zal worden en de wezen na een verblijfop
een aantal minder geschikte adressen
vanaf1924 terecht kunnen in de voorma
lige villa Van Spall op de hoek van het
Varnebroek en de Wilhelminalaan.
Gelukkig is Hermines rapport in augustus
veel beter en op 24 april 1915 slaagt ze voor
haar akte lager onderwijs. Haar eerste
tijdelijke aanstelling is in Castricum, maar
ze blijft nog bijna een jaar in het weeshuis
wonen. Dan valt ze nog in in Warmenhui-
zen en Winkel voor ze op 1 februari 1916
een aanstelling krijgt als onderwijzeres in
een vakantiekolonie in Nunspeet en
officieel het huis verlaat. Maar men verliest
haar niet uit het oog: in het Stamboek der
Weezen staat nog vermeld, dat het haar in
Nunspeet niet beviel: te afgelegen.
Uiteindelijk komt ze terecht op de 4e
gemeenteschool in Alkmaar. De rest van
haar beroepsleven zal zij bij de Alkmaarse
gemeentescholen blijven werken.
Greta's toekomst ziet er minder
rooskleurig uit. De opleiding bij juffrouw
Van het Riet lukt kennelijk ook niet. Drie
jaar na het verlaten van de huishoud
school, in mei 1915, vinden we haar als
tweede meisje bij mevrouw Kool. Dus toch
dienstbode! Maar ja, als tweede meisje
staat zij natuurlijk wel onder het eerste
meisje en omdat Greta, zoals we al eerder
hebben gezien, zich niets laat gezeggen,
krijgt ze ruzie met haar. En al raden
regenten haar aan zich te schikken, Greet
zegt haar dienst op.
Daarover wordt ze door de regenten streng
onderhouden. Er wordt een nieuwe betrek
king voor haar gevonden bij mevrouw
Schuitemaker in Abbekerk. "Zij zal daar
£85,- verdienen en mag om de vier weken
met verlof, waarvoor Mevrouw haar
reisgeld zal verstrekken." Het loon is
kennelijk standaard, want bij mevrouw
Kool verdiende ze hetzelfde.
Maar nu komt haar voogd de heer Meijer
in actie. Hij is inmiddels apotheker in
Amsterdam. Hij vindt het beroep van
dienstbode beneden de stand van zijn
nichtje en wil haar naar Amsterdam laten
komen. Hij zegt haar dienst in Abbekerk
op. De regenten kunnen dit alleen maar
voor kennisgeving aannemen en delen de
heer Meijer mee zich dan niet meer
verantwoordelijk te voelen voor Greta. En
hoewel het bestuur hem meedeelt, dat het
de verbinding met Greta verbroken acht,
staat toch nog in het Stamboek vermeld,
dat zij in januari 1922 is overleden. Pas 24
jaar oud.
Over Dora is er tot oktober 1916 weinig in
de notulen te lezen. Zij valt natuurlijk
onder de 'K-tjes' en 'de meisjes K', maar
verder wordt zij niet vermeld. Maar dan is
er een ernstig incident.
In het Stamboek staat, dat het Dora
verboden was naar Bergen te gaan, omdat
ze te vertrouwelijk omging met de daar
geïnterneerde Duitsers. Al eerder waren de
vier oudste weesmeisjes op hun vingers
getikt wegens hun 'onbehoorlijk gedrag'
tegenover de soldaten van de in de stad
gelegerde depottroepen. Hermine had toen
de volle laag gekregen omdat de anderen al
naar bed waren.
Maar nu heeft Dora het al te bont gemaakt:
ze heeft een soldaat uitgenodigd haar in
het huis te komen bezoeken, terwijl de
Moeder met de oudste kinderen afwezig
was en zij op de kleintjes moest passen. En
ja, ze heeft met die soldaat een uur in het
donker doorgebracht. Dat kon alleen,
omdat ze Mijntje van der E. in het complot
had betrokken. Dora is nu zestien.
De meisjes voelen zich daarna toch
schuldig en nemen de naai-juffrouw in
vertrouwen, die niet anders kan dan het de
Moeder melden. De Moeder vertelt het de
Vader en die moet het dan wel bij de
voorzitter van de regenten melden. Daar
wordt dan dus uitgebreid over gesproken
in de regentenvergadering. "Het Bestuur
acht haar verblijf in het huis verder
onmogelijk, om den slechten invloed, die
ze op andere kinderen uitoefent, inzonder-
heid op Mijntje..." Ze mag nog vier weken
blijven. De voogd wordt uitgenodigd voor
een gesprek en hij moet maar zorgen voor
een andere plek voor Dora. Het lukt hem
een plaats voor haar te vinden in de
inrichting 'Zandbergen' bij Amersfoort,
een tehuis voor 'duurzame en tijdelijke
verzorging van weezen en andere minder
jarigen, wier natuurlijke verzorgers niet in
staat zijn hen op te voeden'.
Per briefweerleggen de regenten nog de
insinuatie van de heer Meijer tegenover de
directeur van Zandbergen, als zou de
opvoeding van Dora in het weeshuis zijn
verwaarloosd. Het weeshuis is nog wel
verplicht een financiële bijdrage aan de
inrichting afte dragen. Hoe het verder is
gegaan met Dora? We weten het niet. Wel
weten we, dat alle meisjes K. nu uit het
huis zijn vertrokken. Rest alleen nog de
financiële afwikkeling van hun spaarbank
boekjes. Ook de breimachine komt nog
even ter sprake, maar die is in het verleden
al verkocht.
Een weeshuis heeft Alkmaar niet meer.
Uiteindelijk waren er steeds minder wezen
te verzorgen en in 1967 hield het weeshuis
op te bestaan. Ook het gebouw aan de
Paternosterstraat is afgebroken, nog net
geen eeuw oud.
(midden) met
familie Ringers en
vrienden.
Waarschijnlijk in
de tuin bij Engelien
Bijl-Ringers,
Westerweg 71.
ONDERWIJZERES
TOCH DIENSTBODE
DRAMA MET DORA
10 Oud Alkmaar 2014
NOTEN
1 RAA Archief van het Burgerweeshuis te Alkmaar 1459-1967, Stamboek der weezen 1745-1947
2 RAA Archief van het Burgerweeshuis te Alkmaar 1459-1967, Notulenboeken
3 Notulen 22.07.1901 en Stamboek der Weezen blad 80
4 13 juli 1865, gemeenteblad 23; Uit J.H, Rombach, 'Het Alkmaars burgerweeshuis' in
Alkmaarschjaarboekje 1967, p.104
5 Notulenboek 11.4.1910
6 Notulenboek 07.09.1908
7 Notulenboek 20.11.1916
Oud Alkmaar 2014 11
