De gesprekken met de Ortskommandantur waren op initiatief van de BS zelf die de Duitse Wehrmacht probeerde te bewegen om zich aan de BS over te geven. Aankomst van de geallieerden ter hoogte van Kennemer- straatweg 31. Bosman, P.J. collectie Regionaal Archief Alkmaar FO 1300056. een ware heldenontvangst. Op het Ritsevoort daalde uit de militaire voertuigen een confettiregen van sigaretten neer op de hoofden van de dolenthousiaste menigte.4 Menige Alkmaarse jongeman zal met jaloezie naar de meisjes en jonge vrouwen hebben gekeken die mee mochten rijden op de militaire voertuigen en de militairen uitbundig omhelsden en zoenden. Ook in Alkmaar vond menige Trees haar Canadees. Schoolkinde ren verzamelden deze dagen handtekeningen van hun bevrijders, die werden onthaald in een stad die rood-wit- blauw zag van de vlaggen. In de weken die volgden organiseerden de geallieerden demonstraties, werd er volop verbroederd en ook gevoetbald tegen Alcmaria Victrix. Omstreeks half juni vertrokken de geallieerde militairen en bij die gelegenheid werd het Voormalig Ziekenhuisterrein dankbaar omgedoopt tot Canadaplein. ONDERHANDELINGEN VAN DE BS MET DE DUITSERS Voorafgaand aan de komst van de geallieerden vonden er diverse overleggen plaats tussen de verzetsorganisatie de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) en de Duitse autori teiten. De gesprekken werden door de BS gevoerd door de Gewestelijk Commandant Bewakingstroepen, A. Schenkeveld, en door de Districtscommandant Strijdend Gedeelte, G. Gonlag. De eerste keer, op 1 mei, sprak de BS met de Sicherheitsdienst (SD) op de Ortskomman- dantur in Huize Voorhout. Het contact was door de SD gelegd via een vrijgelaten gevangene. De SD bood bij die gelegenheid zelfs aan om gezamenlijk de strijd voort te zetten tegen de Sovjet-Unie! Via de BS in Alkmaar wilde 8 Mei 1945: grote publieke belangstelling voor de terugkeer van de verbannen burgemeester F.H. van Kinschot. Het stadhuis is omgedoopt in 'Townhall'. Bosman, P.J. collectie Regionaal Archief Alkmaar FO1300042. de SD in contact komen met het landelijk hoofdkwartier van de BS, wat ook lukte. Volgende bijeenkomsten von den onder meer plaats ten huize van de zenuwarts G. Hoeneveld in de Emmastraat, met de SD op 3 mei en op 2 en 6 mei met leden van de Wehrmacht, onder wie de Ortskommandant Schausz. De gesprekken met de Ortskommandantur waren op initiatief van de BS zelf die de Duitse Wehrmacht probeerde te bewegen om zich aan de BS over te geven. Dit wezen de Duitsers resoluut van de hand. In hun ogen was de BS toch een terroristi sche organisatie en militairen geven zich nooit over aan burgers, maar alleen aan militairen en dus de gealli eerden. Bovendien weigerden zij zich over te geven als daar geen opdracht van de Duitse bevelhebber van de Festung Holland, generaal Blaskowitz, aan ten grondslag lag.5 Voor de BS was dit een bittere teleurstelling, want een Duitse overgave zou erkenning en status hebben gegeven en ook hun positie in het bevrijde Alkmaar heb ben versterkt. Voor de vele BS'ers die kort voor de bevrij ding nog waren geworven en voor wie geen rol was weg gelegd in het actieve verzet, bleef alleen een taak over als deelnemer aan patrouilles in de stad, het opbrengen van arrestanten en het bewaken van publieke plaatsen. GEWAPEND TREFFEN TUSSEN DE BS EN DUITSE MILITAIREN Hiermee kom ik op een trieste kwestie, namelijk de twee vuurgevechten die in de late zondagnacht van 6 mei plaatsvonden tussen leden van de BS en de Duitse Wehrmacht. De drama's vonden plaats in de 2 - OUDALKMAAR Een Canadese militair wordt omringd door tal van jonge vrouwen. Onbekend collectie Regionaal Archief Alkmaar FO 1011194 Sint Annastraat en bij de ingang van het Waaggebouw, waarbij twee BS'ers de dood vonden en een zwaar gewond werd. De jongste was slechts 19 jaar. De oorzaak was niet dat de BS'ers Duitse soldaten wilden ontwapenen, zoals op tal van andere plaatsen in ons land gepoogd werd. Die acties leidden tot ongeveer 160 dodelijke slachtoffers, waarbij het schietdrama op en rond de Dam in Amsterdam het meest berucht is geworden. Daarbij waren liefst veertig Nederlandse en zestien Duitse slacht offers te betreuren. Tot grote teleurstelling van de BS had de Canadese bevelhebber Charles Foulkes namelijk bepaald dat het ontwapenen van de Duitsers zou gebeuren door de geallieerden zelf en niet door de BS, die stond te popelen om deze taak op zich te nemen. Op de bewuste avond hadden drie BS'ers de opdracht gekregen om patrouillerende collega's terug te halen. Mogelijk vond hun commandant de situatie in de stad te explosief. Immers, er gold nog steeds de door de Duit sers ingestelde spertijd, een verbod om zich 's avonds op straat te begeven. Ter hoogte van de Sint Annastraat stuitten twee van de drie BS'ers op agressieve en mo gelijk beschonken Duitse militairen. Zij werden eerst neergeslagen en vervolgens neergeschoten. Het jongste slachtoffer, Johannes Jacobus Baas, overleed later in het ziekenhuis, terwijl het lijk van zijn collega, Johannes Smit, werd gedumpt in de Achterstraat. Het was ontdaan van OUDALKMAAR

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2020 | | pagina 3