in de ijshandel terecht kwamen. Tonny
herinnert zich haar grootvader als
een statige en trotse man. Ze toont een
foto van grootvader, grootmoeder en
hun gezin.
Het ging goed met het maken en verkopen
van ijs. Grootvader Aris had 'het rollende
ijssalon', een prachtige ijskar met
sierelementen. De kinderen zetten de
zaken voort. Van de meisjes bleven Griet en
Gery ongehuwd, maar zij hadden samen
een ijszaak aan de Spoorstraat. Veronica en
Thecla trouwden. Thecla trouwde met
tuinder Sombroek en zij leverden aard
beien aan de ijszaken van Laan. Arie bleef
in de groente- en fruithandel en Cor had
een ijssalon en een café-restaurant in
Huisduinen. De andere jongens begonnen
samen een ijsfabriek en van hun mede
werkers trokken velen erop uit met een
ijskar om het ijs te verkopen. Er waren wel
35 ijskarren. Van de haven bij de boot naar
Texel tot aan Huisduinen werd ijs van
Laan uitgevent. Op de gezinskaart van
Willem Laan, die in 1902 werd geboren,
staat te lezen dat hij aanvankelijk als
koopman te boek stond. Dat is later
doorgehaald en men noteerde het
veranderde beroep van Tonny's vader:
consumptie-ijsbereider.
De Tweede Wereldoorlog bracht drama
tische veranderingen. Geallieerde bombar
dementen en neerstortende vliegtuigen
ruïneerden Den Helder. Omdat de stad het
zwaar te verduren kreeg in de oorlogsjaren
zijn veel inwoners geëvacueerd.
"Ons huis en de ijszaak waren helemaal
vernield. Toen moesten we Den Helder
verlaten en werden opgevangen door mijn
tante Thea in Heiloo die al eerder
weggegaan was uit Den Helder. Met z'n
tienen op een zolderetage", vertelt Tonny.
"Gelukkig kregen we vrij snel een huis
toegewezen door de gemeente." Ze laat een
foto zien met haar broertjes en zusjes: de
toen nog acht kinderen van vader Willem
Laan en moeder Agnes. In Heiloo kwamen
er nog drie bij: Piet, Riet en Gery. Zij staan
niet op de foto.
De bereiding en verkoop van ijs moest
opnieuw opgestart worden. In een
schuurtje achter het huis werd het ijs weer
gemaakt en later aan de ijskar verkocht.
Tussen de jaren 1945 en 1950 richtte Wim
Laan zijn ijssalons op: twee in Den Helder
en een in Alkmaar. Tonny herinnert zich
nog goed dat ze met vader mee mocht om
een pand in Alkmaar te zoeken. Ze was een
jaar ofelf Het oog viel op een sigarenzaak
op de hoek Laat /Koorstraat. "Pa ging naar
binnen en even later hoorde ik 'handjeklap'
en begreep dat de deal gesloten was. Het
pand was van ons. Vader zei: 'Zo kind, je
kan aan het werk' aldus Tonny.
Tonny weet nog dat er geen toilet beneden
was. "Er was een keer een klant die vroeg of
het toilet gebruikt mocht worden. Ik zei
dat er geen toilet was. 'Waar doen jullie het
dan', vroeg de klant. Nou, aan de overkant,
bij Het Gulden Vlies. De woning boven de
zaak met toilet werd later van ons. Toen
was die situatie voorbij", vertelt ze. Het
huidige uithangbord vertelt dat er ijs
verkocht wordt: sinds 1948. Eerst door
vader Wim, vanaf1969 door Tonny's broer
Piet en vanaf 2004 door diens zoon Wim.
Het was hard werken. Al van jongs af
werden de kinderen ingeschakeld. De
kleintjes hielpen in de (te krappe) keuken
bij het maken van de ijspap. Dat betekende
onder andere zakken meel tillen, de juiste
mix in de roermachine doen, slagroom
slaan en afwassen. "Nog steeds gaat dat
volgens eigen geheim recept", glundert
Tonny. "Alles maakten we zelf, ook de
hoorntjes. De ronde, gebakken wafels
werden, nog warm, met een pen in een
krul gedraaid. De brokken en kruimels
van de wafels gingen in een zak mee naar
klanten. Als we een jaar of veertien waren
mochten we in de salon helpen. Dat
vonden we niet allemaal even leuk; voor
sommigen was het moeten! Voor mij was
het eerst heel lastig. Ik moest leren
bedienen met mijn vervelende arm",
vertelt Tonny.
Ze is geboren met een handicap, haar
rechterarm scharniert niet. "Al snel had ik
door dat ik met mijn goede arm de hoorn
vol kon scheppen, dan overpakken en ook
met de goede arm de ijsjes aan de klanten
geven. Mijn vader heeft mij altijd gestimu
leerd aan te pakken, met medelijden kom
je niet verder", zegt ze trots. Alle kinderen
"Het rollende
ijssalon" van Aris
Laan. Uit Levend
Verleden sept. 2006
De kinderen van
Wim Laan, ca. 1,940.
Bovenste rij v.Ln.r.:
Arie, Trien, kleine
Wim, Aris, Veronica.
Onderste rij v.Lnx:
Jo, Thea en Tonny.
OORLOGSJAREN
30 Oud Alkmaar 2014
De raamwinkel van
Tonny Laan aan het
HARD WERKEN
Oud Alkmaar 2014 31
