Alkmaar varia
Hofjes van Alkmaar
Kunst in 't Kruithuisje
Schuilen in De Vest
Ringers en Van Reijendam
Als u het artikel over de bewoners van het Huis van Achten in dit
blad gelezen hebt (of ook als u dat misschien nog niet gelezen hebt)
zult u mogelijk meer over dit en andere hofjes in Alkmaar willen
weten. Dat kan want in november jl. is het boek Hofjes van Alkmaar.
Provenhuizen, Huizen en Hofjes in Alkmaar uitgekomen. Jurjen Vis
heeft uitvoerig onderzoek gedaan naar en vertelt uitgebreid over de
geschiedenis van deze hofjes. De huidige bewoners, beheerders en
regenten zijn niet overgeslagen. Een aantal van hen passeert in vlot
geschreven interviews van Judith Flapper de revue. Hofjes van
Alkmaar is prachtig geïllustreerd en beslaat bijna 400 pagina's. Het is
deel 14 uit de Alkmaarse Historische Reeks en verkrijgbaar in elke
boekhandel.
Weinig Alkmaarders zal het zijn ontgaan. Het stond in diverse kranten. Er zit weer leven in 't Kruithuisje!
Afgelopen zomer opende kunstenaar Gijs Scholtus er zijn minigalerie. Hij organiseert er kleinschalige kunst
activiteiten, zoals wisselexposities van regionale schilders beeldhouwers, zondagochtendconcerten en
voordrachten van gedichten. Zijn bedoeling is er een mooie, gezellige plek van te maken. Bezoekers kunnen er
van kunst en een kopje koffie of thee komen genieten.
Het huidige gebruik van 't Kruithuisje staat in schril contrast met het oorspronkelijke gebruik. In 1798, in de
Franse tijd, verrees het huisje op het Clarissenbolwerk 'tot berging van kruijd' voor de verdediging van Alkmaar.
Vlakbij het kruithuisje legde men nog een extra ondergrondse kruitopslag aan van bijna 6 meter diep en 4.30
meter rond. Het gebruik van huisje en kelder duurde maar kort. In 1801 werd kruitopslag een zorg voor het
landsbestuur, 't Kruithuisje raakte in
verval. De kruitkelder heeft van 1850 tot
1911 nog dienst gedaan als ijskelder en
daarna gebruikten vleermuizen de ruimte
om te overwinteren.
Vanaf begin deze eeuw kreeg 't Kruit-
huisje als cultuurhistorisch bouwwerk wat
meer aandacht. Na een brand in 2000
volgde een restauratie. Voor het huidige
gebruik als galerie is ook het nodige werk
verricht. Er ligt vochtwerende folie onder
de stenen vloer, een drainagesysteem is
aangelegd en nieuw gras is rond het
huisje ingezaaid. Een toegangspad ligt er,
een infobord wordt geplaatst en Gijs
Scholtus is met de gemeente in overleg
over de plaatsing van beelden op de
sokkels bij het huisje. Voor de kruitkelder
heeft hij ook al ideeën.
78 Oud Alkmaar 2013
Dit jaar heeft theater De Vest, nu Taqa De Vest, zijn tweede grote verbouwing ondergaan. Bij deze verbouwing
zijn de laatste restanten van een atoomschuilkelder uitgehakt. De kelder was onderdeel van de bouw in 1978.
Het was de tijd van de Koude Oorlog met de dreiging van de atoombom. Onder het nieuwe theater bouwde
men een atoomschuilkelder waar de Alkmaarse notabelen naar toe konden vluchten in geval de bom zou vallen.
Er was één ingang naar de twee parkeerdekken en de kelder. Een grote loden deur sloot de schuilkelder af.
Binnen waren slaapvertrekken, toiletten en doucheruimtes. Verder legde men een sprinklerinstallatie aan voor
brandveiligheid, een groot bassin voor de watervoorziening en een luchtzuiveringsinstallatie voor het buiten
houden van atoomstof.
Bij de eerste grote verbouwing in 2000 werd de schuilkelder ontmanteld. De atoombom was niet gevallen en de
matrassen waren beschimmeld. De ruimte
werd benut voor opslag van theaterbeno
digdheden. De tweede grote verbouwing
startte in 2012 met vernieuwing van de
voorgevel en eindigde dit jaar met de
aanpak van de Grote Zaal. De zaal is
gestript en volledig vernieuwd. Onder de
zaal bevond zich het waterbassin van de
schuilkelder. Dat is nu uitgehakt om plaats
te maken voor moderne technische
theaterinstallaties.
Tot 2012 heeft achter De Vest nog een
gemetselde kubus gestaan die onderdeel
was van de luchtzuiveringsinstallatie. Ook
die is weg. Van de gehele atoom
schuilkelder is niets meer terug te vinden.
Er staat nu alleen een fraai theater.
In het vorige nummer van Oud Alkmaar stonden artikelen over
Ringers en Van Reijendam. Aardig om te vermelden is dat ze
elkaar kenden en zelfs goed bevriend waren. Door de nauwe
samenwerking tussen Johan van Reijendam Czn en de aannemer
F.H. Ringers van Ringers Bouwbedrijf (bouwbureau F.H. Ringers
zn) aan de Oudegracht zijn er in Alkmaar en omgeving scholen
en woningen tot stand gekomen, zoals de openbare lagere
school aan de Munnikenweg te Oudorp en een gedeelte van de
bebouwing van het Nassaukwartier. Van de Julianaschool aan
de Burgemeester Palingstraat wordt door B. Groninger gezegd:
"De architect is F.H. Ringers, later bijgestaan door J. van
Reijendam". Iets dergelijks geldt ook voor Huize Voorhout.
Van Hanny Ulrich ontvingen we een oorkonde die het personeel
van Bouwbedrijf Ringers op 21 mei 1947 aanbood aan F.H. Ringers ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van
de zaak. Het is ondertekend door 24 werknemers, onder wie H. Ulrich.
Oud Alkmaar 2013 79
