ym
'Het stadje van de kaas helpt
het stadje aan de Maas',
was een gevleugelde uitspraak
materiaal voor de gedenkstenen te hebben gestolen van
de gemeente.
Inmiddels had ook de gemeente Vlijmen besloten een
gedenksteen te schenken. In oktober 1946 werden de
beide stenen plechtig aan de gemeente Alkmaar
overhandigd. De steen van Heusden was nog niet klaar,
waarnemend burgemeester Van Delft bood in plaats
daarvan een ontwerptekening van de steen aan. De
gedenksteen zou gehouwen worden uit een oude steen
van het Heusdense stadhuis. Opnieuw ontstond er
vertraging. Pas in 1947 kwam de Heusdense steen
gereed. Op verzoek van Alkmaar was bij nader inzien
gekozen voor een marmeren plaat. Begin december
werd de Heusdense plaat evenals de reeds in juni 1947
geplaatste gedenksteen van Vlijmen, bevestigd aan de
halmuur van het stadhuis.
De Heusdense bevolking was op 8 augustus uitgelopen om
de Alkmaarse schepen te verwelkomen. Links staat
harmonie 'Concordia' uit Vlijmen klaar. Rechts de school
jeugd, die het adoptielied moest zingen. Voor de harmonie
de Heusdense waarnemend burgemeester Van Delft (man
met bril en hoed).
EINDE ADOPTIE-ACTIE EN OPHEFFING HARK EN NVH
Terwijl de landelijke adoptie-actie van de HARK werd
afgesloten per februari 1946, organiseerde het Alkmaarse
HARK-comité in maart 1946 nog een nieuwe inzamelings
actie, nu voor het Brabantse Schijndel. Deze plaats was al
geadopteerd door Huizen en Boskoop, maar had nog
maar weinig goederen ontvangen. Een verzoek om
Schijndel officieel te mogen adopteren werd door het
hoofdbestuur van de HARK afgewezen.
In de loop van 1946 organiseerde het plaatselijke
HARK-comité ook een aantal culturele uitwisselingen
tussen Alkmaar, Heusden en Vlijmen. De Alkmaarse
toneelgroep 'Cantecleer' trad op in Heusden en Vlijmen
en de Vlijmense toneelgroep 'Utile Dulci' verzorgde in
1946 en 1947 optredens in het Gulden Vlies in Alkmaar,
soms zelfs in onversneden Brabants dialect.
Het Alkmaarse HARK-comité sloot per 31 december 1946
haar werkzaamheden af. De landelijke HARK werd per
31 mei 1947 opgeheven, toen de stroom van buitenlandse
hulpgoederen langzaamaan opdroogde. De landelijke
De hal van het Alkmaarse stadhuis met de beide door de
gemeenten Heusden en Vlijmen geschonken gedenkstenen.
40 - OUDALKMAAR
Vanuit de haven van Heusden werden de Alkmaarse
hulpgoederen verder getransporteerd, 1945. Collectie
Streekarchief Langstraat Heusden Altena.
De Alkmaarse gasten op 8 augustus samen met vertegen
woordigers van het HARK-comité van Heusden voor de
erepoort. Op de voorgrond links de wethouder Ringers.
Collectie Streekarchief Langstraat Heusden Altena.
NVH werd in 1948 opgeheven. In het nog sterk verzuilde
Nederland was er geen behoefte aan een brede overkoe
pelende instelling voor sociaal en maatschappelijk werk.
De Alkmaarse NVH-afdeling had per 31 december 1946
haar taken al beëindigd. In januari 1947 organiseerden de
medewerkers van de plaatselijke afdelingen van HARK
en de NVH een vrolijke slotavond in het Wapen van
Heemskerk.
BRONNEN EN LITERATUUR
7. Het archief van de gemeente Alkmaar over 1945-1988, inv.nrs. 1795 (over de NVH en de HARK), 1901 (over de
adoptie van Heusden en Vlijmen), 1904 (over de adoptie van Alkmaar door Bath), 3451 (over de beschikbaar
stelling van gemeentelijke goederen voor Heusden en Vlijmen) en 3504 (over de door Heusden en Vlijmen
aangeboden gedenkstenen).
2. De in de periode 1945-1947 verschenen kranten in Alkmaar (De Vrije Alkmaarder, Nieuw Noord holla ndsch
Dagblad, editie Alkmaar en omgeving, Alkmaarsche Courant) en in Heusden en Vlijmen (De Sirene, Echo van
het Zuiden).
3. C. Jongkoen e.a., Geschiedenis van de Nationale Hulpactie Roode Kruis HA.R.K: haar ontstaan, haargroei,
haar inrichting, haar werkzaamheid, Rotterdam 1948.
4. P.H. Winkelman, Heusden geteisterd en bevrijd. Monografieën van het Nederlandsch Instituut voor Oorlogs
documentatie, deel 3, 's Cravenhage 1950.
5. Bert Meijs, 'De HARK (Hulp Actie Roode Kruis)', Nieuwkuijk 2016.
BLIJVENDE BANDEN
Er ontstonden goede contacten tussen Alkmaar en
de Brabantse gemeenten. Eind augustus 1945 woonde
een delegatie uit Heusden en Vlijmen de Alkmaarse
bevrijdingsfeesten bij. Aansluitend bracht een Alkmaarse
delegatie onder leiding van burgemeester Van Kinschot
en vergezeld van gasten uit Bath, in september een
bezoek aan Heusden en Vlijmen. De Heusdense waar
nemend burgemeester Van Delft zei in een toespraak
tijdens het bezoek, dat de belangeloze hulp aantoonde
dat de Alkmaarders 'zoo buitengewoon aardig zijn.'
Ook in de jaren erna bleven er banden met Heusden en
Vlijmen bestaan. In 1946 woonde een delegatie uit de
beide Brabantse plaatsen de 8 oktoberfeesten bij en in
1954 waren de Brabantse gemeenten weer present bij de
viering van 700-jaar stadsrechten.
OUDALKMAAR - 41
