W'J a A
r W'
NR
Eengep arkeerde van ongeveer 20 meter breed lag direct
auto op het deel buiten de muur, dus op de plek waar je nu
van de oude kunt wandelen in het Victoriepark. Bij
koorsluiting. verder archeologisch onderzoek bleken er
Foto uit 1984. binnen deze oudste stadsmuur twee
Collectie Regionaal opeenvolgende bouwfasen te zijn en
Archief kwamen de resten te voorschijn van de
Rode Toren en de Wortelpoort. Spectacu
lair was de ontdekking van de schade aan
de stadsmuren, aangebracht door de zware
Spaanse beschieting op 18 september 1573.
Een stuk muur dus van groot historisch
belang, en dat werd door velen ook erkend.
Nog tijdens de zomeropgraving van 2006
werden de plannen voor de wegindeling
van de Wageweg gewijzigd, zodat de
walmuur behouden kon blijven. De
gemeenteraad wilde de mogelijkheid
onderzoeken om een deel van de opgegraven
fundamenten onbedekt te laten, maar
dat bleek niet uitvoerbaar: het originele
metselwerk was door het gebruik
van tamelijk zachte baksteen niet vorst
bestendig. Een veel genoemde optie, het
met een glasplaat afdekken van de muur,
was ook bezwaarlijk. Het glas zou op
termijn ondoorzichtig worden, maar het
zou ook glad kunnen worden bij regen, en
dat zou grote risico's voor het verkeer
opleveren.
Er kwam een nieuw plan om een replica
van het originele muurwerk over 45 meter
lengte op te metselen op exact dezelfde
plek. Daarvoor werden de walmuur onder
de Wageweg en de fundering van de Rode
Toren afgedekt met een betonnen
fundament, met folie los gehouden van het
oude muurwerk. Hierop zou dan een één
meter hoge kopie van de muur worden
nagebouwd. Uiteindelijk is dit nooit zo
uitgevoerd. Er bleek een bouwvergunning
voor te moeten komen en dat bracht
destijds allerlei procedurele problemen
met zich mee. Het bestemmingsplan zat al
in een fase waarin wijzigingen niet meer
mogelijk waren. Het betonnen hoedje als
afdekking over de oude muur is dus
blijven liggen als een soort 'vluchtstrook'
tussen fietspad en autoweg. Wat er nu ligt
is wel de exacte locatie van de oude muur,
38 Oud Alkmaar 2014
maar niet over de volledige lengte. Als je de
oorspronkelijke muur helemaal zou
aangeven in het wegdek, dan zou het
verkeer in het brughek van de toerit naar
de Friesebrug geleid worden en dat was
natuurlijk niet de bedoeling.
De 'jongere' muur langs het Victoriepark is
bij de herinrichting verder vrijgelegd,
schoongemaakt en hersteld. Deze wal was
rond 1580/1585 herbouwd op enkele meters
ten noorden van de bij het beleg vernielde
oude walmuur.
GEEL ASFALT
Aan de oostzijde eindigde de oude
stadsmuur bij een ronde toren, de Rode
Toren. Uit de gevonden fundering bleek de
toren vijf tot tien meter naast de hoek met
de Bierkade te hebben gestaan. Volgens
afbeeldingen op de oudste kaarten van
Alkmaar uit de zestiende eeuw was het een
forse ronde toren, die in 1550 was omge
bouwd tot molen. De torenfundering
bleek één meter dik te zijn en de diameter
van de ronde toren bedraagt zo'n acht
meter uitwendig. De onderste torenfun
dering had een druppelvorm, waarschijn
lijk vanwege de beëindiging van de aarden
wal op die plek. De bovenbouw, waar in
1550 de molen inkwam, was waarschijnlijk
wel rond. De Rootoren was een deel van
het middeleeuwse Alkmaar en maakte deel
uit van de vestingwerken ten tijde van het
beleg van Alkmaar in 1573. De belegeraars
hadden een soort drijvende brug te water
gelaten om vanafhet Oudorperdijkje de
Rode Toren te bereiken. Op de wal bij de
Rode Toren en op de puinhopen van de
Friesepoort werden de Spanjaarden echter
- J
-
r.
Opgraving van
de walmuur bij de
Wageweg in 2006.
Vota Monu
mentenzorg en
Archeologie
Oud Alkmaar 2014 39
