ALKMAAR VARIA
Paardenparade
GP Groot 100 jaar
Leerlooierij
Truus Wijsmuller
Hendrik Pieterse
Ze staan er nu ruim een jaar: de 10 grote kunst-
paarden van de 'Paardenparade'. Ze zijn geplaatst
in een ongeveer 68 km lange route die Alkmaar,
Bergen, Heiloo, Schermer en Graft-De Rijp ver
bindt. De Paardenparade is een project uit het
cultuurconvenant 2013 dat meer samenwerking
op cultureel gebied ten doel heeft tussen de ge
meenten Alkmaar, Bergen, Heiloo en Schermer.
De keus viel op paarden omdat ze de verbinding
vormen tussen heden en verleden en tussen
mens en dier. Met hun werkkracht staan ze voor
dynamiek en energie. Vroeger waren paarden in
de regio Alkmaar een gezichtsbepalend element.
De meeste gekozen plekken hebben een cultuur
historische waarde; paarden speelden een be
langrijke rol in het vervoer. Er was bijvoorbeeld
een paardentram of een paardentrekschuit met
jaagpad. Een tiental professionele kunstenaars
uit de regio kreeg de opdracht het thema 'ver
binding' vorm te geven. Veelal geïnspireerd door
de historische plek lieten ze hun fantasie los op
een wit kunststofpaard. Zo heeft David Bade bij
het Centraal Station, waar ooit de eerste paar
dentram van Alkmaar langskwam, een paard op
een spoorrail van 7 meter neergezet. De losge
maakte lichaamsdelen van het paard vormen
een kluwen die uitbundig danst en balanceert.
Aan de Kennemersingel bij de Molen van Piet
staat een paard dat beschilderd is door Mattia
llic. Het paard heet Adam, naar een van de eer
ste burgemeesters van de stad. De beschildering
bestaat uit tekstjes en beeltenissen die het 'Klein
Geheugen van Alkmaar' vormen. Hier bij de in
gang van de stad was ooit een paardenwed, waar
de paarden hun dorst konden lessen. Bovendien
kijkt het uit over de voormalige Harddraverslaan.
Voor meer informatie over de paarden, de kun
stenaars en de route: www.paardenparade.nl
Op 10 juni jl. zette GP Groot de poorten van het bedrijf
aan de Boekelerdijk wagenwijd open voor het publiek.
Het bedrijf vierde zijn 100 jarig jubileum. Iedereen kon
komen kijken naar de moderne wijze waarop GP Groot
afval inzamelt, vervoert, vooraf scheidt, verder sorteert
en vervolgens de stromen verschillende materialen re
cyclet of composteert tot waardevolle producten voor
hergebruik. Het begon in 1917. Gerrit Pieter Groot,
melkrijder en groenteman, was zelfstandig ondernemer
die overal handel in zag. Hij richtte zich in toenemende
mate op transportmogelijkheden en legde daarmee de
basis voor het huidige GP Groot. Na WO II namen zonen
het transportbedrijf over. In 1947 kwam de brandstof-
fenhandel erbij en in 1963 werd GP Groot Aannemings
bedrijf voor grond-, weg- en waterbouw opgericht. Van
af 1965 breidde de handel in brandstoffen zich uit. Dat
resulteerde in de vrije Benzine- en Oliehandel (BOHA
Oliemaatschappij). Inmiddels participeert GP Groot ook
in de levering van groengas. Toen het scheiden van afval
gewoon werd, zag de toenmalige directie innovatiemo
gelijkheden. Men breidde uit met de ontwikkeling van
afvalcontainers. In de afvalverwerkingsmarkt is GP
Groot een grote speler geworden. Het bedrijf kocht in
1973 dertig hectare grond in de Boekelermeer en begon
een eigen stortplaats. Door gescheiden inzameling ont
staan nieuwe afvalstromen en kunnen recyclingsactivi-
teiten geïntensiveerd worden. Op het terrein staan nu
twee hightech installaties: de afvalscheidingsinstallatie
(ASI) en de houtrecyclingsinstallatie (HSI). Ook is er
ruimte voor een toekomstige zonneweide. GP Groot
heeft zich ontwikkeld tot een veelzijdige onderneming
met oog voor duurzaamheid en innovatie. Of zoals in de
jubileumuitgave treffend staat: van familiebedrijf naar
bedrijvenfamilie. www.gpgroot.nl/100jaar
Half april jl. werd aan het oostelijk deel van de
Laat, op de bouwplaats van het toekomstige ap
partementencomplex Lundiahof, een opmerkelij
ke vondst gedaan. Al na de eerste drie dagen van
archeologisch onderzoek concludeerde stadsar-
cheoloog Peter Bitter dat op die plaats een leer
looierij uit de vijftiende eeuw geweest moet zijn.
Men vond een laag gemalen eikenschors en res
ten kalk. Bij het leerlooien werden vroeger beide
stoffen gebruikt. De datering maakt de vondst op
merkelijk. De leerlooierijen die archeologen vin
den zijn meestal in de zeventiende of achttiende
eeuw te plaatsen. Een dag eerder vond men een
schoen, ook uit de tweede helft van de vijftiende
eeuw. Er is geen verband tussen de leerlooierij en
de schoen. De schoen moet gedragen zijn en is
bijzonder goed geconserveerd. Van de schoen zijn
zelfs de veters opvallend goed bewaard gebleven.
Volgens Bitter komt dat omdat de schoen in een
laag stro, goed conserverende mest en ander af
val lag. Met dit materiaal dempte men vermoede
lijk dit gedeelte van het veenmoeras. Dit eens zo
laag gelegen deel van de Laat was in de tweede
helft van de vijftiende eeuw de rand van Alkmaar.
Uit archeologisch onderzoek eind jaren negentig,
na de grote Houtmarktbrand in 1997, bleek dat
op die plaats een rij boerderijtjes gestaan moet
hebben. Vanwege de lage ligging was het destijds
een van de armste delen van de stad.
Op donderdagavond 18 mei jl. nam de Alkmaarse
gemeenteraad een motie aan waarin het college de
opdracht krijgt te onderzoeken hoe de hier geboren
Truus Wijsmuller (1896-1978) in de 'fysieke omge
ving' geëerd kan worden. Het maakt niet uit of het
een brug, straatnaam, standbeeld, plantsoen of een
plaquette gaat worden, aldus de opsteller van de
motie, VVD'er Van der Rhee. Het wordt hoog tijd
dat deze verzetsheldin in haar geboorteplaats een
blijvende herinnering krijgt. Haar verzetswerk is net
zo ontzagwekkend als dat van Oskar Schindler en
Raoul Wallenberg, maar minder bekend. Ze weet in
de oorlogsjaren 10.000 kinderen veilig naar Engeland
te krijgen. In Alkmaar is Truus Wijsmuller zeker niet
onbekend. In ons tijdschrift Oud Alkmaar (2015 nr.
2) staat een uitgebreid artikel over haar leven en
werk. In het jubileumnummer van Oud Alkmaar (de
cember 2015) is ze een van de 90 geportretteerde
Alkmaarders. In diverse steden is al een gedenkteken
van haar te vinden. Gdansk, Londen, Wenen en Hoek
van Holland hebben een monument. Wijsmuller
kreeg in Jeruzalem de Israëlische Yad Vashem-on-
derscheiding uitgereikt. In het herdenkingscentrum
staat een boom die haar naam draagt. En in Gouda,
Coevorden, Spijkernisse, Pijnacker en Leiden is een
pad of straat naar Truus Wijsmuller genoemd. Nu
haar geboorteplaats Alkmaar nog.
In het artikel over kunstschilder Hendrik Pieterse in het vorige nummer van Oud Alkmaar zijn in de bijschriften
een paar fouten geslopen. De linker foto op p.18 is niet de Oudegracht maar de Kanaalkade, want je ziet het
torentje van de Doelen. De bovenste afbeelding op p.19 is wel het zicht op de Kapelkerk, maar dan over de Mient,
dus ongeveer vanaf de Waag.
Alkmaar Varia - 53
