's Middags konden de boeren in de Harmonie kennis maken met Mussert' Op 7 mei 1942 was er een in advertenties als 'massaal' aangekondigde bijeenkomst voor de 'landelijke' jeugd in het Wapen van Heemskerk. De opkomst was echter niet groot, meldde de krant, en een deel van de aanwezigen bestond uit ouderen die vooral kwamen voor de zang nummers en het volksdansen van de jongeren. In het welkomstwoord vielen veelvuldig termen als 'volkskracht' en 'dorpsgemeenschap' en werd gesproken over de offervaardigheid van de mannen aan het (oost) front die ten voorbeeld genomen moest worden, de ei genschappen van het Germaanse ras die in de West-Frie zen voortleefden, en de strijdvaardigheid natuurlijk. 'De boeren in Noord-Holland zijn nog verdeeld in groepjes rondom Schagen, Alkmaar en Purmerend, dus veel kon den we nog niet doen... maar de Landstandjeugd in N.H. is er, al is zij nog klein.'6 Daarin schemert dan toch wel door dat de aanhang van de Landstand niet zo groot was als gewenst. In juni van dat jaar was er een speciale bijeenkomst van de plattelandsvrouwen in Café Central, onder leiding van mevrouw De Haan-Bosker. Zij was de provinciaal leidster van de 'Vrouwen in de Landstand', sociaal raadsvrouw in Alkmaar en radiopropagandiste. Zij sloot aan bij de plannen van de Landstand om iets te doen aan het gebrek aan groente. Zo was er al een informatiebrochure verspreid over het aanleggen van een moestuin, een prachtige taak voor de boerin. En verwijzend naar de jeugdbijeenkomst van een maand eerder: 'Het is ver heugend dat de landstandsjeugd de oude gebruiken herstelt. Daardoor zullen we de eenheid terugvinden die de boer bindt aan het voorgeslacht.' Ze doelde daarbij op het volksdansen, want 'in het dansen van de laatsten tijd, het schuifelen langs elkander, zat geen jolijt...'7 HET PROVINCIAAL KANTOOR IN ALKMAAR Inmiddels was ook een nieuw pand in gebruik genomen als gouwhuis voor de Landstand: Kennemerstraatweg 23. De Ortskommandant en de gemachtigde van de rijks commissaris hadden de arbeidsruimte beschikbaar gesteld. Het pand werd op 24 juli 1942 als nieuw Provinciaal Kantoor feestelijk geopend. 'In dit gebouw zal den boer worden voorgehouden dat hij mensch is. Dit gebouw moet het tehuis voor alle boeren zijn en dit huis moet een sfeer van vertrouwen scheppen. Op geregelde tijden komen de dorpsboerenleiders te Alkmaar bij een Op geregelde tijden vergadert ook de provinciale boerenraad. De Landstand heeft de taak van de stads provincie Noord Holland een boerenprovincie te maken. Vandaag, zoo eindigde spreker, waait de vlag van ons gebouw; onze vlag, nog door velen verguisd en bespot. Installatie van Jan Saal als boerenleider voor Noord-Holland. Beeldbank WO2 - NIOD 46 - OUDALKMAAR 'Landarbeiders luisteren aandacht naar de rede van J. de Lange, boerenlei der van de Land stand, in Hotel Cen traal' (Café Central). Foto W.J. Warburg, Beeldbank WO2 - NIOD E>£ LANDSTAND OP HET CQNCOVR5- HU, liiv Jon Inging van bet Spart- pitk 7ater(I;L(mLddag poseerde, werd onmiddellijk set rakkert door «n ItMi cpgezatlen Stand: ap een nental borden zotte de Landstand in duidelijke „taal" iljrt deel en streven uiteen, roodst iedere voorbijganger als t ware in oen oogwenk een idee kreeg van wat d«C organisatie be- duett, tn deze omgeving van pajnien en paardenliefhebbers vu deie atanil roker op zijn plaats, ticu zeer suggestieve propagsnda, dlv haar doel zeker niet gemist hooft trouwens niet kan en mag missen, omdat du Landstand vour d<m boer een onmls^ bare Instelling is, waarvan hot nogeo- roö htm en du Steele Nrforlsnd- acho landbouw ea veeteelt deehts nadeel kan brengen. Propaganda bij het Nationaal Concours Hippique te Alkmaar, Dagblad voor Noord-Holland editie Alkmaar 14-9-1942 Spoedig zal men nog slechts met eerbied haar zien wap peren en de dag zal komen dat iedere boer ons groen en geel, de kleuren van wasdom en oogst zal verdedigen ,..'8 MUSSERT BEZOEKT ALKMAAR Op 26 juni 1942 bracht NSB-leider Anton Mussert een bezoek aan Alkmaar. Hij bezocht de Grote Kerk en de kaasmarkt en gebruikte de lunch in Hotel Proot. Daarna ging het gezelschap naar het nieuwe gebouw van de Landstand aan de Kennemerstraatweg, waar provinci aal boerenleider Jan Saal een toespraak hield. Hij wees erop dat Noord-Holland voor een groot deel door onze voorouders aan het water was ontworsteld. Hij gaf een uiteenzetting over de stand van zaken en grote verschei denheid in de provincie: 126.035 ha grasland voor vee, 58.248 ha. akkerbouw, 16.000 ha bebost. Volgens Saal was inmiddels in de meeste dorpen een leider aangesteld en een dorpsraad gevormd, waarin ook enkele landarbeiders en vrouwen zitting hadden. Met de burgemeesters in de diverse gemeenten was over het algemeen de samenwerking goed. 'Aan den Commissaris der Provincie is het toevertrouwd, de heeren, die ons meenen te kunnen negeeren op hun nummer te zetten.' De laatste zin laat iets zien van het werkelijke succes van de Landstand 'Wij zijn nog niet waar wij wezen willen,' vervolgde Saal dan ook zijn toespraak.9 's Middags konden de boeren in de grote zaal van de Harmonie kennis maken met Mussert. De toespraak van Saal ging over de oorlog die gewonnen moest worden door de nieuwe nationaalsocialistische orde. Het land bouwcrisisapparaat zou gezuiverd moeten worden, want 'er kan geen gezonde orde worden opgebouwd onder leiding van de menschen die reeds 13 jaren lang, tot verdriet van het boerendom, de lakens uitdeelden'. 'De Landstand stelt overtuigend het algemeen belang boven het groepsbelang en het groepsbelang boven het belang van den eenling: en dat dit nu toevallig ook de nationaalsocialistische overtuiging is, is waarlijk niet de schuld van de Landstand en daarvoor hoeft zij zich in geenen dele te schamen.'10 PROVINCIALE LANDDAG Op 30 september 1942 werd een grote bijeenkomst in de stedelijke muziektuin in de Alkmaarder Hout gehouden. Boeren uit de hele provincie en allerlei hoogwaardigheids bekleders waren erbij. 'Aan den ingang van de Muziek tuin heerscht het levendige gewoel van elken Landdag: brochureverkopers (in dit geval 'zwarte soldaten' met 'De Storm'), menschen met fietsen die een plaatsje zoeken OUDALKMAAR - 47

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2020 | | pagina 11