/iKV
Hl Wh
e M
a h
,r\
f
OUD ALKMAAR
ïtm Ïf:-P Ti FT -
C M
f X
UÊËKL-J TliimiTïïPi PI I
1 I -- f Jj|jp piffi
HET PAND VAN DE NEDERLANDSCHE BANK
Inhoudsopgave
ONDER
HANDBEREIK?
Jaargang 41, nummer 2 - 2017
29 Feyko Alkema
Het pand van de Nederlandsche Bank
34 Marlies ten Berge
"Akela, wij doen ons best". De eerste
vijfendertig jaar scouting in Alkmaar
45 Peter Smit
Jazz in the sixties
48 Louis Frankenberg
Een eerbetoon aan J.D. Kila
52 Alkmaar varia
54 Verenigingsnieuws
Oud Alkmaar is een uitgave van de Historische
Vereniging Alkmaar. Het tijdschrift verschijnt drie
keer per jaar. Oude nummers zijn te koop via
een e-mail naar info@hvalkmaar.nl.
Redactie
Marlies ten Berge, Netty Bleichrodt-Vegter, Jan Drewes,
Eelkje Knol, Lisa Oskamp
Redactieadres
Kopij voor Oud Alkmaar en te bespreken publicaties
zenden aan: Redactie Oud Alkmaar, p/a Historische
Vereniging Alkmaar, Nassaulaan 43, 1815 GJ Alkmaar,
of naar redactie@hvalkmaar.nl
Opmaak
GreyFish grafische Vormen, Alkmaar
Druk
Krijgsman Drukwerk, Alkmaar
Historische Vereniging Alkmaar. Niets uit deze
uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar
gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van de Historische Vereniging Alkmaar
Omslag
Voor: Praalwagen van de verkenners voor de 8 oktober
optocht in 1919. Uitsnede uit een foto van P. Jonker,
Collectie Regionaal Archief Alkmaar
Achter: Het pand van de Nederlandsche Bank.
Foto F. Alkema
De inhoud van deze nieuwe
aflevering van Oud Alkmaar
is weer een treffend
voorbeeld van de
verscheidenheid van
Alkmaars geschiedenis. Na
de boeiende lezing van Feyko Alkema over het pand
van de Nederlandsche Bank in de Koorstraat vroeg
het enthousiaste publiek of zijn verhaal nog eens na
te lezen zou zijn. En dat kan, zoals u ziet. Marlies
ten Berge ontsluit voor ons de geschiedenis van
Scouting Alkmaar. Jaarlijks bij de 4 mei herdenking
aan de Harddraverslaan zijn de scouts steeds
waardig present. En wat Peter Smit allemaal
tegenkwam over de stedelijke jazz-scene bij zijn
studie naar de Alkmaarse popmuziek, NH-beat,
vinden we terug in dit nummer. Louis Frankenberg
memoreert oud-bestuurs- en redactielid Joop Kila,
die het lot van de Alkmaarse Joden in de Tweede
Wereldoorlog beschreef. Mooi werk vóór de
schermen, want we kunnen er al onze leden in laten
delen.
Achter de schermen was ons bestuur namens de
Vereniging de laatste maanden erg druk met
advies- en organisatiewerk. We nemen deel aan de
'Klankbordgroep' over het nieuwe ziekenhuis in De
Hout, we doen mee aan de Schermer Alliantie over
de dijkvernieuwing in de Schermerpolder, we
werken mee aan de voorbereiding van een nieuw
bestemmingsplan voor de monumentale binnen
stad, lieten onze stem horen in de discussie over de
Bierkade en denken mee over de festiviteiten van
500 jaar Grote Kerk. De opsomming is bij lange na
niet volledig. Daarom is het goed om ook het
nieuws op onze website en facebookpagina in de
gaten te houden. En ook de wekelijkse column in
het Alkmaars Nieuwsblad. Met de digitale nieuws
brief, waarmee we nu gestart zijn, willen we
periodiek de actualiteit van al onze activiteiten voor
u samenvatten. Het kan niet anders, of u heeft ons
met Oud Alkmaar én met onze digitale media
steeds onder handbereik.
Leen Spaans
T-rf f 1 'l-mr
I
Jw'
Tijdens de verbouwing van het pand Heul 1, het voormalige gebouw
van de Nederlandsche Bank, vroeg Ed Bregman, eigenaar van Summit
Vastgoedbeheer, of de Historische Vereniging Alkmaar met het verwijderen
van de tralies kon instemmen. Dat was de aanleiding om meer over de
geschiedenis van deze plek en dit gebouw te weten te komen.
Feyko Alkema
In 1426, na afloop van de strijd tussen Jacoba van
Beieren en Filips van Bourgondië, verloor Alkmaar
zijn stadsrechten en moesten de stadsvesten
gesloopt worden. Het was een straf die twintig
jaar geduurd heeft, want in 1445 en 1452 gaf Filips
van Bourgondië toestemming de deuren weer in
de poorten terug te hangen. Historisch onderzoek
maakt aannemelijk dat tot de stadsuitbreiding van
1528 de stadswallen achter de Grote Kerk langs
liepen. Een aanwijzing voor het verloop van deze
stadswallen krijgen we uit een aantekening uit 1430,
waarin sprake is van een huis 'gelegen in de vrijheid
van Alcmaer op die Lede (=Laat), achterwaert an
der steden vesten', terwijl in 1497 een huis vermeld
wordt 'an die Hoel (=Heul) op die vesten'. Een heul is
middeleeuws Nederlands voor een smalle afwate-
ringssloot. De weg vanaf de Heul richting Heiloo lag
daarmee buiten de stadswal en was een uitvals
weg tussen rietlanden die bij de Singelgarage nog
gedeeltelijk terug te vinden zijn. De naam Ritsevoort
verwijst naar die rietvelden en betekent een door
waadbare plaats (voort of voord) omgeven met riet
Prent van de Kennemerpoort te Alkmaar door C. Pronk,
1727. Collectie Regionaal Archief Alkmaar
29
