ALKMAAR VARIA Emanuel de Witte Museum de Grote Kerk Historisch Café Hotel Schutterswei De gasfabriek Padvindsters Bent u al geweest? U kunt nog tot en met 21 januari a.s. naar de tentoonstelling 'Meester van het licht' in het Stedelijk Museum. U ziet er vier entwintig werken van Emanuel de Witte, onder andere markttaferelen, bijbelstukken en leven dige kerktaferelen. De in 1617 in Alkmaar gebo ren De Witte wordt 'Meester van het licht' ge noemd om zijn warme, natuurlijke lichtweergave in met name de kerkinterieurs. De Witte was de zoon van een schoolmeester. Over zijn jeugd is weinig bekend. In 1636, hij was 19, trad hij toe tot het Sint Lucasgilde in Alkmaar. Een jaar later ging hij in de leer bij schilder Evert van Aelst in Delft. Van 1639 tot 1640 werkte hij in Rotterdam en daarna weer in Delft. In 1651 ves tigde hij zich in Amsterdam waar hij tot zijn zelfmoord in de winter van 1692 zou wonen. Zo rustig en harmonieus als zijn schilderijen zijn, zo turbulent en problematisch was zijn leven. Twee maal werd hij weduwnaar. Schuldeisers zaten achter hem aan. Hij moest een paar maal gedwongen verhuizen en zijn stelende dochter belandde in het spinhuis. De wat dwarse De Wit te kreeg alles behalve de vredigheid die hij op doek schilderde. Dankzij bruiklenen uit vele collecties kan het Stedelijk Museum de veelzij digheid van het oeuvre van De Witte tonen. Op 23 mei jl. werd de permanente tentoonstelling geo pend over de eigen geschiedenis van de Grote Kerk en daarmee kreeg de Grote Kerk de status van museum. Op tentoonstellingswanden met digitale schermen, tek sten in print en vitrines wordt uitleg gegeven in het Ne derlands en het Engels over het monumentale interieur met de kunstwerken en over de geschiedenis van het huidige gebouw en zijn voorgangers. De wand in het noordtransept vertelt de geschiedenis van de kerk in vier perioden. De doop- en uitvaartkapel bevonden zich vroeger aan de kant van het hoofdorgel. Toelichting op de grafzerkenvloer en verhalen over do pen en begrafenissen zijn te lezen op de wanden rond de opslag. Monumentale stukken als de orgels, Lauren- tius en het scheepje van Michiel de Ruyter worden toegelicht op losse borden. In de vitrines staat onder andere de grote eeuwenoude collectie avondmaalszilver. Een belangrijke kunstschat is een bruikleen, voor 20 jaar, van de Laurentiuskerk aan het Verdronkenoord. Het gaat om het zestiende-eeuw- se martelaarsportret van de laatste pastoor Eilard Dirksz. Van Waterlant. Dankzij bemiddeling van pastoor Van Waterlant blijft Alkmaar in 1566 gespaard voor ver woesting. In 1572 verbergt hij zich tijdens de geloofsom- wenteling maar wordt in 1573 verraden. Samen met zijn kapelaan wordt hij opgehangen op de Platte Stenen- brug, hij is dan 42 jaar. Na de reformatie wordt hij aan beden als martelaar. Zijn portret vormt de afsluiting van het deel over de katholieke geschiedenis van de Grote Kerk. 80 - Alkmaar Varia Dinsdag 27 februari is er een lezing van Christi Klinkert over de komende tentoonstelling 'Ruijsdael en Saenredam in Alkmaar', naar aanleiding van het jubileum van de Grote Kerk. In maart of april geeft Frits van Oostrom een lezing naar aanleiding van zijn onlangs verschenen boek Nobel streven over ridder Jan van Brederode. In mei zal Herman Kaptein een lezing houden over de windmolenrevolutie in Holland. Nadere gegevens en exacte data kunt u vinden in de folder die in januari wordt uitgebracht. Als alles meezit, staat er in het derde kwartaal van 2018 in het groen van de Alkmaarderhout een hotel: Hotel Schutterswei. De voormalige gevan genis aan de Prins Bernhardlaan heeft dan een enorme metamorfose ondergaan. November jl. is men met de verbouwing begonnen. De vier meter hoge muur aan de zijkant en de gymzaal aan de westkant verdwijnen. Zo ontstaat vanaf de Westerweg een kijkje op de binnenplaats die het karakter van een hofje krijgt. Het gebouw blijft wel de kenmerken van een gevangenis behouden. Voor de ontwerpers een boeiend karwei om de balans te vinden tussen het karakter van gedwon gen binnen blijven en er in alle gastvrijheid vertoe ven. Alkmaar opende in 1884 de toen kleine ge vangenis met 26 cellen. In 1893 werd het complex uitgebreid tot 104 cellen en bij de sluiting in 2012 was er plaats voor 122 gedetineerden. Aan beide zijden van het gebouw staan cipierswoningen die bewoond zullen blijven door oud-werknemers. Schutterswei is een van Alkmaars beeldbepalen de gebouwen dat met de nieuwe bestemming behouden kan blijven. Alkmaar is niet alleen een museum rijker maar ook een monument. Begin september jl. is de gas fabriek, Helderseweg 28, op de lijst van gemeen telijke monumenten geplaatst. Het aanzicht en de vorm waren al beschermd door de status van 'beeldbepalend pand'. Nu de gasfabriek een mo nument is geworden mag het niet meer gesloopt worden. En als monument kan steun gevraagd worden voor onderhoud en herstel. Het honderd jaar oude gebouw is het laatste over blijfsel van de industriële complexen die werden aangelegd vanaf het einde van de negentiende eeuw aan de Helderseweg en het Noordhollands kanaal. Volgens de welstandscommissie heeft de gasfabriek zowel architectonische als cultuurhis torische waarde. Het bijzondere gebouw vormt een 'aantrekkelijk decor' bij de herontwikkeling van het Nuon-terrein, aldus de Stichting Behoud GasiFabriek. In het artikel "Akela, wij doen ons best" in Oud Alkmaar 2017-2 zijn een paar foutjes geslopen. Bij de foto op blz. 41 staat een verkeerd bijschrift. Het juiste bijschrift is: "De praalwagen van de padvindsters opgesteld op het Doe- lenveld. Rechts achter een gedeelte van de gemeenteschool hoek Koningsweg-Lombardsteeg. Foto P. Jonker 1918. Collectie Regionaal Archief Alkmaar". Bij noot 2 en 3 op blz. 44 staat ten onrechte vermeld dat de foto's afkomstig zijn uit de jubileumboeken. Zij zijn afkomstig uit het eigen archief van beide groepen. Alkmaar Varia - 81

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2017 | | pagina 14