1
'In* ïifle
gttttui
folieöirirtbfgfiiwaetrtKriUj
I Tp irou>temeDtnctie^f«tóf tig#
e JoDttOuimttiiOfrürtïmwïHJlr
-0«tlHÏrt> WlflffOt 1Ut" NU( Ut* I |fl
ajK]loi-mmtürncgtoutttfmoet
'<S V h3frÖrottu ö(f rmwtfl* ffliiur
UU1U& Höitol cmftdir ourite
hmauiDMUtt uijf tiautöt uii
1 mrfrofrftfOmitmcpcajfftft
gnwtrDi umiixrjnictAer bcgfie
'J min umtisl jtrirtt-m ïmfatr
- Dutoir ïi etn riftf ter fmreu öfr
Sn tf
Oorspronkelijke, middeleeuwse
boekband van een getijdenboek
(ca. 1450) van de zusters van het
Oude Hof, Alkmaar. Het vertoont in
het leer (door middel van een zgn.
'blindstempeling') het Lam Gods
met een omschrift en de symbolen
van de vier evangelisten.
Koninklijke Bibliotheek Den Haag.
Getijdenboek uit 1453. Ingekleurde initiaal M,
met de tekst: Mine ziele heeft di begheert
in der nacht, en(de) i(n) mine(n) gheest i(n) den
y(n)nersten mijns herten.
Verder sierlijk penwerk rondom en een
afbeelding van Jezus met omschrift: Leert va(n)
mi dat ic ben saftmoedich va(n) herte(n).
Koninklijke Bibliotheek Den Haag.
18 - OUDALKMAAR
FRANCISCANENKLOOSTER
Een ander, nog mooier getijdenboek was in het bezit van
het franciscanenklooster in Alkmaar. De tabel met de
gulden getallen geeft aan dat het boek in 1453 afge
schreven werd: "Item voert ist te weten dat in die navolg-
hende side dat gulden tal mit roden scrift ghescreven
staet also dat comen sel van M cccc liii tot M ccccc toe
De decoratie is later aangebracht (1460-1480). Het bevat
gedecoreerde initialen met veertien bijzondere afbeel
dingen in de marge en een randversiering in sierlijk
penwerk in Delftse stijl. Dit boek begon met een tabel
met gulden getallen, gevolgd door een 'calendarium' of
kalender waarin voor elke maand de vaste kerkelijke
feestdagen en heiligenfeesten in het bisdom Utrecht
stonden opgetekend. Dit getijdenboek bevat de traditio
nele Mariagetijden, de Getijden van de Eeuwige Wijs
heid, de Getijden van de Heilige Geest en de Lange
Kruisgetijden. Net als het getijdenboek van het Oude Hof
bevat het de Honderd artikelen van de passie van
Henricus Suso. Daarnaast bevat het vijf gebeden
van Thomas van Aquino en vier Middelnederlandse
vertalingen van Latijnse gebeden.
Blijkens een notitie op het schutblad was dit getijdenboek
in het bezit van de franciscanen of minderbroeders
recollecten in Alkmaar; het is bekend dat de boeken en
kostbaarheden uit het klooster tijdig in veiligheid waren
gebracht ten huize van de rector van de Latijnse school,
mr. Pieter van Meerhout, voor de Beeldenstorm in sep
tember 1566. Die notitie luidt woordelijk: "Dit Manuscript,
welligt het eenige overgeblevene der Boekerij van het
voormalige, door de heiligschennende handen der zich
kerkhervormers noemende in de XVIde Eeuw, verwoeste
klooster der E.E.P.P. der Minderbroeders Recollecten te
Alkmaar, is door den Hoogwaarden pater J.D. de Bruin
sac: Theol. Lector Emer: Provinciaal der Orde in Nederland,
ten geschenke gegeven aan den Wel Ed: Heer Felix Maria
Aghina ten blijke van erkentelijkheid voor de echt warme
verknochtheid en gunstbewijzen zoo vaak door hem als
door zijne voorvaderen aan gezegde Orde toegekent.
Alkmaar 15 April 1860." Daaronder staat geschreven:
"quod attestor ['waarvan ik getuig'] Pr. J.J. Burgmeijer Ord:
Min: speciaal gevolmagtigd tot regeling der zaken bij de
opheffing der statie van b:g: Orde te Alkmaar ten gevolge
der herstelling van de Kerkel. Hierarchie." Het is dus in
1860 uit de bezittingen van de opgeheven statie van de
franciscanen ten geschenke gegeven aan pater Aghina,
die het vervolgens in de bibliotheek ondergebracht heeft
van zijn klooster van de Paters Predikheren in Huissen.
Daarna is het overgebracht naar de Centrale Bibliotheek
van de Nederlandse Dominicanenprovincie 'Albertinum'
te Nijmegen. Het is aangekocht in 1965 door de
Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, als onderdeel van
de collectie Albertinum uit Nijmegen (135 F 2).
JONGE HOF
Weer een ander perkamenten handschrift behoorde tot
het bezit van het klooster Heilige Maria in Nazareth of
het Jonge Hof. De tekst is in het Middelnederlands
geschreven in de 'littera hybrida', ook wel 'littera bastarda'
('bastaardletter', een bepaald soort schrijfletter) genoemd.
Het kan worden gedateerd in 1458 door een aantekening
in het Latijn: "Explicit liber sermonum magistri conradi
cognomento taular ordinis praedicatorum doct. devotiss.
f fr .r u#n jo
f1iniÉÉj>p ofrixil I
[V i l "r
Molris*piiPMn f»JpiCdi
cSioWerlilttffcilsine Jpp-fefi, m f
MW iMt di i-1 Ji bitt Mtt-
friiJfVw. wff
uur .ipiiiü Irtutuf
«,1 -,n V^T'
M .feHriïfc* Hfe*
t M «51 r lilflh MtiEL flnwii talf
hna««tlp|flllifin hTM
.1 eü
TUfl =fcll Ml aai) fc«Tl «tiwhi jRui uur
■Ha*üplce Vt famta
Jf trifrrtni ürt Hlfer
faRtf juttf*** n«hr iiu
Ltgc 'ic.r -rl mrf i
f4-i(*|fn t«* cnlkalrt^Acp
p<lKtDl MH :|uVrt;- HH-pt* -
cd nnira ftfntkru tn-5*er cn
Wïfterf* flotesi*:
liinAilt^pfeKhiliviiiïahMni
tfa" «nu pi fHgffca4F btfirtefi h*;**
wam hurutt inufc
tobte «fa ttox*
ÏI«| (ritWi#c p:S* Uiïrrv fjipdjpcr
iHerlwfiHt (S^ir brtMMf
Ihsci tWfeM' totft
ju Pic .T vri; W tcnjftksiv cfüpm f* I
jyw i*p?a£ fi bw «Hfewro: wpMh
atpen JL'-n feiU-h £f4Etn ïi»*i
i iCC ■M-iiitnt:
^i«T.i»#=£r ft
lïeitE
Kdn licfïlni fcefte"
cn wacT*|f»i nier aifhn
mUhuis mik!--wrtskp^^w,nr
I n Kit, P :ibc a.t Hl l«S
ikc i* irwaatr fw aiLrjHftnfVlS
'*r\NPïmi vJ
Ju V ibr." L' J
'iw |Rh -fi'»- rti
lt'r- humi .'.'L: lw >--r.
ia^m Dl' c l: Cw
fïj'.Ll
WBawtü #1» Jtï.-Mi
•m hnifl Atft* i iift ir"; .'ti ,li- nict^è
ÜiflÉil trt toimri.fi.vr, |n
■HffÉepi éR-mfiÉÉtüi ir^nf.-fc joh.
^KfttfpïHW (lm mJPp :i.-n
ïll IfeHThCT U h
cxjdlun .1
tuiT.i Imt ^IwftrJ-ï^eïcrCfl
Jitpt rnir ilSjii-nrpejiil.öi ri^ït jrf |Il^
o*Cii fü-fcförtt
rtultflmMi épBbt Iswfftffcrlwi-flrP-
UftrU-.-1 ,Y tonrti trfn f tmèifLt I*
ïefrn Ol li frKfrt-B cb rnfiim -h-Ar*
11111:1' M*I tlJHn tCJrtit M4Ü H MrT itl
j-tiHrlwitn rih*irti itHËn Jrhnf in
43ffp 'ük* tl*Li*r wetiti, an. Sir
fjb^ UWITrfti ipj HtAd
a"ïti '^11 M»ir i"ï Utr-:
ttmi' f |m* pf«h frm tUW hic*,i V
«mior Ut" cnips i>-m ïfcöi»
rjHPT&f ÏMf «WIÉ
lilÈrt ÏH* v
Jli&l mniLUH --it
eTtawnfi loiik-h f«
IfcW Nh «t M irfï ItrlT^hip
fijrrnwf j-qr tM&i Pi "Pjtf
hu TK<SiJifie labï öih *m
rfUUw eü ïücii
flJftH. FJT<KUf M ilMhlT dl
'i,h^k4 «II gtmHulUkif m
(m Ö9f mfïnï Wie
plflgfipr
De titelpagina van het handschrift uit 1458 van de zusters
van het Jonge Hof. Staatsbibliothek zu Berlin - PreuBischer
Kulturbesitz Ms. Germ. fol. 823
Anno domini M cccc lviii ['Hier eindigt het boek met
preken van meester Conradus, bijgenaamd Tauler, een
zeer vrome geleerde van de Orde van de Predikheren. In
het jaar van de Heer 1458']. Het boek verkeert in een niet
al te beste conditie: het heeft waterschade opgelopen,
de inkt is verbleekt en de bladzijden zijn met strookjes
OUDALKMAAR - 19