werkten mee en kregen daar niet voor
betaald, er werd zuinig geleefd, maar ook
gespaard. Tonny vertelt dat de kinderen
'een goede bruidschat' meekregen in de
vorm van een aardige spaarpot.
De kinderen gingen verder in het ijs, alleen
Thea niet. Zij trouwde een timmerman.
Aris werd vertegenwoordiger in ijs. Arie
ging terug naar Den Helder. Na zijn
vroegtijdig overlijden werd de zaak in de
Keizerstraat overgenomen door Wim.
Veronica maakte duizenden ijslollies; ijs in
de vormpjes doen en vervolgens de stokjes
erin steken. Jo vestigde zich aan de
Keetgracht en had een ijswagen, een
'rijdende ijssalon'. Trien trouwde met
Jaap Kaandorp, zij begonnen later ijszaak
'De Mient'.
Tonny trouwde in 1957. Vader Wim vroeg
ofze nog ijs wilde verkopen. Dat wilde ze
graag en er kwam een 'raamwinkel' in haar
woning aan het Zeglis; een filiaaltje van de
ijszaak aan de Laat/Koorstraat. Ze woonde
er twintig jaar.
Tonny verkocht vanuit haar raamwinkeltje
'Laanijs'. De bakken ijs liet ze halen bij de
ijszaak op de hoek Laat/Koorstraat.
Ze plaatste de bakken in een soort buffet
dat achter het opengeschoven raam stond.
Het ijs bleef koud en de klanten buiten
konden van een ijsje worden voorzien.
Tonny herinnert zich een voorval
waardoor het ijs onverkoopbaar werd:
"Een meisje was boos; ze had thuis geen
geld gekregen voor een ijsje en gooide zand
door het raam in de bak ijs. De vader van
het meisje heeft later gelukkig nog f25,--
vergoeding betaald." Ze weet ook nog dat
ze met een ijskar op pad ging als er kermis
was. Dan verkocht ze haar ijs daar. Tonny
kreeg vier kinderen die geen van allen
verder gegaan zijn in de ijsbranche.
De zaken gingen goed. In het zomer
seizoen moest het geld ook voor de
wintermaanden verdiend worden, maar
dat lukte. Na de oorlog ging het wat
minder. Het was de tijd van de weder
opbouw en er waren nog veel grondstoffen
op de bon. De concurrentie nam ook toe.
Allerlei andere zaken gingen ijs verkopen
en de Italiaanse ijsbereiders kwamen.
In Alkmaar bijvoorbeeld vond de Italiaan
De Mas een pand tegenover de Grote Kerk,
zo'n vijftig meter van de ijssalon van Laan,
waar hij in 1947 zijn gelateria 'IJssalon
Venezia' opende. Om de Westfriezen te
winnen maakte De Mas zijn vruchtenijs
niet op water- maar op melkbasis. Dat was
men gewend bij het ijs van Laan. Maar om
te kunnen concurreren introduceerde De
Mas smaken: banaan, hazelnoot en mokka.
De eerste klanten waren veelal notabelen
die al eens in Italië waren geweest en
De Mas wilden laten weten wat ze allemaal
gezien hadden. In de tweede helft van de
jaren vijftig begon 'IJssalon Venezia' goed
te lopen. De welvaart nam toe en in
Alkmaar konden meerdere ijsbereiders
hun boterham goed verdienen.
Het bereiden en verkopen van ijs heeft
de familie Laan altijd een goed bestaan
opgeleverd. Tonny: "We hielpen elkaar en
dankzij die samenwerking in de familie
konden we doorgaan. We hebben ons
toentertijd met een eigen recept bij ons
eigen product kunnen houden en zijn niet
overgegaan op andere smaken. De enige
keus bij ons was de grootte en de prijs. Ik
had eens een klant die lang aarzelde: moest
het eentje van 25 cent ofeentje van 45 cent
worden? Ik heb een van 25 cent gegeven en
gezegd dat een ander ijsje mij alleen maar
geld kostte!"
De ijsjes van Laan zijn al vele jaren een
gewilde zomertraktatie. "Toen ik lang
geleden eens op het strand zat, hoorde ik
twee jongens die hun spullen pakten
zeggen: 'Zullen we nog een ijsje bij Laan
halen?' Ik voelde me zo trots", glimlacht
Tonny. Momenteel zijn er nog drie
ijszaken met de naam 'Laan'. Twee in Den
Helder en een in Alkmaar. De zaak van Aris
Laan in de Koningstraat in Den Helder
verkoopt meer smaken. De andere
Laanzaken houden het bij het roomwitte
ijs. Begin maart gaan de zaken meestal
weer open. Adverteren is niet nodig.
"Op 1 maart open is een traditie; dat weet
iedereen", zegt Tonny nog. Zo lang het
gaat, is ze op die dag present voor haar
eerste ijsje van het seizoen. Ze blijft een
echt 'meisje van Laan' dat uitkijkt naar een
mooie zomer en in het najaar concludeert
ofhet inderdaad mooi is geweest.
Met dank aan de heer Piet Laan voor enkele aanvullingen.
EIGEN FILIAAL
CONCURRENTIE
Koorstraat 45-47,
ijssalon Willem
Laan Alkmaar-Den
Helder, 1970.
Fotocollectie
Monumentenzorg
gemeente Alkmaar
32 Oud Alkmaar 2014
GOEDE ZAKEN
Tonny Laan
in 2014.
Foto E. Knol
Oud Alkmaar 2014 33
