Mevr.W. Wynan'ds Fraokèn-Dyserinck.
Onvoorstelbaar toch dat
een vrouw met kiesrecht
ais moeder haar
kinderen zou verwaarlozen'
Nederland&che Bond voor
Vrouwenkiesrecht.
Woensdag 4 September,
Wat wil de Bond voor Vrouwenkiesrecht
DEBAT GEWENSCHT.
J
IE CEZOKDES STUKKEN-
Vaandel. Atria Archief Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht
kunnen uitmaken van het ontvangstcomité van de
spreekster mevr. Wijnand Francken (de naam klopt
niet MtB). De zaalhuur voor de bijeenkomst bedroeg
vijftien gulden. Waarschijnlijk vonden voorbereidende
activiteiten van de VvVK op vergelijkbare wijze plaats.
Van het lijstje te benaderen personen zou ongeveer de
helft zich bij de Vereeniging aansluiten, de andere helft
bij de Bond.
OPRICHTINGSVERGADERING VAN DE BOND
In september 1907 hielden beide organisaties in de
Alkmaarse Harmonie aan de Gedempte Nieuwsloot
een oprichtingsvergadering. De Bond was de eerste, op
4 september, en in de Aikmaarsche Courant van
5 september staat een uitgebreid verslag. Voorzitter
was (toch) dr. J.P. Glasz, doopsgezind predikant, adjunct
gemeentesecretaris, docent aan het gymnasium en
wonend op Koningsweg 91.
In zijn korte openingsrede zei hij het kiesrecht voor
vrouwen een heilzaam iets te achten. 'Hoe dikwijls
Uit de Alkmaarsche Courant 29-8-1907.
toegankelijk voor alle Vrouwen cu Manaen uit
Alkmaar en Omstreken
®P
M BToadn S uur, id de groj'o zv>l do iH-wtnori-».
Spreekster:
Onderworp
HST BE»TUlflt:
Mej. Mr. E. C. VAN DORP, Vooiaitater,
Ddf.nri-jnpitraat 9,
Bi Heer J. H. LA80NDER, Swetari»,
iniat Cuïoordie; 59, Botterdam.
Mej. TH. VAN AKEN, There? straat, Ben Haag.
Da Heer Mr, J. N, BA3TERT, Pria&eograeht 1119,
Aiuflterdai»,
Meer. JONCKHBER-VERST EEGH MEÜLEMANS,
W,lfa'5ra r^atraar, B-fH».
Merr. LÖRENTZ—KAlSEti, Hojigracht, Lelde».
Do Hoer Mr, E. A. 84I1DT, Lian Capas 84,
Dou Hu&g.
geven mannen niet blijk dat zij weinig zelfstandig zijn en
hoe vaak dwingen de gaven der vrouw bewondering af.'
Daarna volgde een lezing van mevr. Wijnanda
Francken-Dyserinck. 'De nieuwe vrouw, dat is niet de
gelijkvormige van de man, doch de vrouw die voelt dat
zij verplicht is, als burgeres van den staat, zich met het
welzijn van dien staat te bemoeien De bedoeling is
geenszins om den man te gaan beheerschen, men wil
meer rechten voor den vrouw, alleen tot heil van het
algemeen.' Na lof voor de vroege voorvechtsters van
deze rechten als Wilhelmina Drucker en Mina Kruseman
ging de rede verder over het verschil tussen Bond en
Vereeniging, waarbij de Bond er vanzelfsprekend veel
beter vanaf kwam.
Daarna gaf zij nog een overzicht van allerlei meningen
die de ronde deden over de vrouwenbeweging: vrouwen
zouden te godsdienstig zijn, te onpraktisch, redeloos,
impulsief, van nature conservatief, behalve als het gaat
om modegrillen enzovoorts. Onvoorstelbaar toch dat een
vrouw met kiesrecht 'als moeder haar kinderen zou
- OUDALKMAAR
verwaarlozen' en in het huwelijk 'van haar man zou
vervreemden'? Toch waren dit de argumenten waartegen
men moest opboksen.
In het daaropvolgende debat gaf de heer Kalkhoven aan
voor algemeen kiesrecht te zijn, 'eerst voor mannen, dan
voor vrouwen, zowel voor de arbeiders vrouwen als voor
de kapitalistische'. De Heer J. Hoek was wat kritischer en
gaf aan dat de scheiding tussen Vereeniging en Bond
afbreuk deed aan de beweging. De vergadering eindigde
in de oprichting van een Alkmaarse afdeling.
Meneer Hoek, die ondertekende met Medisch Student,
voelde zich kennelijk enigszins in de hoek gezet, want
hij stuurde nog een ingezonden brief naar de krant die
op 6 september geplaatst werd. Hij was van mening dat
de afsplitsing van de Bond slechts leidde tot versnippe
ring, tot beperktere financiële middelen, tot concurrentie
en verbittering. Hij pleitte voor een keuze voor de
Vereeniging, die al jaren al het werk voor vrouwen
kiesrecht had verzet, met veel dank aan Aletta Jacobs. De
reactie van mevr. Francken-Dyserinck was uitgebreid, net
als de reactie daarop van de heer Hoek. Mevr. E.C. van
Dorp van de Bond gaf haar mening en Aletta Jacobs
mengde zich in de discussie die uiteindelijk overliep van
persoonlijke verwijten en tot half oktober ruimte innam
in de kolommen van de Aikmaarsche Courant.
ALKMAARSE AFDELING VAN DE VEREENIGING
Inmiddels was ook de oprichtingsvergadering van de
Vereniging voor Vrouwenkiesrecht afdeling Alkmaar
gehouden. De Aikmaarsche Courant van 21 september
van dat jaar deed uitgebreid verslag. 'Voorzitster was mej.
C.S. Groot van Hoorn. Als spreeksters traden op de dames
mevr. dr. Aletta Jacobs en mevr. Rutgers-Hoitsema. De
voorzitster zeide deze vergadering te openen met een
gevoel van vreugde over de goede opkomst. Daaruit blijkt
dat er wel degelijk belangstelling in Alkmaar is voor de
quaestie Vrouwenkiesrecht. Dat het ook hier worde,
zoo eindigde zij, van Alkmaar begint de victorie!' In haar
Ronel en Verct.]j,ll| voor Vrouwenkiesrecht
BEX HAAK, 22 Oct. 1907.
Mijnheer de Redactor,
Gaarne terklaar ik dat At beschuldigingen (fa* »insl*n-
natisse toch ka* geen sprake iyn, daar ik de kwestie
uitvoe- ig argumenteerde en m, i. bewees) door mg en
■iet door Mr. Va* Dorp ijj* geuit. Ik handhaaf dete
e* ik ben rol kom en bereid in een opt abate eorgaderiig
gepresideerd door eon ioor beide partje* as* te wjjtei
roonit(s)ter - elke aanklaokt tegen mg* optrede* 1*
woord e* geeokrift te beantwoorden, Mits dete fergaderiig
r66r 5 O s. plaats h-bbe
Ik vrije er tevent nadrukkelijk op dal door wij, optre
dende in dwnet van den Band, nimmer eenige kritiek o)
onvriendelijke uiting tegen de Vereeniging ie gedaan,
Vsriatil lelde afdeel:, gen der tereenig ie g hebben
evens!' me'r, Jacobs dsn Bond de* toet dwars geiet,
i:oh eehter wel wachtende ops* en eerlgk met de tegen
standers ia debat te komen foor pt for om der publieke
opinie. Wanneer men too doorgaat e* de* Bond dwingt
lijn aa* tullen de houding te laten tarai, dwingt ook
ignerrjjde bet optrede: der fere.nigiig te krititeeren e*
te Inkoi, isl dat one s oh aid niet *jj*.
ilet dank toor de plaatsing hoogachtend
W. WIJN AE N DT6FBANCEBS—DTSKEtlNOK.
Wat meer. Jaoobs heel goed weet 1
Uit de Alkmaarsche Courant 28-10-1907
rede zei Aletta Jacobs dat er volgens de troonrede
voorstellen te verwachten waren inzake een grondwets
wijziging en omdat te verwachten is dat Vrouwenkies
recht overal besproken zal worden is het goed belang
stelling voor het thema te wekken en meer afdelingen
op te richten. Ze wees op het komende congres van de
wereldbond in Amsterdam: 'Op het voorloopig program
ma komt ook voor een boottocht naar Alkmaar. Nu zou
het zo mooi zijn als er tegen dien tijd een bloeiende
vereeniging alhier bestond!'
Na de pauze sprak mevrouw Rutgers-Hoitsema over de
veranderende economische positie van de vrouw: over
hoeveel vrouwen werken en hoe weinig het loon
daarvoor is: 'In een chocoladefabriek verdienen vrouwen
f4 a f5 voor zwaar werk en mannen voor hetzelfde werk
f10 a f11 .'Ze eindigde met de opmerking dat pas als de
vrouw het stembiljet bezit er gelet zal worden op de
eisen van de vrouw. Op een vraag naar het verschil tussen
Bond en Vereeniging, antwoordde Aletta: 'Het grote
verschil tusschen Bond en Vereeniging is deze: de
Vereeniging wil zo spoedig algemeen vrouwenkiesrecht
zien te krijgen en de bond wil eerst algemeen kiesrecht
voor mannen en daarna vrouwenkiesrecht. Het bericht in
de Hoornsche Courant van 22 september 1907 gaf aan
dat de VvVK zeventien nieuwe leden
OUDALKMAAR - 23
