BEP MOENE
DE VIER
ALKMAARSE
JAREN
Zo wordt Ali begraven
op de dag dat ze één
jaar zou worden.
Ton van der Lichte
Elisabeth (Bep) Moene wordt geboren op
15 januari 1923 in 's-Gravenhage. Bep is het
eerste kind van het gereformeerde gezin van
Antoon Moene en Johanna Kooijmans. Na Bep
volgen Jan, Tine en Jopie. Dan verhuist het gezin
naar Den Briel en daar zien Frans en Ali het
levenslicht. Als Bep elf jaar is en de eerste klas
van de Rijks HBS in Den Briel (er is daar geen
protestants christelijke vervolgopleiding) heeft
afgerond, gaat het gezin Moene naar Alkmaar,
waar Vader is benoemd tot hoofdonderwijzer
van de christelijke Julianaschool voor Lager
Onderwijs (LO) aan de Burgemeester Paling
straat. Ook de ULO is gevestigd in dit gebouw uit
1929 van de hand van o.a. architect F.H.Ringers.
VAN DEN BRIEL NAAR ALKMAAR
Per 13 september 1935 staat het gezin Moene ingeschreven
in Alkmaar. Ze wonen in de Lyceumstraat 55, tegen een
huur van 38 gulden per maand. De Lyceumbuurt,
gebouwd in 1932, valt op door het monumentale
R.K.Lyceum en de grote luxe woningen. De naastliggen
de wijken Landstraat en Rochdale zijn eerder gebouwd
en bestaan uit kleine arbeiderswoningen. Bep komt in de
Foto van Lyceumstraat 55 (voorjaar 19377). Linksachter
staat Jan, daarvoor Jopie. Zittend links Tine, Frans en Bep.
Achter het raam oom Jan en tante Ali (lievelingstante
en naamgever van het gestorven zusje Ali)
tweede klas van de Rijks HBS op de Paardenmarkt. Een
van de eerste uitgaven van vader is een knijpbril bij Joh.
Lauwers van 'De Blauwe Bril', Payglop 3. Voor Bep komt
er een tweedehands fiets, gekocht bij N.L. ZAAK op de
Mient.
Zo kan Bep op tijd thuis zijn voor het warme middag
eten. Jammer vindt Bep dat er, vanwege de nieuwe
verkeersregels, een wit achterspatbord op die mooie
zwarte fiets moet komen.
Op zondag gaan de Moene's naar de gereformeerde kerk
aan de Oude Gracht, waarvan ds. C. von Meyenfeldt in 27
juni 1933 de eerste steen legde.
Staand Tine
en Bep (met
hoed). Voor op
de Vliegende
Hollander zit
Frans, daar
achter Jopie in
achtertuin van
Lyceumstraat
55
70 - OUDALKMAAR
HET GROTE VERDRIET
Het is stil op de vroege zondagmorgen 6 oktober 1935 in
huize Moene. Té stil... Dan klinkt er intens geschrei van
Moeder. Bep komt van haar kamer op zolder, ziet op de
overloop Jan en Tine staan, en vraagt: 'Wat is er?'. 'Ali is
dood.', zegt Jan. Ook Jopie en Frans worden wakker van
de drukte. Vader vertelt dat Zusje is gestorven in haar
slaap, liggend in haar ledikantje aan het voeteneind van
het ouderlijk bed. Ali is nog geen jaar oud. Ali wordt
opgebaard in het kleine kamertje boven de voordeur.
Die maandag gaat Bep weer naar school. Ze vertelt aan
de leraren dat ze haar huiswerk niet heeft kunnen doen.
Meneer Daalder van Nederlands neemt Bep apart op de
gang. Ze praten even over dit grote verdriet. De begrafe
nis vindt plaats na de Alkmaar-Victorie feestdag. Zo
wordt Ali begraven op 9 oktober, de dag dat ze één jaar
zou worden. Ali Moene komt te liggen op de Algemene
Begraafplaats aan de Westerweg, vak L (voor kinderen
onder één jaar), nummer 11, 1 hoog. Het begraven kost
anderhalve gulden. In de twee verdiepingen onder haar
liggen twee lichaampjes met in het register de aandui
ding 'lev.a.k.v.' (levenloos aangegeven kind van) en dan
volgt de naam van de familie. Drie jaar daarna laat Vader
nog een graftuintje aanleggen voor 1 gulden. Moeder is
twee maanden ziek, ook van verdriet. Vader zorgt dat er
een meisje voor alle dagen komt, Ellie Bauer, een Duits
meisje. Ze doet het hele huishouden en woont bij het
gezin in. Het wordt toch te duur. Vader wordt, vanwege
zijn vaste en goede inkomen (ongeveer 1700 gulden per
jaar), geacht ook voor zijn werkloze zwager en voor zijn
oude schoonvader in Leiden te zorgen. Na een maand
komt Juf voor halve dagen. Daarna is er een dienstmeisje
voor twee keer per week. Bep verwerkt het verdriet op de
vliering van het huis, spelend op de mandoline. Vader
mag het harmonium niet meer bespelen. Het roept
teveel emoties op bij Moeder. Familie Eikelboom, Lyceum
straat 14, biedt een gebruikte piano aan. Bep en Tine
krijgen pianoles van buurman Hein Dekker.
PADVINDSTERGILDE
Klasgenoten Jannie de Jager en Bep Rolff vragen of Bep
ook bij de padvinderij komt. Ook vriendin Netty Jansen
uit de Lyceumstraat (64) komt erbij. Vader vindt het
goed, ondanks zijn lichte voorkeur voor de christelijke
vereniging Driehoeksmeisjes. De padvindsters gaan
regelmatig naar het Heilooërbos. Bep leert knopen
leggen en het morsealfabet te seinen met twee
witblauwe, vierkante vlaggen.
In de zomer van 1937 gaan Netty, broer Jan en Bep op
bezoek bij het Wereldjamboree bij Bloemendaal.
Jongens uit alle landen kamperen daar. Tijdens het
8 oktoberfeest lopen de padvindsters, net als alle
geüniformeerde groepen, in defilé door de Langestraat.
Ook een klasgenootje van Bep, Tinie Carels, die bij de
Jeugdstorm is aangesloten. Die loopt met een astrakan
muts met oranje bolletje.
DE WAKENDE LEEUW
Jan is een avonturier en behoort al snel tot een clubje
jongens van de Julianaschool (LO en ULO), die zich
De Wakende Leeuw noemt. Ook de zonen van bestuurs
leden Hoijtink en Haytema behoren bij de club. Ze kopen
Schoolreisje van Tine
met de vijfde klas.
Links staat meneer
Van der Hauw. Rechts
staat Vader Moene,
hoofd van de school.
Links van midden met
kort jasje staat Tine.
OUDALKMAAR - 71