overigens niet zeggen dat er in Nederland
niet ook dergelijke kunstenaars waren. Die
waren er zeker en niet de minste daarvan
was de Alkmaarder Dirk Oudes (1895-1969)
van wie in dat jaar 2006 in Museum
Kranenburgh in Bergen een grote tentoon
stelling is gehouden. Voor die tentoonstel
ling had Rob Smolders ook een boek
samengesteld met als titel Dirk Oudes. Een
kinderlijke natuur, metfantasie en talent
begaafd. Dat in dit boek een afbeelding van
'Het kanaal van Alkmaar' voorkomt,
bewijst wel dat Dirk Oudes kennelijk ook
André Bauchant, iets met dit schilderij te maken had. Aan
bloemstilleven, dit boek zijn dan ook enkele gegevens voor
1939 dit verhaal ontleend.
Sommige belangstellenden voor de naïeve
kunst onder wie de bekende architect Le
Corbusier (1887-1965) erkenden al direct in
het begin van de jaren twintig de kwalitei
ten van Bauchants werk. Vanaf1928 zijn er
tentoonstellingen met werk van Bauchant
geweest in de Parijse galerie van Jeanne
Bucher. Bauchant bezocht die galerie
regelmatig en zo trof hij daar in juni 1939
twee panelen en vier schetsboekjes aan van
ene Dirk Oudes uit Alkmaar. Deze waren
daarnaartoe gebracht door een goede
vriendin van Dirk, een tamelijk onbekende
schilderes uit Groet, Selly Koning (1896
1967), die vaak langere tijd in Parijs
verbleef. Op 14 juli 1939 kreeg Dirk een
briefje van Selly uit Parijs: "De kans bestaat
dat binnenkort André Bauchant voor jullie
deur staat want hij neemt vacantie en
wil naar België en een paar dagen naar
Holland. B. is net als jij in de schil
derswereld gekomen. Hij is bloemen-
kweker en schilderde oorspronkelijk enkel
Zondags. Nu kan hij er niet meer afblijven.
Jammer van de taal, dat je niet met elkaar
wat praten kunt. Maar als je je werk aan
hem zou willen laten zien, en misschien je
broer Gerrit een handje zou meehelpen,
dan komt het wel terecht denk ik." Met
"net als jij in de schilderswereld gekomen"
bedoelde Selly natuurlijk dat Dirk eigenlijk
ook geen schilder van beroep was, maar
oorspronkelijk uurwerkmaker en later ook
nog handelaar in edelmetaal en antiek, net
zoals Bauchant eigenlijk hovenier en de
ook al genoemde Henri Rousseau (1844
1910), bijgenaamd 'Le Douanier', eigenlijk
ambtenaar was.
Voordat hij naar Alkmaar kwam, verbleef
Bauchant in Bergen bij de schilder Kasper
Niehaus (1889-1974) die tevens kunstcriti
cus van De Telegraafwas. Deze gafvan dat
bezoek in die krant op 31 augustus een
uitgebreid verslag waarin hij onder meer
schreef dat Bauchant op 5 augustus
"volkomen onverwacht, lachend voor mij"
stond. Aan het slot van zijn artikel meldde
Niehaus zonder de naam Dirk Oudes
daarbij te noemen, dat Bauchant "met alle
geweld een 'kleine schets' als een herinner
ing aan zijn bezoek" wilde maken.
Vervelend voor Niehaus was alleen, dat hij
van Bauchant als dank slechts een
keramisch bord met een opdruk van twee
vinken op een takje kreeg terwijl Bauchant
het bewuste bloemstilleven daarna aan
Dirk en Aal Oudes ten geschenke zou
geven. Op de tentoonstelling van 1941 in
het Stedelijk Museum van Amsterdam
heeft Niehaus als gastconservator voor de
expositie 'Moderne Primitieven' geen werk
van Oudes zelf opgenomen, hoewel deze
wel zijn bloemstilleven van Bauchant voor
die tentoonstelling ter beschikking had
gesteld.
Bauchant arriveerde in Alkmaar op 9
augustus 1939 en zou een week logeren bij
de familie Oudes aan de Kanaaldijk in wat
toen nog de gemeente Oudorp was en nu
Randersdijk heet. Zij bezochten verschil
lende plaatsen in Noord-Holland om daar
te tekenen en te schilderen en ze werden
daarbij vaak vergezeld door de Duitse
kunstenaar Erwin Bowien, die toen in
Egmond aan den Hoef woonde en vloeiend
Frans sprak. Dirk Oudes had Bowien leren
kennen toen deze eens met zijn schetsboek
bij de Friese Brug langs het kanaal zat.
Dirk sprak deze hem toen onbekende
vakman, die vlak voor zijn huis zat te
werken, aan en vroeg om raad. Mogelijk is
deze gebeurtenis in de aanwezigheid van
Bauchant ter sprake gekomen want hij is
in die week daar ook ergens langs het
Noordhollands Kanaal gaan zitten en heeft
toen enkele schetsen gemaakt van dat
kanaal, van schepen die erop voeren en ook
van het Victoriepark met het beeld van
Victorientje aan de overkant.
fhiild tw*S
BAUCHANT NAAR NEDERLAND
72 Oud Alkmaar 2013
BAUCHANT EN OUDES
André Bauchant
getekend door
Erwin Eowitn,
aug. 1939
Schets door André
Bauchant gemaakt
ooor het huis van
Dirk Oudes in 1939
ft
i/i\
Oud Alkmaar 2013 73
