Mysterie van de koperen knoop
(korte) vakantie. De winnaar werd het pand op
Zilverstraat 3, ook bekend als 'het kasteeltje'.
De ligging aan één van de entrees naar de oude
binnenstad geeft dit bouwwerk een aparte status. Het
torent letterlijk boven zijn omgeving uit. Bijzonder voor
Alkmaar is dat het pand in Jugendstil/ art-nouveau stijl
is gebouwd, die rond 1900 modern was. Het is
ontworpen door de Alkmaarse architect Klaas Bakker.
De groene geglazuurde bakstenen met oranje en
donkergroene accenten benadrukken de winkelpui en
geven kwaliteit aan het gevelbeeld. Het dominerende
torentje is bedekt met donkerrood geglazuurde
leipannen.
De nieuwe eigenaars Ester en Ed Bregman hebben het
pand zorgvuldig laten restaureren. door de aannemers
Stef Donker en Peter Balder. Daarbij is de detaillering
van de winkelpui in oorspronkelijke stijl teruggebracht.
Ook de kleurstelling is, na onderzoek, weer zoals toen
het pand werd opgeleverd als sigarenwinkel. Er is nu
een kantoor in gevestigd en op de etage zijn vakantie
appartementen gesitueerd.
In de categorie zakelijke panden met nieuwe pui
waren ook zes nominaties aangewezen waaronder een
museum, een hotel en vier winkelpuien. Dit was een
moeilijke categorie, want de bouwwerken waren van
verschillende omvang en totale nieuwbouw moest
vergeleken worden met alleen een pui of gevelver
nieuwing. Toch was er een duidelijke winnaar namelijk
het pand op Magdalenenstraat 17 waarin nu Primera
gevestigd is.
Op initiatief van de Segestagroep kreeg dit statige hoge
pand in een smalle winkelstraat een nieuwe pui die
duidelijk beter passend is bij de hoge bovengevel dan de
vorige pui. De oude penanten zijn hersteld, waardoor
het gebouw weer één geheel is en optisch op de grond
staat. Op de begane grond zijn twee winkels waarvan er
helaas nog één leeg staat. De bovenwoning heeft een
aparte ingang. Het ontwerp van de puirenovatie is van
architect Frans Tauber en de materialisatie is met
vakmanschap gerealiseerd door aannemer Bruca.
Vijf nominaties waren er in de categorie woningen
nieuwbouw: twee grote woongebouwen met horeca,
twee individuele woningen en een complex een
gezinswoningen. De uitkomst in deze categorie was
verrassend en de verschillen waren klein. De Puienprijs
2013 werd toegekend aan de woning aan de Omval 56,
een historisch lint van Alkmaar in de Schermer. Deze
traditionele woning met zadeldak haaks op de weg
heeft een moderne aanbouw gekregen in zwart hout en
kozijnen. De dakbedekking is zelfs van hout, wat voor
82 Oud Alkmaar 2013
Nederlandse begrippen experimenteel is. Er zijn geen
goten en zelfs het venster loopt over het dakvlak in de
muur. De architectuur en het materiaalgebruik zijn
minimalistisch en door het transparante tussengedeelte
worden de oorspronkelijke woning en de minimalis
tische stijl van de nieuwbouw van elkaar los gehouden.
Deze combinatie van oud- en nieuwbouw heeft een
eigen karakter binnen de variëteit van de lintbe
bouwing, terwijl de schaalgrootte van de gevelwand
goed gerespecteerd werd. De keuze van architect Jeroen
de Nijs voor een contrasterende stijl en de betrokken
heid van opdrachtgever en aannemer Dominic Walters
leverde een geslaagd resultaat op.
De publieksprijs ging naar Magdalenenstraat 18
(schoenenzaak Wijdeman), twee nieuwe klassiek
vormgegeven puien met eigentijdse elementen en een
duidelijke parcellering geënt op het gevelbeeld. Bijna
800 inzenders deden mee aan de publieksprijsvraag.
Onder de inzenders werd het splinternieuwe boek
Hofjes van Alkmaar van Jurjen Vis verloot. De winnaar
werd Menno de Jong te Alkmaar.
Ook dit jaar heeft de HVA weer meegedaan aan een
geschiedenisproject voor basisscholen. Ditmaal stond de
invasie van 1799 centraal. Naast kennismaking met
wapens uit die tijd werd er in het Stedelijk Museum aan
dacht besteed aan de rol van Alkmaar in die oorlog. Met
gebruik van allerlei documentatie en een kaart uit 1796
werden locaties opgespoord waar soldaten in Alkmaar
ondergebracht werden. Ook de plaats van hospitalen en
pakhuizen werd bepaald. De huizen van de Franse en
Engelse commandant bleken uit aanwezige prenten en
foto's terug te vinden. Vervolgens werden pionnen op
de gevonden plekken op de kaart gezet. De kinderen
waren erg betrokken en gingen met veel nieuwe
inzichten terug naar school.
De puienprijscommissie heeft in de categorie woningen
restauratie vijf nominaties geselecteerd waarvan er één
met kop en schouders boven de andere genomineerden
uitsteekt. Unaniem is de commissie dan ook tot de
volgende winnaar gekomen: de Uitenboschstraat
nummer 1 t/m 79.
Dit complex van 40 woningen is de eerste sociale
woningbouw in Alkmaar, gebouwd in 1912.
De gehele straat is onder handen genomen; zo zijn de
gevels zorgvuldig gereinigd en opnieuw gevoegd, is de
oorspronkelijke gevelindeling en kozijn- detaillering
hersteld. Dakkapellen en aanbouwen zijn integraal
meegenomen in de verbouwing. Het is overduidelijk dat
er veel aandacht besteed is aan de totale detaillering tot
en met de participatie van de bewoners. Andere delen
van de straat zijn nog in de restauratiefase.
De Puienprijscommissie wil de totaal omvattende
restauratie van deze straat dan ook op alle fronten als
geslaagd noemen en daarmee waardering uitspreken
voor het initiatief van woningbouwcorporatie Van
Alckmaer, het ontwerp van architectenbureau Hooy-
schuur en de realisatie door bouwbedrijf Ooijevaar.
Oud Alkmaar 2013 83
