ALKMAAR VARIA
ALKMAAR VARIA
Muurschildering
Trouwring
Elisabeth, Cécile en Elsa
In het Westerhoutkwartier staat aan de Koornlaan
de RK Basisschool De Kring. De school is in 1977
voortgekomen uit een samenvoeging van de Sint
Aloysiusjongensschool, de Sint Agnesmeisjesschool
en de Sint Theresiakleuterschool. De drie scholen,
ontworpen door de architect Nies Molenaar jr., zijn
in de jaren twintig van de vorige eeuw in de stijl van
de Amsterdamse School gebouwd. Inmiddels vor
men de gebouwen een Rijksmonument. Op de wand
in het trapportaal van de voormalige Sint Aloysius-
school is een muurschildering te vinden, weliswaar
zonder monumentale status, maar wel van grote
historische waarde. Dit jaar is het in prima staat
verkerende kunstwerk uitgebreid gefotografeerd in
opdracht van het Regionaal Archief Alkmaar en de
Monumentendienst van de Gemeente Alkmaar. De
muurschildering toont twee perioden uit de Alk-
maarse geschiedenis. Aan de rechterkant Alkmaar
tijdens het beleg in 1573 en aan de linkerkant een plattegrond van Alkmaar uit het jaar 1945.De plattegronden
zijn van de hand van broeder Donatius.
Tijdens de oorlogsjaren waren de gebouwen gevorderd door de Duitsers. Na de bezetting kwamen de schoollo
kalen weer beschikbaar. De in Alkmaar getogen broeder Donatius wilde ter ere van de bevrijding een muurschil
dering maken. Het was een lang voorbereid plan dat met veel enthousiasme ontvangen werd.
Voor de plattegrond van het oude Alkmaar gebruikte Donatius kaarten van het beleg: die van Cornelis Drebbel
uit 1597 en die van Johannes Blaeu uit 1652. Voor de plattegrond van Alkmaar uit 1945 maakte hij vele schetsen
van gebouwen uit de binnenstad. Vervolgens werkt hij vele weken aaneen met veel geduld aan de muurschilde
ring. Burgemeester Van Kinschot onthulde op 2 februari 1946 de kleurige, bijzonder informatieve muurschilde
ring. Zie historylabalkmaar.nl.
Vanaf februari 2017 kunnen we de kleine (maat 16)
diamanten trouwring van Maria Tesselschade Roemer
Visscher bewonderen. Tesselschade (1594-1649) was
een bekend Alkmaars dichteres en glasgraveerster. De
bezittingen van Tesselschade die bij opgravingen in
een beerput gevonden zijn, worden tijdelijk tentoon
gesteld in het Stedelijk Museum Alkmaar.
80 - Alkmaar Varia
Na de grote brand in de nieuwjaarsnacht van
2015/2016 aan de Langestraat, op de plek waar
Tesselschade tussen 1629 en 1649 woonde, vond
archeologisch onderzoek plaats. Een kannetje, kan
delaars, glaswerk, serviesgoed en een fraai openge
werkte damesschoen, maatje 34, werden opgegra
ven. Ook een stuk gegraveerd glas werd gevonden.
Het graveerwerk is aan Tesselschade toegeschreven.
In juli dit jaar werd in de beerput een prachtige,
kostbare ring gevonden: 21-karaats goud met een
roosgeslepen diamant in het midden.
Juwelenhistoricus Martijn Akkerman dateert de ring
rond 1620. In 1623 trouwde Tesselschade met Allard
Jansz. Crombalch, zeeofficier van de Admiraliteit
van het Noorderkwartier. Akkerman stelt dat het om
Tesselschades trouwring gaat. Een andere bijzonde
re vondst is een gouden zgn. 'veiligheidsringetje';
eenvoudig en met ribbeltjes. Een veiligheidsringetje
werd gedragen om te voorkomen dat een kostbare
ring bij het vette eten niet van de vinger zou glijden.
De vondsten uit de beerput dateren van de periode
1625 tot 1650 en geven het beeld van een 'verfijnd'
huishouden. De bezittingen van Tesselschade en al
wat de beerput prijsgegeven heeft, zijn begin 2017
voor het publiek te zien.
ste privépraktijk voor
logopedie en sluit
vriendschap met kunstenaars als Mahler, Mengelberg en Toorop.
De levens van de zussen zijn boeiend en geven inzicht in de cultuur van het Fin de
Siècle (1890-1914) en het Interbellum in Nederland en Frankrijk. Cécile en Elsa,
strijdbare freules is levensgeschiedenis, cultuurgeschiedenis en maatschappijge
schiedenis ineen, aldus het juryrapport. De zussen hadden al een plek veroverd in
het boekje 90 Alkmaarders.
Voor Elisabeth Leijnse is 2016 een gedenkwaardig
jaar. Ze won dit jaar twee prijzen met haar dubbelbio
grafie Cécile en Elsa, stijdbare freules. Op 10 mei ont
ving ze de tweejaarlijkse Biografieprijs en op 30 okto
ber werd bekend dat ze de Libris Geschiedenis Prijs
2016 had gewonnen. Leijnses boek werd beoordeeld
als het beste historische boek van het afgelopen jaar
dat een breed publiek wist te bereiken.
In Cécile en Elsa, strijdbare freules beschrijft Leijnse
de boeiende levenswandel van de in Alkmaar gebo
ren zussen Cécile (1866-1944) en Elsa (1868-1939) de
Jong van Beek en Donk. Ze heeft gebruik kunnen ma
ken van divers archiefmateriaal, waaronder brieven
en dagboeken van de freules. De zussen, verknocht
aan elkaar, groeien op in een progressief aristocra
tisch gezin. Ze ontwikkelen zich tot strijdbare vrou
wen die elkaar, eenmaal volwassen, verwijten maken
over gemaakte keuzes. Cécile huwt de puissant rijke
Haagse projectontwikkelaar Adriaan Goedkoop. Ze
maakt naam als feministe onder andere met haar
succesvolle roman Hilda van Suylenburg.
Na haar scheiding woont ze vanaf 1900 in Parijs van
waar ze reportages schrijft voor De Nieuwe Courant.
Elsa huwt de componist Alphons Diepenbrock, begint
in Amsterdam de eer-
Alkmaar Varia - 81
