LETCHWORTH
Vanwege het grotendeels zelf
voorzienend te willen zijn, bevonden
zich In Bloemwijk 24 winkels.
Voormalige winkelpanden in de Boomkampstraat
en Eikelenbergstraat
Th« FIRST CARD RH CITY
HEALTH of the COUNTRY
COMPORTS oF the TOWN
Boven en rechtsboven: Het in cottage-stijl gebouwde
Heveadorp, jaren twintig collectie Gelderland in Beeld
Onder Groentewinkel Jan Hof.
Geheel onder: Oorspronkelijk winkel in de Schagen-
straat, omgebouwd tot woonhuis
platteland, zodat de arbeiders niet meer onmiddellijk
onder de rook van de fabrieken hoefden te leven, maar in
een netwerk van tuinsteden op het platteland konden
wonen. De nieuwe tuindorpen moesten grotendeels
zelfverzorgend zijn, met eigen scholen, kerken, winkels
en andere voorzieningen.
Een van de zuiverste voorbeelden van zo'n fabrieksdorp
naar Brits model is Heveadorp in de gemeente
Renkum in de buurt van Arnhem. Deze nederzetting in
cottagestijl werd in 1916-1918 gebouwd naar een ontwerp
van architect J. Rothuizen. De opdrachtgever was de N.V.
Rubberfabrieken Hevea.
BLOEMWIJK
Vergeleken met Heveadorp is Bloemwijk sober
uitgevoerd. Een echt tuindorp is het niet geworden,
vooral door het ontbreken van groenvoorzieningen. De
versteende openbare ruimte werd echter in een deel van
de wijk gecompenseerd door de ambachtelijke, rijkelijk
gedecoreerde architectuur. Ter compensatie voor het
ontbreken van voortuinen en plantsoenen kregen de
bewoners ruime achtertuinen, die te bereiken waren via
de voor Bloemwijk zo kenmerkende ronde poorten.
Vanwege het grotendeels zelfvoorzienend te willen zijn,
bevonden zich In Bloemwijk vierentwintig winkels. Van
deze winkels is het overgrote deel veranderd in koop
woningen, in de architectuur nog terug te vinden in
grote ramen en al dan niet dichtgemetselde deuren.
In de Bruinvisstraat was op nummer 4 de schoenmakerij
van Warmenhoven, op nummer 8 een sigarenzaak en
op de hoek Dahliastraat-Bruinvisstraat de melkzaak
Op de Weeg. In de Boomkampstraat bevonden zich de
sigarenzaak Vasbinder en op de hoek Dahliastraat slager
Ofman. In dezelfde straat op nummer 7 bakker Bos, op
nummer 8 kleermaker Schmidt. Onder de boog van de
Dahliastraat zat Centra levensmiddelen van Bodegraven
en een winkel met garen en band. Op de hoek Tulpstraat
was een zuivelwinkel tevens snoepwinkel.
Op nummer 4 in de Eikelenbergstraat kapper Jonker, op
nummer 42 verkocht mevrouw Stam petroleum vanuit
haar schuur, op nummer 56 Grooff levensmiddelen.
Melkboer Bosman verkocht op nummer 25 melk
vanuit zijn schuur, op de hoek Hulststraat zat de winkel in
garen en band van Beers, op de hoek Tulpstraat de
groentewinkel van Jan Hof.
In de hoekpanden Van der Woudestraat-Schagenstraat
waren de winkels van de Spar van Manooy en melkboer
Boot, op de hoek bij de brug nog een melkboer, die van
Kaay, voor elke gezindte één.
In de Van der Woudestraat op nummer 7 groenteboer
Broekhuizen, op nummer 37 schoenmaker De Nijs.
Van Alckmaer voor Wonen wil van de volksbuurt een
modelbuurt maken, de geplande nieuwbouwwijk op
historische grond zal het de komende decennia zonder
de verhalen moeten doen.
Voormalige winkels in de poort Dahliastraat
BRONNEN
- Gemeente Alkmaar, Gemeentelijke Monumentenlijst
Alkmaar, Hulststraat 1
- Regionaal Archief Alkmaar (RAA)
- Frank Bakkum: Het Varnebroek in Alkmaar, in
historisch verantwoord, veranderend en onverantwoord
perspectief 2011, www.ijpelaan.nl/Archief/Pictures/
Plaats-Alkmaar-Varnebroek.pdf
- Bijzonder reglement van bestuur voor den Eendragtspol-
der. Koninklijke Bibliotheek Den Haag
- Gonna de Reus, Harry de Raad, Nancy de Jong(red.), Alk-
maarsgroene verleden (Alkmaar 2012)
- Jan Vredenberg: 'De tuinstadbeweging Nieuwe wijken aan
het begin van de eeuw'
- Jan Vredenberg: 'Wonen voor het volk. Woningwet en volks
huisvesting', mijngelderland.nl/inhoud/verhalen/de-tuin-
stadbeweging'
- Loes Pastoor, bewoonster
- Harry de Raad en Paul Post: Historische Atlas van Alkmaar
(Nijmegen 2018)
- Diederik Aten e.a.,Geschiedenis van Alkmaar(Zwolle 2007)
- Bureau SteenhuisMeurs, Alkmaar Bloemwijk. Cultuurhisto
risch Onderzoek; Transformatiekader (2019, rapporten)
- Buurt Bloemwijk www.bloemwijkalkmaar.nl
- Website Woningstichting Van Alckmaer voor Wonen.
www.vanalckmaer.nl
OUDALKMAAR - 5
