DE EE, D'YE, DE DIE, HET DIE Jaap de Graaf De Ee, Het Ye, D'Ye, Tije, Tye, De Ye, de Die, het Die, allemaal schrijfwijzen voor hetzelfde veenriviertje. Dat was in het verleden de kern van het moerasgebied en later het veenweidegebied tussen de strandwal waarop Limmen, Heiloo en Alkmaar zijn ontstaan en de zuidoostelijke strandwal van Boekel en Akersloot. Het gebied vormt een prachtig cultuurhistorisch monument en is tegelijkertijd een schitterend natuurgebied, waar in sommige delen de tijd lijkt te hebben stilgestaan, maar waarvan in de laatste tientallen jaren ook grote stukken ten prooi zijn gevallen aan dorps- en stadsuitbreiding en wegenbouw.1 ■Y/4 T "MD;/ D>' A, eerste keer het werk van Jaap onder ogen kreeg. Maar die ook nog steeds zijn spijt uitspreekt dat Jaap de echte erkenning maar ten dele heeft mogen meemaken. Een erkenning die op 14 november 2019 postuum werd gerealiseerd met een mooi overzichtswerk van Jaap Oudes. 'Als ik teken ben ik op reis' werd niet alleen gepresen teerd in het Stedelijk Museum Alkmaar maar ook in het stadhuis van Lier, waar de burgemeester Jaap eerde als een echte ereburger.6 Het is een boek waarin Jaap voor altijd zal voortleven, vol kleurige reproducties en bijdragen van liefhebbers die uitleggen waarom Jaap Oudes nooit vergeten mag worden. En zo had Jaap het ook bedoeld. Jaap Oudes: Interieur van de ouderlijke woning. Met werk van Dirk Oudes aan de muur. Kleurpotlood 1951. Chiene Vos is kunsthistorica en auteur van onder meer V de biografie van Jaap Oudes 'Als ik teken ben ik op reis LITERATUUR: 1. 'Jaap Oudes, tekeningen catalogus Westfries Museum Hoorn, Museum De Zalm Mechelen, Gemeentemuseum Helmond;Alphen 1986. 2. 'Noordhollandse Naïeven in Hoorn'- catalogus Westfries Museum/ Culturele Raad Noord-Holland - voorwoord van W.A. Braasem; 15 juni-31 augustus 1972. Jaap Oudes tijdens opening expositie 1986. NOTEN 1. Kanaaldijk 9E kadaster E9, werd in 1972, na de gemeentelijke herinde ling, Randersdijk nr. 10 en gevoegd bij de gemeente Alkmaar. 2. KZOD en later in 1936 bij de afsplitsing 'Doorwerken'. 3. Jacob Kuijper, later leraar van de Amsterdamse Rijksacademiege huwd met Liesje Sluyters, dochter van Jan Sluyters. 4. Selly Koning, 1938, Galerie Jeanne Bucher, Parijs. 5. André Bauchant (1873-1958): herinnering aan Alkmaar: schilderij Canal d'Alcmaer (1941), met uitzicht op het Victoriepark vanuit de woning van de familie Oudes. Nu in het Museum voor Moderne Kunst in Tokio. 6. www.dirkenjaapoudes.nl. 12 - OUDALKMAAR tyti/iiPVoih Ihijli'jlii'lJ *5 f p If pHf'inuiit Y - Cp/ Abdije W,J/J YL - Otsdom r jliiiiM -.. j- i/mdn ft. Jfö cjp 'V i 'Tl' nun ïi&erslgMrff Uitrrt/it Jf'.'i dit rik fill A A /'",l -tfrottritf/t/rvfi f ihttqutM VtgbtBQ Sh'jnnie.t'r fhiltltlfOflii'; Kti.st./r Fragment van de kaart van Hollands Noorderkwartier in 1300. Blad 1. (Uit de Geschiedkundige Atlas van Nederland. Holland, Zeeland en West-Friesland in 1300 door Dr. A.A. Beekman. Heruitgave uit 1900.) VAN VERRE OORSPRONG In de onlangs verschenen Historische Atlas van Alkmaar is een reconstructiekaart opgenomen van de wateren ten oosten van de eerste nederzetting rond het jaar 1000. Er komen dan, zo wordt verondersteld, drie wateren tezamen, het Zeglis vanuit de Schermeer, de Die vanuit het Oer-IJ- gebied in het zuiden en de Rekere vanuit de Zijpe in het noorden.2 Op een kaart van Hollands Noorderkwartier, waarin de situatie in het jaar 1300 wordt gereconstrueerd, is ook de Die aangegeven, hier als d'Ye geschreven. Het riviertje begint in het zuiden bij het Lange Meer (nu het Alkmaarder- en Uitgeestermeer), en passeert de grens van Limmen en Heiloo bij de Lymmerdijc. Hier en daar is de veenstroom door de invloed van stroming, wind en golfslag verbreed tot kleine meertjes, waarvan sommige nog steeds aanwezig zijn. Naar het noorden toe stroomt de Die in het Heiloër Meer en passeert bij de Heilooërdijk, hier de Boeckelerdijc genoemd, de toenmalige grens met Alkmaar om weer oostelijk van Alkmaar samen te komen met de Rekere en het Zeglis, hier Zeggelich geheten.3 HET OER-IJ In welke mate het stroomgebied van de Die onderdeel is geweest van het Oer-IJ, daarover zijn de meningen niet eensluidend. Feit is dat in middeleeuwse documenten OUDALKMAAR - 13

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2020 | | pagina 8