Alkmaar varia
één van de oprichters van onze Historische
Vereniging, was eigenaar van Huize
Voorhout, het Hooge Huys en Huize De
Dieu. De collectie van het echtpaar
Buur-Hofstee was ter aankleding onderge
bracht in het Hooge Huys en het naastge
legen achttiende-eeuwse pand Huize De
Dieu in de Langestraat. Dr. Hofstee had
Huize De Dieu gekocht van de erfgenamen
van Frederica van der Feen de Lille,
geboren jonkvrouw Fontein Verschuir.
Huize De Dieu werd na de verwerving
intern verbonden met het Hooge Huys en
kreeg naast kantoren op de verdieping een
representatieve functie. Het schilderij 'Vox
Populi' hing vervolgens decennia lang, tot
de zomer van 2015, hoog in het trappen
huis. In 2015, na wisseling van eigenaar,
dreigde het werk geveild te worden bij
Christie's. Dankzij royale schenkingen van
Alkmaarders kon het verworven en
gegeven worden aan de Historische
Vereniging Alkmaar met als voorwaarde
dat het op een voor het publiek toeganke
lijke plek zou komen te hangen. In de St.
Laurentius is het volledig op zijn plaats,
vanwege de tijd van ontstaan en de
pre-rafaëlitische schilderstijl. De muur
schilderingen van Alexander Klazener, de
kruiswegstatiën en het 'Bloedwonder van
Alkmaar' zijn er ook mee verwant. Alkmaar
heeft de 'Vox Populi' behouden en het
interieur van de St. Laurentiuskerk is
verrijkt met een 'ware parel'.
kocht het rooms-katholieke echtpaar
Buur-Hofstee, mede-eigenaren van de
verzekeringsmaatschappij 'Hooge Huys' te
Alkmaar, vele schilderijen, kunstwerken
en antiek. Zij waren zeer gesteld op het
werk van Karel Verlat. Dr. Henk Hofstee,
vader van Anna Gertrude Buur-Hofstee en
Op vrijdag 28 augustus 2015 overhandigde het bestuur van de Historische Vereniging
Alkmaar het schilderij 'Vox Populi' aan het bestuur van de R.K. Parochie HH Matthias-
Laurentius. Het grote schilderij hangt nu op een centrale plek, links van het liturgisch
centrum in de doopkapel. Dit artikel is een bewerkte versie van de lezing die bij die gelegen
heid gegeven werd door kunsthistoricus Harold D.E. Bos, voormalig voorzitter van de HVA.
2016: het Jan Wilsjaar
Restauratie Pelsorgel
Muurschilderingen
De Vox Populi vlak
na de onthulling.
Foto Mark Koning
Harold Bos houdt
de lezing. Foto
Mark Koning
22 Oud Alkmaar 2016
Op 23 april a.s. wordt in het restaurant onder de tribune van de drafbaan
de wandelkaart van Wils gepresenteerd. Het is een activiteit in het
programma dat de Stichting 'Alkmaarders op de Kaart' opgesteld heeft
rond de Alkmaarse architect Jan Wils (1891-1972). Hij werkte in de tijd
van Berlage en Frank Lloyd Wright voornamelijk in en rond Den Haag.
Wils werd echter vooral bekend door zijn Amsterdamse jaren. Hij
ontwierp het Olympisch Stadion en de ervoor geplaatste Citroëngarages.
Voor architectuurtijdschriften schreef hij artikelen en hij was in het
verenigingsleven actief. De wandeling gaat langs zijn geboorteplek, de drafbaantribune en de gebouwen die Wils
ontwierp in Alkmaar rond het Nassauplein en de Kennemerstraatweg. Ook komt er deze zomer een expositie bij
de Kunstuitleen over Wils zijn bijzonder productieve architectenleven en er zal een lezing gehouden worden. De
kleinkinderen van Wils helpen de Stichting door voorwerpen uit eigen archief naar Alkmaar te laten komen zoals
foto's, schetsontwerpen oorkondes en een schilderij. De plaquette die herinnert aan de geboorteplek van Jan Wils
is niet moeilijk te vinden op het voormalige V&D-gebouw. U ziet tweemaal geschiedenis.
Op 17 september 2014 startte de
inzamelingsactie 'Adopteer een pijp' voor
restauratie en verplaatsing van het
Pelsorgel van de St. Laurentiuskerk aan het
Verdronkenoord. Het kerkorgel is in 1950
gebouwd en geplaatst door het Alkmaarse
bedrijf Pels en Zn. Dit bedrijf behoorde tot
de grootste en bekendste orgelbouwers in
Europa. In de jaren zeventig is het orgel
verplaatst naar het noordertransept; een
inmiddels betreurde verplaatsing. Het orgel
vervuilde en kwam in een zodanige staat
dat restauratie noodzakelijk bleek. Toen
tachtig procent van het
begrote bedrag binnen
was, durfde de Stichting
de Alkmaarse Cuyperskerk
te starten met het project.
Half januari jl. begon de
ontmanteling van het
orgel en volgens planning
kan het in juni a.s. weer te
zien en te horen zijn. Het
Pelsorgel hangt dan op de
oorspronkelijke plek: op
het koorbalkon boven de
ingang.
Na de ontmanteling voor een grote revisie van het
Pelsorgel in de St. Laurentiuskerk aan het Verdronken-
oord kwamen twee van de vier muurschilderingen van
Alexander Klasener (1826-1912) te voorschijn. Men wist
dat de kunstwerken er waren, maar ruim veertig jaar
hing het orgel ervoor. Op 19 februari jl. zijn de
muurschilderingen onthuld. Ze vertellen het verhaal van
het 'Bloedwonder van Alkmaar'. De onthulling bracht
nog wel een verrassing. Er bleek een Latijnse tekst uit
1874 onder de schilderingen te staan. De woorden laten
de betrokkenheid destijds zien van mensen bij de
gemeenschap. Bij een bijzondere gebeurtenis schonk
men vaak iets aan de kerk. Vertaald staat er: 'J.A. van
den Bosch Ja. Albeda Jelgersma,
sinds 6 mei vijf maal vijf jaar
echtgenoten, hebben bij gelegenheid
van het eerste priesterjaar van hun
zoon, de eerwaarde heer Petrus
Adrianus op 18 augustus in het jaar
des heren 1874 deze beeltenissen ten
geschenke gegeven.' Het is een
interessante tekst omdat Van den
Bosch een bekende naam is in
Alkmaar. De muurschilderingen zullen
zichtbaar blijven, want het Pelsorgel
gaat terug naar zijn oorspronkelijke
plek op het koorbalkon.
Oud Alkmaar 2016
