De naam Bierkade is afkomstig van het
geïmporteerde bier dat hier aan land werd
gezet. In de Accijnstoren, gebouwd in 1622,
werd op dat bier accijns geheven. De toren
werd in 1904 verplaatst om de straat te
kunnen verbreden.
In 2006 werd begonnen met de herinrich
ting van de Bierkade. Aardig is om te zien
dat langs de huizenrij de stoepen in ere
zijn hersteld, althans, niet de echte oude
stoepen, maar een 'indruk van stoepen'.
Voor elk pand is een hardstenen strook of
een strook met klinkertjes en een paar
hardstenen platen gelegd als verwijzing
naar het oude soort stoepen die ook hier te
vinden zijn geweest.
De echte stoep was een stukje privégrond
zo breed als het huis. Vooral langs de
Oudegracht en het Luttik Oudorp zijn er
nog heel wat te vinden. Langs de Bierkade
konden de echte stoepen niet hersteld
worden, want dan beperk je eigenlijk de
openbare ruimte, zeker voor voetgangers.
En het is op de Bierkade al worstelen met
de (verkeers)ruimte. Het oorspronkelijke
ontwerp voorzag in het aanbrengen 'in het
platte vlak' van de vakken van de oude
stoepen. Er ging echter van alles mis in de
uitwerking van de ontwerptekening.
Uiteindelijk zijn het een soort 'stenen
deurmatjes' geworden.
Het meest recente project waar in de
openbare ruimte iets te zien valt over hoe
het vroeger moet zijn geweest is de
herinrichting van het Doelenveld. Een
langdurig project, eerst met en daarna
zonder Yxie, waarbij heel wat plannen en
inspraakrondes een rol gespeeld hebben.
Voor de Historische Vereniging Alkmaar is
het altijd van belang geweest dat er
aandacht was voor de historische waarde
van het plein, dat niet voor niets de naam
Doelenveld draagt. Het was een open
terrein achter de Doelen, waar vooral in de
zeventiende eeuw de Alkmaarse schutterij
kon oefenen in het schieten. De banen
waren voorzien van schijfdoelen. Onder
het plein is bij opgravingen de houten
fundering aangetroffen van een doelpaal
van de schutters. Alkmaar is vrijwel de
enige stad waar nog een groot deel van het
doelenterrein onbebouwd is.
De zuidelijke schietbanen van de Oude
Doelen zijn door twintigste-eeuwse
uitbreidingen al verloren gegaan. Het
open, met bomen beplante middenterrein
zou opgaan in de nieuwe bebouwingsplan
nen voor Yxie, maar werd uiteindelijk
grotendeels parkeerterrein. Wat resteerde
was de mogelijkheid de schietbanen van de
Nieuwe Doelen aan de noordzijde te
'bewaren'. Deze twee ofdrie evenwijdige
banen waren ongeveer zeventig meter lang
en gescheiden door bomen waartussen
zich lage hekjes van vlechtwerk bevonden.
Ze zijn op de kaarten van Drebbel en Blaeu
uit de zeventiende eeuw duidelijk te zien.
Bij de herinrichting van het plein zijn ze in
een soort grindasfalt weer zichtbaar
gemaakt. Als je nu rondloopt op het
vernieuwde Doelenveld, kun je duidelijk
zien en lezen op het informatiebord waar
de naam van dit plein vandaan komt.
En dan liggen er nog enkele particuliere
initiatieven te wachten op uitvoering. Een
daarvan wil ik hier vast noemen. Op dit
moment nog niet in Alkmaar te vinden
maar wel in voorbereiding zijn de
zogenaamde Stolpersteine. Het is een
project van een Duitse kunstenaar om de
slachtoffers van de jodenvervolging tijdens
de Tweede Wereldoorlog te gedenken door
voor ieder van hen een gedenksteen te
plaatsen in het plaveisel voor de gevel van
hun laatste woonadres. Er liggen al
ongeveer 50.000 van dergelijke stenen in 17
landen van Europa. De pas opgerichte
I
Stichting Stolpersteine Alkmaar zet zich in
om ook voor de woningen van de uit
Alkmaar weggevoerde Joden een dergelijke
'struikelsteen' te leggen. Ze zijn klein, en je
moet eigenlijk bukken om te lezen wat er
staat. Zo wordt de voorbijganger gewezen
op het tragische lot van een deel van de
Alkmaarse bevolking. Want ook dat is deel
van onze geschiedenis.
De nieuwe
voor i
huizen aan de
Bierkade.
Foto M. ten Berge
STOEPJES
DOELENVELD
22 Oud Alkmaar 2015
STRUIKELEN
Plantekening van
ketDoelenveld.
Gemeente Alkmaar
Het opgeknapte en
heringerichte
Doelenveld, met de
schietbaan.
Foto M. ten Berge
Oud Alkmaar 2015 23
