Alfred Peet
Toontje Poland
Marie Portegies
'Hij is onze geestelijk vader.' Dit zeggen de oprichters van Starbucks over Alfred Peet. De oprichters van de
grootste koffieketen ter wereld hebben het vak geleerd van een Alkmaarder. Hoe kan dat? De vader van
Alfred Peet was koffiehandelaar in Alkmaar. Alfred hield zich eerst in Nederlands-Indië bezig met de
export van thee. In de jaren vijftig emigreerde hij naar de Verenigde Staten. Hij vond dat de Amerikanen
geen lekkere koffie konden zetten en opende daarom in de bekende universiteitsstad Berkeley (San
Francisco) een eigen koffiebar. Peet liet bonen uit diverse landen komen, brandde de bonen in zijn winkel
en gaf klanten de mogelijkheid om wat rond te hangen in zijn zaak terwijl ze koffie dronken. Naast koffie
verkocht hij in Peet's Coffee Tea ook thee, maar hij vestigde zijn naam vooral met koffie. Al snel stonden
er lange rijen in de hippe zaak van de 'Dutch coffeemaster'. Door Peet ontstond er een nieuwe koffie
cultuur die leidde tot het ontstaan van vele koffiebranderijen en koffiezaken in de Verenigde Staten.
Men bewonderde Peet, omdat zijn koffiekennis en vermogen om koffie te proeven ongeëvenaard was. De
Alkmaarder was bevlogen, deelde zijn kennis met anderen en
inspireerde hierdoor velen. Toch was hij ook een lastige man, want
hij was behoorlijk eigenwijs en hij liet mensen vallen als ze niet aan
zijn eisen voldeden. Uiteindelijk werd zijn bedrijfgekocht door
Starbucks. Diverse historici beschrijven Peet als 'de Nederlander die
Amerika koffie heeft leren drinken'.
Theodorus ofliever Toontje maakte in zijn leven een niet
al te beste start, maar zou zich als militair opwerken tot
een gerespecteerd man. Hij kon naar de militaire
kweekschool in Den Haag en kwam in 1810 terecht op de
Franse vloot. Toen Napoleon naar Elba werd verbannen
keerde hij naar Holland terug. Poland tekende vervolgens
voor het Nederlands Indische leger. In 1815 vocht hij nog
tegen Napoleon bij Quatre-Bras voor hij afreisde naar
Batavia. Hij werd meermaals bevorderd wegens dapper
gedrag gedurende verschillende expedities in de periode
1818 - 1824. Roem verwierfhij vooral tijdens de Javaoorlog
in 1829. Hij kreeg een hoge onderscheiding en werd
persoonlijk adjudant van de sultan van Madura. In 1853
werd hij benoemd tot kolonel titulair. Johan Fabritius
beschreefzijn levensverhaal.
Marie stond al vroeg op eigen benen. Ze verdiende de kost
als strijkster, trouwde, kreeg kinderen, scheidde en
hertrouwde. Ze was een kunstzinnige vrouw met een
speciaal talent. Ze declameerde namelijk gedichten,
verzen en liederen en trad daarmee in heel Nederland op.
Zonder microfoon natuurlijk! Meestal was ze te horen op
bijeenkomsten van de Sociaal Democratische Arbeiders
Partij, de geheelonthouding of de vrouwenbeweging,
want ze was ook een heel strijdbare vrouw. Al voor de
oorlog bood ze hulp aan politieke vluchtelingen en
tijdens de bezettingsjaren ving ze joodse onderduikers op,
wat een paar maal tot zeer hachelijke situaties leidde. Na
de oorlog pakte ze haar werk als voordrachtskunstenares
weer op en was in menig radioprogramma te horen. Ook
ging ze amateurtoneelgezelschappen regisseren.
Alkmaar 1920 - Ashland (VS) 2007
Alkmaar 1795 - Tjilatjap 1857
Alkmaar 1891 - 1967
Oud Alkmaar dec. 2015 43
