koningin Wilhelmina en werd de basis voor een
hechte stedenband, die na 75 jaar nog steeds bestaat.
INITIATIEF TOT RESTAURATIE VAN HET ORGELTJE IN 2020
Nu de stedenband tussen Bath en Alkmaar in 2020 al 75
ALKMAAR
Vervolgens zal het instrument na 75 jaar weer te horen
zijn in de straten van Bath, waarna het in 2021 weer
wordt teruggebracht naar Alkmaar.
NA 75 JAAR SPEELT HET ORGELTJE WEER IN DE
STRATEN VAN BATH
Door de Rotary Clubs van Bath en Alkmaar en door de
beide stedelijke uitwisselingscomités is de laatste tijd geld
ingezameld om de restauratie van dit historische instrument
mogelijk te maken. Voor de belangrijkste kostenpost,
HULPACTIE IN BATH VOOR ALKMAAR
Met het bestuur van de Rotary Club als basis werd het
'City of Bath-Alkmaar Adoption Appeal Committee'
gevormd. Voor 25 pond werd een oud straatorgeltje
gekocht, dat werd beschilderd met de Nederlandse
Ontvangst burgemeester van Bath op het stadhuis te Alkmaar.
V.l.n.r.: weth. van Slingelandt, burg. Wytema, burg. van Bath, mevr.
Wytema, gemeentesecretaris mr. Veendorp en Alec Rea.
kleuren, opgesierd met een Hollandse molen en met onder
andere de tekst 'Please HELP the DUTCH CHILDREN'. Met
dit bijzondere instrument werd in de straten van Bath
geld ingezameld voor Alkmaar. In oktober 1948 is het
instrument door Bath aan de stad Alkmaar geschonken
en heeft het een ereplek gekregen in het Alkmaarse
stadhuis. Het instrument is het symbool geworden voor de
stedenband tussen Bath en Alkmaar. Toen het orgeltje,
een zogenaamd "barrel organ", in Bath door de straten
ging was het al oud en meerdere malen gerepareerd.
Het speelde tien verschillende melodieën. Hoewel het
orgeltje redelijk goed is behandeld, speelt het nu nog maar
één herkenbare melodie, het schrijnende "Lili Marlene",
bekend bij de jonge soldaten aan beide zijden van het conflict.
Onbekend Collectie Regionaal
Archief Alkmaar /1008162.
jaar bestaat, is in Bath het idee ontstaan om het oude
instrument door een specialist te laten reviseren, zodat
het alle tien melodieën weer kan spelen. Dit project is,
met goedkeuring van de beide burgemeesters, omarmd
door de Rotary Clubs van Bath en Alkmaar, en door de
plaatselijke uitwisselingscomités. 'Het orgeltje is volgens
planning in de tweede helft van 2020 naar Bath getrans
porteerd, belangeloos verzorgd door het transportbedrijf
Stad Alkmaar. Daar is het gereviseerd, en het speelt nu
weer alle tien de melodieën. Het is te zien in The Guild
Hall in Bath. Het bezoek aan Bath door het Regionaal
Jeugdorkest van Otto de Jong is uitgesteld naar 2022, en
dat geldt ook voor de terugkeer van het orgeltje naar
Alkmaar, waarschijnlijk. De Alkmaarse Rotaryclub had
het plan om rond de terugkeer van het orgeltje een
welkom-thuis-concert te organiseren in De Vest, op 28
mei 2021, maar dat concert is nu ook een jaar uitgesteld.'
Aanbieding Bath-orgel. F.C. Wills bespeelt 'zijn'
Onbekend /Collectie Regionaal Archief Alkmac
het transport van het museale instrument, is een sponsor
gevonden: het transportbedrijf Stad Alkmaar is bereid
gevonden het orgeltje zonder kosten naar Bath te
vervoeren. In 2021 zal het Regionaal Jeugdorkest Artiance,
onder leiding van Otto de Jong, een bezoek brengen aan
Bath om daar samen met jonge Engelse musici enkele
concerten te geven. Het 'barrel organ' zal in deze concerten
een rol spelen, waarna het instrument nogmaals afscheid
neemt van Bath en terugkeert naar Alkmaar.
SAMENWERKING ROTARY CLUBS ALKMAAR EN BATH
Niet alleen de steden, ook de Rotary Clubs van Alkmaar
en Bath hebben al 75 jaar een innige samenwerking.
Eenmaal per twee jaar bezoeken de clubs elkaar,
afwisselend in Engeland en in Nederland, en er zijn al vele
vriendschappen ontstaan. De clubs werken ook af en toe
samen bij het realiseren van internationale projecten.
- OUDALKMAAR
OUDALKMAAR -
