geen bewijs voor. Welke keuze maak je
eigenlijk bij de meerdere archeologisch
lagen en versies? Het antwoord is
duidelijk: de meest beroemde natuurlijk,
ofde mooiste, maar je moet het wel zeker
weten! En in zo'n situatie is er geen tijd
om lang te wikken en te wegen, dus de
stratenmakers gingen gewoon aan het werk.
Achterafheeft Bitter daar wel spijt van.
De recente archeologische vondsten op
de Paardenmarkt, gedaan in de zomer
van 2010, zijn wel nog steeds te herkennen.
In het najaar van 2011 is het plein opnieuw
ingericht en daarbij werd gezocht naar een
manier om blijvend iets te laten zien van
deze opgravingen. Wendy Sanders,
omgevingsontwerper van de gemeente
Alkmaar, kan mooi vertellen over de
afwegingen die daarbij gemaakt worden.
Zo werd het idee een vitrinekast neer
te zetten al snel verworpen: op dit plein
moet rekening gehouden worden met
bijvoorbeeld de plaatsing van een
waterbaan in de kermisperiode.
De beste oplossing was een herinnering in
het platte vlak: in het nieuwe plaveisel zijn
verwijzingen verwerkt naar de bijzondere
vondsten op deze plek.
Ten eerste zijn dat de graven en skeletten
die gevonden zijn. Er is een uniek
prehistorisch grafgevonden, gedateerd
ergens tussen 50 voor en 90 na Christus.
Deze vondst aan de zuidkant van het plein,
voor de ingang van de supermarkt, wordt
nu met een plaquette van natuursteen
aangegeven.
Verder zijn er circa 180 reguliere graven
aangetroffen van een middeleeuwse
begraafplaats. Op de plek waar nu de
Paardenmarkt is, was vroeger namelijk
het kloosterterrein van de Minderbroeders.
Dit klooster heeft hier van 1448 tot 1574
gestaan en de broeders hadden een
begraafplaats waar gewone burgers ter
aarde werden besteld. Omdat 180 graven
wat veel is om weer te geven zijn er nu in
het plaveisel achttien zwarte plekken te
zien die symbolisch houten kisten
weergeven als verwijzing naar een
middeleeuwse begraafplaats.
De meest spectaculaire vondst was wel een
dubbel massagrafuit 1573, het jaar waarin
Alkmaar belegerd werd. Over de identiteit
van de gestorvenen zal ik hier niet
uitweiden, maar de locatie van deze
archeologische vondst is terug te zien:
de plek van de beide massagraven uit 1573
is op het plein herkenbaar als zwart vlak.
Hierop zijn twee natuurstenen plaquettes
aangebracht.
De herkomst van de naam Paardenmarkt
zien we ook terug onder onze voeten. Het
Minderbroederklooster werd kort na het
beleg afgebroken. Het terrein dat ontstond
werd de Munnikenwerfgenoemd en raakte
in gebruik als veemarkt. Het plein werd in
de zeventiende eeuw omgedoopt tot
Paardenmarkt.
In de nieuwe bestrating zijn ook diagonale
lijnen te zien die lopen van de Koningsweg
naar de Paternosterstraat. Ze verwijzen
naar een brede baan van grote kiezels, het
restant van de keienbestrating van het hele
marktplein. Direct op en tussen de voegen
lag materiaal uit de achttiende eeuw en
later. Daarnaast lagen resten van een
zogenaamde 'monsterbaan' van rond 1800,
dus uit dezelfde tijd als de kiezelweg. Dit
was een pad van allerhande hergebruikte
bakstenen, afgedekt met een dikke
schelplaag wat het makkelijk beloopbaar
maakte voor een paardenkeuring. Op deze
baan liet men de paarden een stuk draven,
zodat de koper ze kon keuren en kon zien
ofhet dier bijv. kreupel was. De ronde
cirkels op het plein zijn waterputten.
Paardenmarkt
PAARDENMARKT
Oud Alkmaar 2014
k0N|NGS\NEG
SUPERMARKT
SLIJTERIJ
Archeologische opgravingen
verklaring kleurvlakken bestrating
ms
gemeente ALKMAAR^
Waterputten
Massagraven (middenop plein)
Gehurkte mens uit Prehistorie
(tussen de bomen)
Begraafplaats
20 graven gemarkeerd,
(er zijn op de hele
skeletten gevonden
te markeren)
Oud Alkmaar 2014 43
