EEN FRANSE GRAVIN
IN ALKMAAR
IN MEMORIAM: HAROLD D. E. BOS f 9 MAART 2019
Érii 11 nrtUiiillllfct
In de extreem koude winter van
januari 1795 kwamen niet alleen
grote aantallen Franse soldaten
naar Alkmaar, maar ook enkele
Franse vluchtelingen.
Marlies ten Berge
Groene Amsterdammer van 30 januari 1932: 'De sterke,
diepe fluweel-achtige glanzende groenen, rooden en
paarsen, in schoon harmonisch verband aangebracht,
gloeien u tegen. In de ornamentiek bepaalde hij zich tot
een golvend omspelen van het wapen der onderscheide
ne betrokken gemeenten. Deze ornamentiek, waar dier
vormen de hoofdrol in vervullen, is van vrij groote eento
nigheid; de poging daarin iets, voor het betreffende
schenker symbolisch of karakteristieks te beelden, ont
breekt.' In zijn dagboek tekent Arondéus op 4 februari een
(al te) sombere tekst op: 'Over de gobelins niets dan narig
heid in de pers. En dit met recht: deze opdracht is zoo
geheel buiten mijn hart om gemaakt, dat de leegheid er
van wel duidelijk moest worden.'
Maar al met al is de conclusie gerechtvaardigd dat de
fraaie wandtapijten een unieke plaats innemen in ons cul
tureel erfgoed.
NOTEN:
1 Een gobelin moet vervaardigd zijn in de Manufacture Royale
des Gobelins in Parijs. De benaming gobelin wordt vaak ten on
rechte gebruikt voor een wandtapijt.
2 RAA, Archief gemeente Alkmaar 1920-1944, inv. nr. 5669, Deel
neming van de gemeente in het aan de provincie N-H aangebo
den geschenk, gobelins, bij de ingebruikneming van het gouver
nementsgebouw.
Op zaterdag 9 maart bereikte ons het droevi
ge bericht dat onze oud- voorzitter en erelid
Harold Bos is overleden. Hij was al enige tijd
ziek en wist dat genezen menselijkerwijs niet
mogelijk was. Maar hij leefde enthousiast ver
der, genietend van iedere dag, betrokken en
geïnteresseerd, alsof zijn eeuwigheid op aarde
een serieus te verwachten kans was. Hij heeft
zijn eeuwigheid nu elders gevonden. En dat
kwam toch nog onverwacht. Harold bereikte
de leeftijd van 68 jaar.
Met Harold verliezen wij een grote vriend van onze
vereniging. Gedurende twee periodes was hij bestuurslid,
eerst van 1988 tot 1995, waarin hij als voorzitter van de Stich
ting Behoud Alkmaarse Bodemvondsten de archeologische
tak van onze vereniging bestierde. In 2000 werd hij lid van
onze Commissie Welstand. In 2002 trad hij weer toe tot het
bestuur en volgde hij Sandra de Vries op, als kunsthistoricus
in het bestuur. In 2003 nam hij van Magda van Amsterdam
het voorzitterschap over. Die functie vervulde hij tot april
2010, toen hij aftrad en het bestuur verliet, om de leiding
van de vereniging over te dragen aan Leen Spaans. Harold
was de achtste voorzitter van onze vereniging sinds 1925.
Harold heeft ons Alkmaars nieuwste museum nagelaten:
Huys Auerhaen, zijn woonhuis, dat hij samen met zijn
levenspartner Mark Koning de laatste jaren voorbereidde
voor publieksbezoek. In het najaar van 2018
mocht hun verzameling interieurkunst van
de late 19e en vroege 20e eeuw feestelijk
geopend worden voor de kunstliefhebbers
van binnen en buiten de stad. Museum
Stichting Huys Auerhaen is een verrijking
van het culturele aanbod van de stad.
Steeds zal zijn naam verbonden blijven met
de bijzondere collectie, die hier is te zien.
Niet alleen daarom, maar ook om wie Harold
was, in onze vereniging en daarbuiten, in de stad, in
verschillende andere culturele besturen, een hartelijke,
belangstellende en erudiete Alkmaarder, altijd fijn om
hem te treffen, ook in de zware laatste jaren, die hij
optimistisch en nuchter onderging....hierom en om meer
redenen dan hier genoemd kunnen worden zullen we
bedroefd zijn om zijn heengaan. Maar tevens dankbaar
voor zoveel vriendschap en kundigheid, die we met hem
geschonken kregen.
Ons medeleven bieden we aan, in de eerste plaats aan
Mark, maar ook aan zijn familie en vrienden. Dat de herin
nering aan een mooi mens hun tot troost en inspiratie
moge zijn.
Leen Spaans,
voorzitter Historische Vereniging Alkmaar
De Friese Binnen- en Buitenpoort. J.A. Crescent 1803. Collectie RAA, PR 1000713.
I
Het laatste decennium van de achttiende eeuw was
een roerige tijd. Na de revolutie van 1789 raakte Frankrijk
in oorlog met vrijwel alle traditionele monarchieën in
Europa. Frankrijk bracht een enorm en zeer gemotiveerd
leger op de been. Engeland, Oostenrijk en Pruisen stuur
den troepen naar de noordelijke en zuidelijke Nederlan
den om Frankrijk onder druk te zetten.
Op 1 februari 1793 verklaarde Frankrijk ook de oorlog aan
Willem V, stadhouder van de Nederlandse Republiek. In
het begin verliep de oorlog vrij gunstig voor de coalitie
genoten, maar dat veranderde toen in september 1794
het Franse 'Armée du Nord' onder leiding van Charles
Pichegru de grenzen overschreed en via Maastricht naar
het noorden trok. De Franse opmars stokte bij de grote
rivieren, maar dit oponthoud bleek van korte duur. In de
laatste weken van december ging het ongehoord hard
OUDALKMAAR - 23
