«««SS
VAN DEN NEDERLANDSCHEN
GECENSUREERDE
KRANTEN
r** «Ut k
Foto Kwiper-
All ofVfllctT rsn Xsis FuJ ll IftE preiS
bc-f-rpnl^iilrr In Nant-d-ü-liillEFial l>Mii>rrtiill,
de beer Cor Kcecmp Ie blokker-
Cor Koeman, boer uit Blokker, nam zijn taak in
Noord-Holland over. Van prachtige toespraken horen
we niet veel meer, Koeman moest het hebben van zijn
daden. Zijn taak was niet makkelijk, 'nu het
Germaansche ras doodbloedt aan de fronten'.16
Jan Saal houdt een toespraak vanaf het imposante spreekge
stoelte in de Muziektuin. Beeldbank WO2 - NIOD 25 Foto van
Cor Koeman in Dagblad voor Noord-Holland 21 mei 1943
KEERPUNT
De Landstand ging verder op de ingeslagen weg: aan
dacht vragen voor de boerenbelangen en de boeren zelf
van advies voorzien. Er waren in Alkmaar bijeenkomsten
van Landjeugd en Landvrouwen, zoals een Oogstherden-
king en een Midwinterfeest, maar de opkomst liet nogal
eens te wensen over. Feestelijke propaganda was niet
langer aan de orde. Het lag niet alleen aan het mindere
redenaarstalent van Koeman of aan de financiële
misstanden bij de Landstand zelf dat er in de laatste
bezettingsjaren jaren minder aandacht voor de
organisatie was. De oorlogskansen waren gekeerd, het
Duitse leger bleek niet onoverwinnelijk. Met het opvoe
ren van de Duitse oorlogsinspanningen nam ook de druk
op de bezette gebieden toe, net als de verzetsactiviteiten.
Bij de april/meistakingen van 1943 waren ook boeren
betrokken die staakten door geen melk te leveren.
Roskam moest in mei 1943 in een artikel in het blad
De Landstand indirect toegeven dat de politieke ambitie
Kennemerstraatweg 23, gouwhuis en provinciaal kantoor
van de Landstand Noord-HollandFoto J. Elsinga 1999.
Regionaal Archief Alkmaar
50 - OUDALKMAAR
s&è*.
Affiche Landdag in Alkmaar. Beeldbank Niod 193279
De kranten waaruit in dit artikel wordt geciteerd,
waren niet vrij in hun berichtgeving. Net als de
Landstand was de 'bovengrondse' pers door de
Duitse bezetters gelijkgeschakeld. Het Dagblad
voor Noord-Holland ontstond in mei 1942 uit een
verplicht samengaan van een aantal regionale kran
ten, waaronder de Alkmaarsche Courant. Eerder
al waren de Heldersche Courant en de Schager
Courant opgegaan in het Dagblad voor Hollandsch
Noorderkwartier.
te hoog gegrepen was. De meerderheid van de boeren
bevolking wenste niet mee te werken aan de nationaal-
socialistische idealen. In elke toespraak verwezen de
leiders naar de tegenwerking die men ondervond.
Om met Koeman te spreken, in september 1943:
'Men kan ons beleedigen, bespotten, hoonen toch
houden we vol, omdat er iets is dat zegt dat we den
goeden weg gaan.
'Al voor Dolle Dinsdag in september 1944 bestond de
Landstand eigenlijk alleen nog maar op papier.
De gelijkschakeling was mislukt. De rol van Alkmaar als
provinciaal centrum van de Landstand werd steeds
kleiner. 'Niet in Den Haag en niet in Alkmaar klopt het
hart van de Landstand, maar het zwaartepunt van den
Landstand ligt bij den boer op zijn erf ,..'17 Maar op de
meeste boerenerven was het niet (meer) te vinden.
De leiders van de Landstand werden na de oorlog
berecht. Cor Koeman pleegde zelfmoord tijdens zijn
internering. Jan Saal werd begin maart 1948 door het
Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam veroordeeld tot
vijf jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest en
ontzetting uit al zijn rechten.
NOTEN
1. Wieringer Courant, 22-2-1941.
2. Agrarische Post nr. 8 1941, p. 4. Het was de woning van
gouwsecretaris K.Kaan.
3. Alkmaarsche Courant, 22-2-1941.
4. Dagblad voor Hollandsch Noorderkwartier 13-2-1942.
5. Idem.
6. Dagblad voor Noord-Holland, 8-5-1942.
7. Idem, 12-6-1942.
8. Dagblad voor Noord-Holland, Alkmaarsche Editie, 20-7
1942.
9. Dagblad voor Noord-Holland, 27-6-1942.
10. Dagblad voor Noord-Holland, Alkmaarsche Editie, 20-7-1942.
11. Dagblad voor Noord-Holland 30-9-1942.
12. Idem.
13. Dagblad voor Noord-Holland, 20-5-1943.
14. De Landstand, knipsel uit het plakboek van Schrooder, voor
jaar 1943. Collectie Regionaal Archief Alkmaar.
15. Brief d.d. 21 april 1942, van de provinciale boerenleider
Noord-Holland; L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden
in de Tweede Wereldoorlog. Deel 6. Eerste helft. Juli '42 - mei
'43, p. 483 noot 3.
16. Dagblad voor Noord-Holland, 21-5-1943.
17. De Courant-Het Nieuws van de Dag 22- 71942.
OUDALKMAAR - 51
