m
toonaangevend ondanks de opmars van de
confectie, die eveneens van uitstekende
coupe en kwaliteit is en in de beste zaken
op dit gebied in opdracht van N.V.
Spaander vervaardigd wordt."
Voor het winkelbedrijfwas 1932 een zeer
slecht jaar. De omzet in Hoorn was
ongeveer de helft van die in het jaar ervoor
en in Alkmaar daalde de omzet met
ongeveer 1/6. Op allerlei manieren werd
bezuinigd. Het licht in de etalages ging na
sluitingstijd uit, net als de verwarming.
Op reclame werd (nog) niet bezuinigd. De
salarissen voor de winkelbedienden zakten
van fl. 32,-- naar fl. 29,60 per week. De
loopknecht kreeg in het vervolg een
gulden per week minder. De kleermakers,
allemaal lid van een vakbond dus goed
georganiseerd, werden ontzien. En
misschien kon de auto wel verkocht
worden, die Willem Nordemann in 1925
had mogen aanschaffen voor de bezorging
aan klanten. En misschien was het beter
directeur Spaander met pensioen te
sturen? Hoewel, 'Nordemann is nog niet
klaar voor het hoofddirecteurschap'.
De verhouding tussen beide heren werd er
inmiddels niet beter op. In 1934 zei
de onderdirecteur uit Alkmaar dat in
1926 bewust onjuiste boekingen en
afschrijvingen zijn gedaan om de cijfers
van Hoorn ten opzicht van Alkmaar
gunstig te beïnvloeden. De beschuldiging
maakte Spaander zeer boos.
Eind 1935 stond winkelbedrijfSpaander op
de rand van de afgrond. De accountant had
op verzoek van de commissarissen een
winst- en verliesrekening opgemaakt over
de periode 1920-1934. De Hoornse vestiging
had een verlies geleden van fl. 34.270 en de
Alkmaarse vestiging een winst gemaakt
van fl. 49.150. Nordemann overwoog in de
stad een goedkoper pand te huren en een
eigen modezaak te beginnen. Mocht
besloten worden Alkmaar te verkopen dan
was het einde verhaal voor Hoorn en zou
het bedrijf Spaander worden opgeheven.
Men besloot echter het bedrijf op de oude
voet voort te zetten en de verliesgevende
winkel in Hoorn op termijn te sluiten.
In Alkmaar ging zeker niet alles voor de
wind. De kleermakerij draaide vooral op
winkelchefen coupeur Leo Hovenier, die
uit angst voor ontslag een eigen zaak wilde
beginnen. Nordemann wist Hovenier nog
voor de zaak te behouden tot februari 1937,
toen vertrok de coupeur om samen met
collega Van der Korst een modezaak te
beginnen in de voormalige kleermakerij
van W.F. Slinger in de Langestraat, schuin
tegenover 't Hooge Huys. De maatafdeling
van Spaander had nu concurrentie, de
vacature bij Spaander werd niet opgevuld.
Op 22 september 1937 overleed Andries
Spaander, 59 jaar oud, en dat zou grote
gevolgen hebben voor het bedrijf. De
functie van hoofddirecteur kwam te
vervallen en de weduwe Spaander werd
voor een proeftijd van twee jaar als
bedrijfsleidster aangesteld in Hoorn, onder
de verantwoordelijkheid van directeur
Nordemann. Bepaald moest worden ofen
zo ja hoe het bedrijf Spaander werd
voortgezet. De landelijke inkoop
combinatie waarbij het kledingbedrijfwas
aangesloten deed een bod voor overname
van de N.V. v/h A. Spaander Co, maar het
bestuur ging niet op het aanbod in.
Besloten werd de zeer verliesgevende
winkel in Hoorn te sluiten en het pand
te verkopen. Willem Nordemann,
verantwoordelijk directeur voor het hele
bedrijfSpaander, werd betrokken bij de
problemen rond het ontslag van personeel
in Hoorn en de financiële afhandeling van
de zaak Spaander-Visser. Maar de problemen
in Hoorn en de zorg voor de winkel in
Alkmaar eisten hun tol. Toen twee jaar
later, op 12 november 1939, de deuren van
de winkel in Hoorn daadwerkelijk sloten
en het pand verkocht werd, maakten de
commissarissen zich zorgen om de
gezondheid van Willem Nordemann.
Nordemann diende begin 1938 een voorstel
in bij de commissarissen om de Alkmaarse
winkel zo te verbouwen dat de ingang in
het midden zou komen. Met zo'n
verbouwing zouden de geruchten dat
Spaander ging verdwijnen in de kiem
worden gesmoord. Het voorstel werd voor
kennisgeving aangenomen, dus in 1939
drong Nordemann nogmaals aan op
modernisering van de winkelpui naar het
voorbeeld van Modehuis Köster, ook in de
Langestraat.
Het ging uiteindelijk weer beter met
de firma Spaander. Nordemann meldde in
de eerste maand van 1939 ongeveer
25 maatkostuums meer te hebben verkocht
dan in dezelfde maand van 1938. Zijn broer
Herman verzorgde de etalages en hielp bij
de verkoop. Coupeur Cornelis Bierman
Uitsnede van een
prentbriefkaart
waarop helemaal
rechts de zaak van
Spaander te zien is.
Collectie Regionaal
Archief
DE CRISIS SLAAT TOE
CONCURRENTIE IN ALKMAAR
50 Oud Alkmaar 2015
DRAMATISCHE GEBEURTENISSEN
DE ALKMAARSE ZAAK
De vernieuwde
etalage kwam er
uiteindelijk toch,
zoals te zien op deze
foto uit 1955
De zaak trekt
aandacht met
een braderiepop,
foto uit 1954
Oud Alkmaar 2015 51
